Đơn Tướng Quân Cây Thuốc điều Trị Viêm Phế Quản Mãn Tính

• Cây đơn tướng quân là một cây thuộc họ sim, lưu ý cây này khác với một số cây cũng có tên gọi đơn tướng quân như: Đơn lá đỏ, cây khôi tía.
• Tên khoa học: Syzygium formosum var, thuộc họ sim (1).
• Tính vị: Lá cây có vị hơi chát, mùi thơm nhẹ.
• Công dụng chính: Điều trị viêm phế quản mãn tính, viêm họng, dị ứng mẩn ngứa, nổi mề đay (2).

Mô tả: Theo mô tả của GS. Đỗ Tất Lợi ghi trong cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” cây đơn tướng quân là dạng cây thân gỗ lớn, có thể cao tới 7m, lá cây có thể dài tới 30cm, hoa màu tím đỏ, quả hình cầu nhỏ, dưới đáy quả có vòi (Nhìn cây thoạt đầu rất giống cây roi, miền nam gọi là cây mận). Các bạn có thể xem hình ảnh dưới đây để thấy rõ hơn phần mô tả.

Cây đơn tướng quân mọc ở đâu ?

Ở nước ta đơn tướng quân được trồng ở một vài gia đình không chỉ làm dược liệu, đây còn là một loại cây ăn trái có quả rất thơm ngon và ngọt. Cây được trồng chủ yếu ở miền Bắc, đa phần người dân trồng làm cây ăn trái. Riêng tại làng Đại Yên, thuộc Hà Nội người dân trồng cây này làm thuốc.

Bộ phận dùng: Dân gian thường lấy lá và nụ làm thuốc, có thể dùng lá tươi hoặc lá khô đều được. Tuy vậy theo kinh nghiệm dân gian nếu dùng được lá tươi sẽ tốt hơn, đặc biệt lá tươi pha nước uống vị thơm ngon, nước màu xanh rất đẹp.

Công dụng của cây đơn tướng quân

Cây đơn tướng quân chủ yếu sử dụng theo kinh nghiệm dân gian nước ta với các công dụng điều trị một số chứng bệnh như (2):

• Viêm phế quản mãn tính
• Viêm phế quản cấp tính
• Mẩn ngứa ngoài da
• Nổi mề đay, dị ứng
• Phát ban
• Bệnh ghẻ

Các dùng cây đơn tướng quân

Cách dùng đơn tương quân rất đơn giản, theo dân gian ta có thể dùng lá tươi hoặc lá khô hãm uống như một loại trà với liều dùng như sau (2):

• Lá tươi: 100g/ngày.
• Lá khô 40g/ngày.

Cách dùng lá tươi: Đơn giản nhất là hãm với nước sôi, lá tươi hái về các bạn đem rửa sạch, vẩy bớt nước và bỏ vào bình giữ nhiệt, đổ thêm chút nước sôi vào để tráng qua 1 lần uống sẽ thơm ngon hơn. Sau đó chế khoảng 1,5 lít nước sôi v ào, đậy kín bình và ủ trong khoảng 20 phút đến 30 phút là dùng được. Nước lá đơn tướng quân các bạn có thể uống thay nước trong ngày.

Cách dùng lá khô: Cũng tương tự như dùng lá tươi, liều lượng là 40g/ngày. Vào những ngày mùa đông các bạn dùng nóng, mùa hè có thể để nguội, thêm chút đá vào cho dễ uống hoặc để nguội rồi bỏ ngăn mát tủ lạnh dùng dần.

Ngoài cách dùng trên dân gian cùng chế thành dạng cao để dùng cho tiện lợi.

Lưu ý:

Theo nghiên cứu của Nguyễn Đức Minh vào năm 1968, lá và nụ cây đơn tướng quân có tính kháng sinh mạnh nhất là vào mua đông, đặc tính này lại không có ở vỏ cây và thân cây (2). Vì vậy khi sử dụng làm thuốc các bạn lưu ý lựa chọn lá và nụ cây để làm thuốc (Nếu hái lá, nụ được vào mùa lạnh là tốt nhất vì theo tác giả khi đó lá sẽ có tính kháng sinh cao nhất) .

Nghiên cứu khoa học về cây đơn tướng quân

Đơn tướng quân nhận được rất nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, đặc biệt là các nhà nghiên cứu Hàn Quốc. Thời gian quan nhóm các nhà khoa học Việt Nam và Hàn Quốc tại Đại học quốc gia Chungnam Hàn Quốc tìm ra tác dụng chống dị ứng và cơ chế điều hòa miễn dịch của chiết xuất ethanol từ lá đơn tướng quân Syzygium formosum (Wall). Thí nghiệm được tiến hành trên cơ thể chuột. (3).

Cây đơn tướng quân mua ở đâu ?

Là một loại cây thảo dược quý, lại có thể trồng làm cây bóng mát, cây ăn quả. Đây sẽ là một trong những loại cây đáng trồng tuyệt vời nhất cho mỗi gia đình. Đáng tiếc là hiện nay còn rất ít gia đình còn trồng loại cây thảo dược quý này, hiện chỉ còn một số ít gia đình ở các tỉnh Vĩnh Phúc, Ba Vì Hà Nội và một số vùng lân cận. Quý vị nếu cần tìm mua cây đơn tướng quân có thể liên hệ với nhà thuốc qua số ĐT: 0978784411 để được trợ giúp.

▼ Nguồn tham khảo

1. Syzygium formosum, https://vi.wikipedia.org/wiki/Syzygium_formosum , ngày truy cập 31 tháng 8 năm 2019.
2. Đơn tướng quân, Sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” – Đỗ Tất Lợi – Nhà xuất bản y học năm 2004 – Bản in trang 134, 135, ngày tham khảo 31 tháng 8 năm 2019
3. Anti-allergic effects of the ethanol extract of Syzygium formosum (Wall.) Masam leaves and its immunoregulatory mechanisms, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874117318251 , ngày truy cập 31 tháng 8 năm 2019.