Dự Tính, Dự Báo Sinh Vật Hại Vụ Xuân Năm 2022 Trên Cây Trồng Chính

Căn cứ dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn Quốc gia năm 2022, cây trồng, mức độ và phạm vi gây hại của các đối tượng dịch hại trên cây trồng chính trong năm 2021 như lúa, chè, ngô …. Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Thái Nguyên dự tính, dự báo thời gian phát sinh, cao điểm gây hại của một số đối tượng dịch hại chủ yếu trên cây trồng chính.

1. Cây lúa

* Rầy nâu - rầy lưng trắng

Cao điểm gây hại từ cuối tháng 4, đầu tháng 5, hại cục bộ trên trà Xuân chính vụ giai đoạn chín sữa, chắc xanh, gây hại diện rộng trên các trà lúa vào cuối tháng 5, gây hại trên lúa Xuân, diện phân bố rộng, có khả năng cháy chòm. Dự kiến mật độ trung bình tương đương, mật độ cục bộ và diện tích nhiễm dự kiến cao hơn so với cùng kỳ năm 2021.

* Sâu cuốn lá nhỏ

- Cao điểm 1: sâu non gây hại diện rộng trên các trà lúa, đặc biệt lúa Xuân chính vụ từ giữa tháng 4 - đầu tháng 5, lúa Xuân muộn giai đoạn đứng cái - làm đòng. Dự kiến tỷ lệ hại và diện tích nhiễm cao hơn so với cùng kỳ năm 2021.

- Cao điểm 2: sâu non hại chủ yếu trên lúa Xuân muộn vào cuối tháng 5, đầu tháng 6, hại trên diện hẹp, tập trung một số huyện cấy muộn như Võ Nhai, Định Hóa ... Mật độ và tỷ lệ hại tương đương so với cùng kỳ năm 2021.

* Sâu đục thân

Thời gian phát sinh gây hại của các lứa sâu đục thân trong vụ Xuân 2022 tương đương so với năm 2021, trong đó:

+ Cao điểm 1: Chủ yếu sâu đục thân cú mèo, 5 vạch hại diện rộng trên các trà lúa từ đầu tháng 3 – giữa tháng 4, chủ yếu hại nặng tại các huyện phía Nam (Phổ Yên, Phú Bình, Sông Công) trên lúa Xuân giai đoạn đẻ nhánh rộ - đứng cái.

+ Cao điểm 2: Chủ yếu sâu đục thân bướm hai chấm, sâu non gây hại tập trung lúa đứng cái - làm đòng - trỗ bông từ trung tuần tháng 4 đến tháng 5. Sâu non gây ung đòng, bông bạc trên lúa Xuân muộn vào đầu tháng 5.

* Bệnh đạo ôn

- Bệnh trên lá: Bệnh xuất hiện phát sinh gây hại từ đầu vụ, cao điểm gây hại tập trung từ giữa tháng 3, đầu tháng 4, tập trung những ruộng bón thừa phân đạm, cấy dầy, trên ruộng cấy các giống như BC 15, Nếp, KD18, Bắc thơm số 7...

- Bệnh trên cổ bông: Cao điểm gây hại tập trung vào cuối tháng 4 trên trà Xuân chính vụ, trà Xuân muộn vào giữa tháng 5, đặc biệt gây hại nặng trên các giống nhiễm như BC15, Nếp, ...

* Bệnh khô vằn

Bệnh phát triển mạnh gây hại diện rộng trên các trà lúa, đặc biệt từ giai đoạn lúa đứng cái đến cuối vụ, những ruộng cấy dày, bón phân không cân đối bệnh hại nặng.

* Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn

Bệnh phát sinh, phát triển và gây hại mạnh trên diện rộng chủ yếu trên trà Xuân muộn vào đầu tháng 5, đặc biệt vào lúc thời tiết có mưa rào và giông, sau đó trời nắng nóng, khả năng lây lan, phát triển của bệnh cao trên giống lúa lai có bản lá to.

* Chuột

Dự báo chuột phát sinh gây hại ở mức cao hơn những năm trước. Chú ý 2 đợt chuột hại chính sau:

Đợt 1: Cuối tháng 3 – đầu tháng 4, gây hại tập trung trên trà Xuân chính vụ giai đoạn đẻ nhánh (chủ yếu các khu vực phía Nam);

Đợt 2: Cuối tháng 4 đến hết tháng 5/2022, gia tăng gây hại, cục bộ một số diện tích lúa Xuân giai đoạn đứng cái - làm đòng, có thể bị hại nặng nhất là những ruộng lúa gần vườn, gò cao, bờ bao có cỏ rậm rạp hoặc những ruộng xuống giống sớm hoặc trễ trong khu vực.

Dự kiến Chuột gây hại cao, diện phân bố rộng hơn so với cùng kỳ năm 2021.

Ngoài ra cần chú ý bọ trĩ, ốc bươu vàng, bệnh lùn sọc đen hại ở đầu vụ, bọ xít dài, nhện gié, bệnh lem lép hạt hại ở cuối vụ để kịp thời phòng trừ có hiệu quả.

2. Cây ngô

Sâu bệnh hại trên cây ngô có một số đối tượng cần chú ý như sau: - Giai đoạn gieo hạt – xoáy nõn: Lưu ý một số đối tượng hại chính như: Sâu keo mùa Thu, sâu cắn lá, sâu đục nõn gây hại mạnh từ khi ngô được 1 lá; Sâu xám hại mạnh ngay từ giai đoạn cây mọc đến khi cây ngô được 2-3 lá. Bệnh khô vằn phát sinh vào giai đoạn ngô được 6-7 lá và hại mạnh vào giai đoạn xoáy nõn.

- Giai đoạn xoáy nõn – chín sữa: Chú ý Sâu đục thân, bắp gây hại mạnh từ giai đoạn ngô xoáy nõn đến chín sữa, Rệp hại mạnh vào giai đoạn trỗ cờ, diện phân bố rộng.

- Bệnh đốm lá nhỏ,lớn: Bệnh xuất hiện sớm và gây hại mạnh ở vùng trồng ngô trên đất xấu, đất trũng và chăm sóc kém, bị hạn.

Ngoài ra cần chú ý bệnh lùn sọc đen gây hại trên Ngô ngay từ đầu vụ, tập trung cao điểm trong trong tháng 3.

3. Cây chè

- Bệnh phồng lá chè: Bệnh phát sinh gây hại sớm, hại diện rộng từ cuối tháng 1, hại nặng trên chè đoạn nảy búp từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 4, bệnh xuất hiện trên phạm vi rộng.

- Rầy xanh, bọ xít muỗi: Cao điểm hại mạnh trong tháng 4, 5. Diện phân bố rộng.

- Bọ cánh tơ, nhện đỏ: Cao điểm gây hại tăng nhanh từ cuối tháng 4, hại nặng trong tháng 5, tháng 6.

Ngoài ra bệnh thối búp, chấm xám, …. hại cục bộ. Mức độ gây hại tương đương so với cùng kỳ năm 2021.

4. Cây rau

Thành phần dịch hại chính, thời gian phát sinh và mức độ gây hại tương đương vụ Xuân 2021.

5. Cây ăn quả

* Cây vải nhãn:

+ Nhện lông nhung: hại trên diện rộng thời kỳ lộc Xuân (tháng 1 - tháng 2) khi cây vải ra hoa và đậu quả non.

+ Bọ xít nâu: Hại mạnh giai đoạn quả non, hại trên diện rộng từ tháng 3, gây rụng quả.

+ Bệnh chổi rồng: Khi cây mới vừa nhú đọt non, ra hoa là giai đoạn dễ bị nhện lông nhung truyền virus.

+ Bệnh sương mai: Gây hại từ thời kỳ ra hoa, đậu quả, có thể gây rụng quả hàng loạt.

+ Bệnh thán thư: Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết ấm và ẩm độ cao đặc, biệt khi có mưa phùn, tập trung chủ yếu trong tháng 3 - 4.

* Cây na:

+ Rệp sáp phấn, bọ trĩ, nhện đỏ: Gây hại nặng vào mùa nắng nóng từ tháng 3 đến tháng 5 gây rụng hoa và trái non.

+ Bọ vòi voi gây hại bông na: Tấn công hoa mới nở làm cho hoa đen và khô, tập trung chủ yếu tháng 4 - tháng 5.

Ngoài ra cần chú ý một số đối tượng khác như ruồi đục quả, bọ phấn ….

* Cây chuối:

Bệnh héo vàng lá chuối (bệnh chết héo chuối, bệnh héo Panama) xuất hiện gây hại rải rác ở xã Phúc Thuận, thị xã Phổ Yên. Bệnh do nấm Fusarium oxysporum f. sp. cubense gây ra và chủ yếu là Chủng nhiệt đới số 4, gây hại trên nhóm chuối tiêu như tiêu già, tiêu hồng …Nguồn nấm bệnh lây lan chủ yếu qua hoạt động canh tác của con người như qua vật liệu giống, dụng cụ canh tác, phương tiên, nguồn đất, nước.

Bệnh héo vàng lá chuối do nấm Fusarium oxysporum f. sp. cubense gây ra hiện nay chưa có thuốc bảo vệ thực vật đặc hiệu để phòng trừ. Dự kiến trong năm 2022, bệnh sẽ lây lan mạnh trên một số vùng trồng chuối.

Nội dung toàn văn bản được đính kèm tại đây.

Phòng Trồng trọt và BVTV - Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Thái Nguyên