Dự Báo Tình Hình Sinh Vật Gây Hại Cây Lúa Vụ Mùa 2020

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, thời tiết vụ mùa 2020 sẽ diễn biến bất thường và phức tạp, đầu vụ nóng, nắng và hạn, cuối vụ có xu thế mưa, gió lớn hơn trung bình nhiều năm. Nhiệt độ trung bình từ tháng 6-10/2020 ở khu vực Bắc Bộ phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ khoảng 0,5 - 10C. Như vậy, vụ mùa 2020 sẽ nóng hơn so với vụ mùa 2019. Đây là điều kiện thuận lợi cho một số sâu bệnh phát sinh gây hại như: Rầy nâu, rầy lưng trắng, sâu đục thân, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh bạc lá, bệnh đốm sọc vi khuẩn, bệnh lùn sọc đen…

Bà con nông dân thường xuyên kiểm tra đồng để phát hiện sớm sâu bệnh hại

Để chủ động quản lý sinh vật gây hại (SVGH), bảo vệ an toàn cho sản xuất, đảm bảo năng suất, sản lượng, nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp, góp phần thực hiện thắng lợi chỉ tiêu kế hoạch sản xuất nông nghiệp vụ mùa năm 2020, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bắc Kạn dự báo tình hình SVGH trên cây lúa mùa 2020 như sau:

Ốc bươu vàng gây hại lúa giai đoạn cấy-đẻ nhánh, tập trung gây hại trên những diện tích cấy mạ non, mạ xúc; cá biệt gây hại nặng tại những vùng dịch cũ, những ruộng có đường dẫn nước trực tiếp từ suối, mương; mật độ phổ biến 1-2 con/m2, cao 20 con/m2, cá biệt 60-70 con/m2, phải cấy dặm hoặc cấy lại nếu không tích cực phòng trừ. Diện tích nhiễm và mức độ gây hại tương đương vụ mùa năm 2019.

Ốc bươu vàng gây hại lúa giai đoạn cấy

Đối với Rầy nâu, rầy lưng trắng:Rầy lưng trắng là môi giới truyền bệnh lùn sọc đen vì vậy cần phải thực hiện tốt công tác điều tra phát hiện, để có những biện pháp phun trừ kịp thời. Cần chú ý các đợt rầy chính thường xuất hiện trong khoảng thời gian sau: Lứa 4, Rầy cám nở rộ cuối tháng 6 - đầu tháng 7, gây hại trên mạ mùa chính vụ và lúa mùa sớm trong tháng 7; mật độ thấp, gây hại nhẹ. Lứa 5, Rầy cám nở rộ từ giữa đến cuối tháng 7, mật độ phổ biến thấp, cá biệt 1.500-2.000 con/m2. Lứa 6, Rầy cám nở rộ tập trung vào trung tuần tháng 8; hại diện rộng trên lúa mùa sớm giai đoạn đòng - trỗ, chắc xanh, lúa mùa chính vụ giai đoạn cuối đẻ nhánh - đứng cái, mật độ phổ biến 1.000-1.500 con/m2, cao 3.000 - 5.000 con/m2, cá biệt 7.000 con/m2; đây là lứa chính trong vụ, nếu không chủ động theo dõi và phòng trừ, có thể “cháy rầy” cục bộ. Lứa 7, Rầy cám nở rộ từ giữa đến cuối tháng 9,  mật độ phổ biến thấp, cá biệt  2.000 con/m2. Diện tích nhiễm và mức độ gây hại cao hơn vụ mùa 2019.

Lúa bị rầy nâu, rầy lưng trắng

Sâu cuốn lá nhỏ:  Lứa 5, trưởng thành vũ hóa rộ tập trung từ giữa đến cuối tháng 7; sâu non gây hại cục bộ từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8 trên trà lúa mùa sớm giai đoạn đứng cái-ôm đòng, trà lúa mùa chính vụ giai đoạn đẻ nhánh, mật độ phổ biến 10-20 con/m2, cá biệt 30-40 con/m2. Lứa 6, trưởng thành vũ hóa tập trung vào trung tuần tháng 8; gây hại trên diện rộng, sâu non hại mạnh tập trung vào cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 trên các trà lúa giai đoạn đứng cái-làm đòng, mật độ phổ biến 20-30 con/m2, cục bộ trên 70 con/m2. Lứa 7, trưởng thành vũ hóa rộ từ giữa đến cuối tháng 9. Sâu non hại diện hẹp. Dự báo diện tích nhiễm và mức độ gây hại cao hơn vụ mùa năm 2019.

Sâu đục thân: Lứa 4, trưởng thành vũ hóa rộ khoảng giữa tháng 8, sâu non gây ung đòng, bông bạc lúa mùa sớm giai đoạn ôm đòng-trỗ bông, gây dảnh héo trên trà lúa mùa chính vụ giai đoạn đẻ nhánh (cuối tháng 8); mức độ gây hại nhẹ, cục bộ tỷ lệ cao 20-30%. Lứa 5, trưởng thành vũ hóa rộ vào giữa tháng 9, đến cuối tháng 9 sâu non gây ung đòng, bông bạc trên trà lúa chính vụ giai đoạn ôm đòng-trỗ bông, tỷ lệ bông bạc phổ biến 1-2%, nơi cao 5-10%, cá biệt 20%. Lứa 6, gây hại nhẹ rải rác trên diện tích lúa mùa cấy muộn. Diện tích nhiễm và mức độ gây hại tương đương vụ mùa năm 2019.

Bệnh lùn sọc đen: Thời tiết vụ mùa 2020 thuận lợi cho cả rầy lưng trắng và bệnh lùn sọc đen phát triển và lây lan trên diện rộng. Bệnh phát sinh từ đầu đến cuối vụ nhưng chủ yếu hại mạnh giai đoạn lúa đẻ nhánh đến trỗ, trên các giống nhiễm rầy lưng trắng. Chú ý điều tra, phát hiện bệnh trên những diện tích nhiễm bệnh của vụ trước, những nơi có mật độ rầy cao để có biện pháp phòng trừ kịp thời theo hướng dẫn tại quy trình kỹ thuật quản lý bệnh lùn sọc đen hại lúa ban hành theo công văn số 1317/BVTV-TV ngày 24/5/2018 của Cục Bảo vệ thực vật. Dự báo diện tích nhiễm và mức độ gây hại cao hơn vụ mùa 2019.

Bệnh đạo ôn: Bệnh đạo ôn lá phát sinh gây hại từ đầu tháng 7, phát triển và gây hại trên diện rộng từ giữa tháng 8 đến đầu tháng 9, hại nặng trên những giống nhiễm và giống ngoài cơ cấu như: BC15, C70, Syn 6… diện tích bón thúc thừa phân đạm và những ruộng trong khe thiếu ánh sáng, tỷ lệ bệnh phổ biến 3-5%, cao 10-15%, cá biệt lụi từng chòm, từng thửa. Cuối tháng 9, đầu tháng 10 bệnh đạo ôn cổ bông phát triển và gây hại trên những giống nhiễm và những diện tích đã nhiễm đạo ôn lá. Tỷ lệ bông bị hại phổ biến 2-3%, cao 30%, cá biệt 50%. Diện tích nhiễm và mức độ gây hại thấp hơn vụ mùa năm 2019.

Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Thời tiết nắng nóng, có mưa gió lớn trong vụ mùa là điều kiện thuận lợi cho bệnh bạc lá và bệnh đốm sọc vi khuẩn bùng phát. Bệnh phát sinh từ giữa cuối tháng 7 đến cuối vụ. Bệnh hại chủ yếu trên các giống lúa lai, lúa thuần Trung Quốc và các giống lúa có bản lá to, màu xanh đậm. Những ruộng bón phân không cân đối, bón thừa đạm bệnh sẽ hại nặng. Tỷ lệ hại phổ biến 5-10%, cao 30%, cá biệt 50%. Diện tích nhiễm và mức độ hại cao hơn vụ mùa năm 2019.

Khó lúa bị bệnh khô vằn

Bệnh khô vằn: Bệnh phát sinh, gây hại trên các trà lúa, cao điểm gây hại vào khoảng giữa tháng 8 đến cuối tháng 9, hại nặng trên những diện tích cấy dầy, nhiều dảnh, bón phân không cân đối, tỷ lệ bệnh phổ biến 5%, cao 20%. Diện tích nhiễm và mức độ gây hại cao hơn vụ mùa năm 2019.

Ngoài ra, cần chú ý theo dõi và phòng trừ: Bệnh nghẹt rễ, sâu năn hại đầu vụ; nhện gié gây hại mạnh trong điều kiện thời tiết nắng nóng, khô hạn; bệnh đen lép hạt, bọ xít hại lúa giai đoạn trỗ đến chắc xanh; chuột gây hại khi cây lúa bắt đầu làm đòng - chín, gây hại tập trung tại những ruộng cạn nước, trong khe, ven làng; châu chấu tre lưng vàng hại những ruộng ven khe, ven rừng vầu tại các huyện Ngân Sơn, Na Rì./.