Dữ Dội Và Dịu êm, ồn ào Và Lặng Lẽ Đọc Hiểu - Blog Của Thư

Phương pháp: Xác định rõ vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận về hình tượng sóng và tâm trạng người phụ nữ đang yêu. Biểu cảm, bình luận, phân tích, tổng hợp.

Cách giải:

- Giới thiệu nhà thơ Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng

- Giới thiệu hình tượng Sóng, tâm trạng người phụ nữ đang yêu.

* Cảm nhận về hình tượng sóng và tâm trạng người phụ nữ đang yêu.

- Bài thơ dựa trên sự tương đồng, hòa hợp giữa hai hình tượng sóng và em. Sóng chính là ẩn dụ của em- người phụ nữ đang yêu. Sóng giống như em và sóng cũng chính là em. Với mỗi khám phá về sóng, em lại thấy có mình ở trong đó.

- Trong đoạn thơ, sóng được vẽ bằng âm điệu, hiện lên với những diện mạo và trạng thái khác nhau. Qua đó làm hiện lên hình ảnh người phụ nữ đang yêu đứng trước biển, đối diện với cái vô biên, cái vĩnh hằng để suy tư, chiêm nghiệm về tình yêu và tự khám phá tâm hồn mình.

- Khổ 1: Sóng được thể hiện qua những trạng thái trái ngược: dữ dội- dịu êm, ồn ào- lặng lẽ. Đây là những biểu hiện thường thấy của những con sóng ngoài biển khơi. Cũng như sóng, người phụ nữ đang yêu tự nhận thức về biến động trong lòng mình, chân thành bộc bạch những trạng thái tâm lí, tình cảm vừa phong phú vừa phức tạp của một tâm hồn khao khát yêu đương: lúc giận dữ, hờn ghen; khi dịu dàng, sâu lắng.

-> Sóng - em khát khao tìm hiểu, khám phá chính mình, khám phá tình yêu, tìm kiếm một tình yêu lớn lao, một tâm hồn đồng điệu để được cảm thông, thấu hiểu và chia sẻ.

- Khổ 2: Hiểu được quy luật: Từ xưa đến nay và mãi mãi về sau, những con sóng ngoài biển khơi đã, đang và sẽ luôn luôn chuyển động. Sóng mãi bồi hồi, dào dạt, sôi nổi trong lòng biển cũng như tình yêu mãi mãi là niềm khát khao cháy bỏng, bồi hồi trong trái tim con người, nhất là tuổi trẻ.

- Khổ 3, 4: Em truy tìm nguồn gốc của sóng, mượn sóng để cắt nghĩa nguồn gốc của tình yêu nhưng tình yêu mãi mãi vẫn là điều bí ẩn mà em không bao giờ lí giải được.

(Phân tích nghệ thuật sử dụng thể thơ, từ ngữ, hình ảnh, câu hỏi tu từ...; Liên hệ mở rộng với các bài thơ, nhà thơ khác cùng viết về tình yêu).

* Nhận xét về quan niệm mới mẻ và hiện đại về tình yêu của nữ sĩ qua đoạn thơ .

+ Bộc lộ cái tôi tràn đầy khát vọng đắm say, một cái tôi luôn chủ động kiếm tìm trong tình yêu để vươn lên cái bao la của sự tự do…

+ Vượt thoát khỏi những ràng buộc khắc nghiệt mà lễ giáo phong kiến bấy lâu nay kìm hãm tình yêu tự do trong sáng của con người.

+ Đi tìm cội nguồn của con sóng tình yêu, thể hiện quan niệm muốn khám phá đến tận cùng, khao khát tìm hiểu đến bến bờ vô tận của tình yêu.

- Mượn hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã diễn tả được sự nồng nàn, mãnh liệt, cháy bỏng mà đằm thắm, dịu dàng và cũng không ít âu lo, trăn trở của người phụ nữ trong tình yêu.(-> Đây là tình cảm mang tính truyền thống nhưng được diễn tả, giãi bày bằng hình thức mới mẻ, hiện đại)

- Bài thơ là một cách nói đậm chất Xuân Quỳnh về tình yêu của người phụ nữ, trong đó, sóng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo và hấp dẫn

Câu hỏi mới nhất

• Câu 2: 

      Trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lâncó đoạn: “Hai con mắt trũng hoáy của thị tức thì sáng lên, thị đon đả:

  - Ăn thật nhá! Ừ ăn thì ăn sợ gì.

  Thế là thị ngồi sà xuống ăn thật. Thị cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc liền chẳng chuyện trò gì.”

  và“Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị điềm nhiên và vào miệng. Tràng cầm cái bát thứ hai mẹ đưa cho, người mẹ vẫn tươi cười, đon đả:

  - Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ thử ăn mà xem. Xóm ta khối nhà còn chả có cám mà ăn đấy.”

  (“Vợ nhặt” – Kim Lân, SGK Ngữ văn 12, tập 2)

  Anh (chị) hãy phân tích hình tượng người vợ nhặt qua hai lần miêu tả trên. Từ đó, nhận xét về sự thay đổi của nhân vật này.

•           Đọc văn bản sau:

   Nếu có thể đo xương máu tiền nhân

  Trường Sơn ngút ngàn dễ gì so được

  Bao người mẹ, người vợ, người em – nước mắt

  Hồng Hà, Cửu Long đâu thể sánh cùng

  Bão trường chinh ào ạt mấy ngàn năm…

  Ào ạt mấy ngàn năm châu thổ

  Những bờ đê chắn lũ, ngăn thù

  Cùng bọc trứng trăm con đi muôn ngả

  Vẫn thắm lòng dưa hấu chốn biển xa

  Ào ạt mấy ngàn năm… Thánh Gióng

  Mới lên ba đã giáp sắt, tre ngà

  Câu thơ thần nhuộm đỏ sông Như Nguyệt

  Đỏ Bạch Đằng cuồn cuộn sóng bể xa     

  Mấy ngàn năm… Vọng Phu xứ Bắc

  Phụ Tử bùi ngùi doi đất trời Nam

  Những cuộc chia ly, những vành khăn trắng

  Chẳng nguôi ngoai dù xác giặc chất chồng

  Chẳng thể dịu nỗi Rạch Gầm, Xoài Mút

  Hiền Lương, Khâm Thiên, Sơn Mỹ, Thổ Chu

  Máu Vị Xuyên, Gạc Ma bầm chát

  Vạn nghĩa trang hương khói nguyện cầu

  Ôi Tổ quốc, biên cương chưa yên giấc

  Đêm quặn lòng máu thịt Hoàng Sa

  Ngày đỏ mắt Trường Sa giông bão

  Lại bút, gươm giữ cõi, xây nhà.

                                                 (Tổ quốc, Nguyễn Thế kỷ, http://thanhnien. vn/van-hoa)

  Câu 4. Anh/ chị rút ra thông điệp gì từ bài thơ trên?

• Đọc văn bản sau:

   Nếu có thể đo xương máu tiền nhân

  Trường Sơn ngút ngàn dễ gì so được

  Bao người mẹ, người vợ, người em – nước mắt

  Hồng Hà, Cửu Long đâu thể sánh cùng

  Bão trường chinh ào ạt mấy ngàn năm…

  Ào ạt mấy ngàn năm châu thổ

  Những bờ đê chắn lũ, ngăn thù

  Cùng bọc trứng trăm con đi muôn ngả

  Vẫn thắm lòng dưa hấu chốn biển xa

  Ào ạt mấy ngàn năm… Thánh Gióng

  Mới lên ba đã giáp sắt, tre ngà

  Câu thơ thần nhuộm đỏ sông Như Nguyệt

  Đỏ Bạch Đằng cuồn cuộn sóng bể xa     

  Mấy ngàn năm… Vọng Phu xứ Bắc

  Phụ Tử bùi ngùi doi đất trời Nam

  Những cuộc chia ly, những vành khăn trắng

  Chẳng nguôi ngoai dù xác giặc chất chồng

  Chẳng thể dịu nỗi Rạch Gầm, Xoài Mút

  Hiền Lương, Khâm Thiên, Sơn Mỹ, Thổ Chu

  Máu Vị Xuyên, Gạc Ma bầm chát

  Vạn nghĩa trang hương khói nguyện cầu

  Ôi Tổ quốc, biên cương chưa yên giấc

  Đêm quặn lòng máu thịt Hoàng Sa

  Ngày đỏ mắt Trường Sa giông bão

  Lại bút, gươm giữ cõi, xây nhà.

                                                 (Tổ quốc, Nguyễn Thế kỷ, http://thanhnien. vn/van-hoa)

  Câu 3. Nêu tác dụng của điệp ngữ “ào ạt mấy ngàn năm” trong bài thơ.

• Đọc văn bản sau:

   Nếu có thể đo xương máu tiền nhân

  Trường Sơn ngút ngàn dễ gì so được

  Bao người mẹ, người vợ, người em – nước mắt

  Hồng Hà, Cửu Long đâu thể sánh cùng

  Bão trường chinh ào ạt mấy ngàn năm…

  Ào ạt mấy ngàn năm châu thổ

  Những bờ đê chắn lũ, ngăn thù

  Cùng bọc trứng trăm con đi muôn ngả

  Vẫn thắm lòng dưa hấu chốn biển xa

  Ào ạt mấy ngàn năm… Thánh Gióng

  Mới lên ba đã giáp sắt, tre ngà

  Câu thơ thần nhuộm đỏ sông Như Nguyệt

  Đỏ Bạch Đằng cuồn cuộn sóng bể xa     

  Mấy ngàn năm… Vọng Phu xứ Bắc

  Phụ Tử bùi ngùi doi đất trời Nam

  Những cuộc chia ly, những vành khăn trắng

  Chẳng nguôi ngoai dù xác giặc chất chồng

  Chẳng thể dịu nỗi Rạch Gầm, Xoài Mút

  Hiền Lương, Khâm Thiên, Sơn Mỹ, Thổ Chu

  Máu Vị Xuyên, Gạc Ma bầm chát

  Vạn nghĩa trang hương khói nguyện cầu

  Ôi Tổ quốc, biên cương chưa yên giấc

  Đêm quặn lòng máu thịt Hoàng Sa

  Ngày đỏ mắt Trường Sa giông bão

  Lại bút, gươm giữ cõi, xây nhà.

                                                 (Tổ quốc, Nguyễn Thế kỷ, http://thanhnien. vn/van-hoa)

  Câu 2. Bài thơ nhắc đến những tác phẩm tự sự dân gian nào?

•           Đọc văn bản sau:

   Nếu có thể đo xương máu tiền nhân

  Trường Sơn ngút ngàn dễ gì so được

  Bao người mẹ, người vợ, người em – nước mắt

  Hồng Hà, Cửu Long đâu thể sánh cùng

  Bão trường chinh ào ạt mấy ngàn năm…

  Ào ạt mấy ngàn năm châu thổ

  Những bờ đê chắn lũ, ngăn thù

  Cùng bọc trứng trăm con đi muôn ngả

  Vẫn thắm lòng dưa hấu chốn biển xa

  Ào ạt mấy ngàn năm… Thánh Gióng

  Mới lên ba đã giáp sắt, tre ngà

  Câu thơ thần nhuộm đỏ sông Như Nguyệt

  Đỏ Bạch Đằng cuồn cuộn sóng bể xa     

  Mấy ngàn năm… Vọng Phu xứ Bắc

  Phụ Tử bùi ngùi doi đất trời Nam

  Những cuộc chia ly, những vành khăn trắng

  Chẳng nguôi ngoai dù xác giặc chất chồng

  Chẳng thể dịu nỗi Rạch Gầm, Xoài Mút

  Hiền Lương, Khâm Thiên, Sơn Mỹ, Thổ Chu

  Máu Vị Xuyên, Gạc Ma bầm chát

  Vạn nghĩa trang hương khói nguyện cầu

  Ôi Tổ quốc, biên cương chưa yên giấc

  Đêm quặn lòng máu thịt Hoàng Sa

  Ngày đỏ mắt Trường Sa giông bão

  Lại bút, gươm giữ cõi, xây nhà.

                                                 (Tổ quốc, Nguyễn Thế kỷ, http://thanhnien. vn/van-hoa)

  Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.