Dưa Hấu – Wikipedia Tiếng Việt

Đối với các định nghĩa khác, xem Dưa.

Dưa hấu
Hình ảnh dưa hấu
Phân loại khoa học
Giới:	Plantae
nhánh:	Tracheophyta
nhánh:	Angiospermae
nhánh:	Eudicots
nhánh:	Rosids
Bộ:	Cucurbitales
Họ:	Cucurbitaceae
Chi:	Citrullus
Loài:	C. lanatus
Danh pháp hai phần
Citrullus lanatus(Thunb.) Matsum. & Nakai
Các đồng nghĩa[1]
Danh sách Anguria citrullus Mill. Citrullus amarus Schrad. Citrullus anguria (Duchesne) H.Hara Citrullus aquosus Schur Citrullus battich Forssk. Citrullus caffer Schrad. Citrullus caffrorum Schrad. Citrullus chodospermus Falc. & Dunal Citrullus citrullus H.Karst. Citrullus citrullus Small Citrullus edulis Spach Citrullus edulis Pangalo nom. illeg. Citrullus mucosospermus (Fursa) Fursa Citrullus pasteca Sageret Citrullus vulgaris Schrad. Colocynthis amarissima Schrad. nom. inval. Colocynthis amarissima Schltdl. Colocynthis citrullus (L.) Kuntze Colocynthis citrullus Fritsch Cucumis amarissimus Schrad. Cucumis citrullus (L.) Ser. Cucumis dissectus Decne. Cucumis edulis Steud. nom. inval. Cucumis laciniosus Eckl. ex Steud. Cucumis laciniosus Eckl. ex Schrad. Cucumis vulgaris (Schrad.) E.H.L.Krause Cucurbita anguria Duchesne Cucurbita caffra Eckl. & Zeyh. Cucurbita citrullus L. Cucurbita gigantea Salisb. Cucurbita pinnatifida Schrank Momordica lanata Thunb.

Dưa hấu (tên khoa học là Citrullus lanatus) là một loài thực vật thuộc họ Cucurbitaceae, một loài thực vật có hoa giống như cây nho có hoa nguồn gốc từ khu vực Tây Phi. Nó được trồng để lấy quả. Dưa hấu (Citrullus lanatus) là một loài dây leo xoắn và dài trong họ thực vật có hoa Cucurbitaceae. Có bằng chứng từ hạt giống dưa hấu trong những ngôi mộ Pharaoh ở Ai Cập cổ đại. Dưa hấu được trồng ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới khu vực trên toàn thế giới để lấy quả ăn, là một loại quả đặc biệt của quả mọng với một vỏ cứng và không có sự phân chia trong quả, thực vật học gọi là pepo. Thịt ngọt, mọng nước, thường có màu đỏ đậm đến màu hồng, với nhiều hạt màu đen, mặc dù các giống dưa không hạt cũng đã được tạo ra. Trái có thể được ăn sống hoặc chế biến, vỏ có thể ăn được sau khi nấu. Nỗ lực lai trồng đã tạo ra các giống dưa hấu kháng bệnh. Nhiều giống cây dưa hấu có thể cho quả trưởng thành trong vòng 100 ngày kể từ khi gieo trồng.

Phân loại

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết này là một bản dịch thô từ ngôn ngữ khác. Đây có thể là kết quả của máy tính hoặc của người chưa thông thạo dịch thuật. Xin hãy giúp cải thiện bài viết hoặc viết lại để hành văn tiếng Việt được tự nhiên hơn và đúng ngữ pháp. Chú ý: Những bản dịch rõ ràng là dịch máy hoặc có chất lượng kém, KHÔNG dùng bản mẫu này, vui lòng đặt {{thế:clk|dịch máy chất lượng kém}} hoặc {{thế:cld5}} để xóa bản dịch kém. (tháng 11 năm 2024)

Dưa này phân chia thành hai giống, dưa hấu (dưa hấu (Thunb.) Var. Lanatus) và Citrullus caffer (dưa hấu var. Citroides (LH Bailey) Mansf.) bắt nguồn từ việc đặt tên sai lầm của Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai và Citrullus Vulgaris Schrad. bởi LH Bailey năm 1930.[2]

Dữ liệu phân tử bao gồm các chuỗi từ bộ sưu tập ban đầu của Thunberg và các loại vật liệu liên quan khác, cho thấy dưa hấu ngọt (Citrullus Vulgaris Schrad.) và dưa gang đắng Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai không liên quan chặt chẽ với nhau.[3] Kể từ năm 1930, hàng tờ báo đã sử dụng sai tên Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai cho dưa hấu, và một đề nghị bảo tồn tên với ý nghĩa này đã được chấp nhận bởi ủy ban danh pháp liên quan và được xác nhận tại Đại hội thực vật quốc tế ở Thâm Quyến.[4]

Loại dưa đắng Nam Phi đầu tiên được thu thập bởi Thunberg đã được nhập khẩu vào các vùng bán hoang mạc ở một số lục địa, và được chỉ định là "cây gây hại" ở các vùng của Tây Úc nơi chúng được gọi là dưa lợn.[5]

Loài này được cho là có nguồn gốc từ miền nam châu Phi, nhưng điều này dựa trên sự đồng nhất sai lầm của LH Bailey (1930) của một loài dưa hấu được trồng ở Nam Phi.[6] Lỗi đã trở nên rõ ràng khi so sánh DNA của mẫu dưa hấu được trồng và được đặt tên Linnaeus và các mẫu giống Nam Phi.[7]

Mô tả

[sửa | sửa mã nguồn]

Dưa hấu rất đa dạng về hình dạng và màu sắc, thường có màu xanh nhạt và có những đường kẻ từ trên xuống dưới.

Hình dạng được xem xét với mặt phẳng cắt ngang từ cuống trái đến đuôi trái dưa. Có các dạng chính sau: dạng thuôn dài, dạng trái oval, dạng trái tròn.

Hạt dưa cũng rất đa dạng về kích cỡ (lớn, trung bình, nhỏ). Màu hạt có màu đen hoặc màu trắng.

Phân loài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Dưa hấu đen hay dưa hấu Densuke (でんすけスイカ) là giống dưa hấu xuất xứ từ Nhật Bản, chỉ được trồng trên đảo Hokkaido. Đặc điểm dưa có hình tròn, cân nặng trung bình: 5–7 kg. Màu vỏ: màu đen, không có sọc hoặc đốm; ruột đỏ đậm và có vị ngọt sắc đặc trưng khi so sánh với những loại dưa và trái cây khác. Hàng năm chỉ sản xuất được khoảng 9.000 quả nên giá trên thị trường rất đắt, giá trung bình ở Nhật Bản khoảng 20.000 yên đến 30.000 yên (từ 188 đến 283 USD). Trong cuộc bán đấu giá tại thị trấn Toma, một quả đã được bán với giá 300.000 yên (3.170 USD). Vào tháng 6 năm 2008, một trong những quả dưa đầu tiên được bán đã có giá hơn 650.000 yên (6.125 USD, ~ 3.100 bảng Anh)[8] tại một hội chợ.

Thuốc chữa bệnh

[sửa | sửa mã nguồn]

Hạt dưa hấu có công dụng làm mát phổi, tan đờm, nhuận tràng, và có lợi cho hệ tiêu hóa. Rễ và lá cây dưa hấu có thể sử dụng để chữa bệnh tiêu chảy và kiết lỵ. Dưa hấu cũng có nhiều công dụng với sức khỏe: hạ huyết áp, phòng ngừa ung thư và tim mạch, hen suyễn,...[9]

Dinh dưỡng

[sửa | sửa mã nguồn] Xem bảng số liệu bên phải. Quả dưa hấu (phần ăn được)

Giá trị dinh dưỡng cho mỗi 100 g (3,5 oz)
Năng lượng	127 kJ (30 kcal)
Carbohydrat	7.55 g
Đường	6.2 g
Chất xơ	0.4 g
Chất béo	0.15 g
Protein	0.61 g
Vitamin và khoáng chất Vitamin Lượng %DV† Vitamin A equiv. 3% 28 μg Thiamine (B1) 3% 0.033 mg Riboflavin (B2) 2% 0.021 mg Niacin (B3) 1% 0.178 mg Acid pantothenic (B5) 4% 0.221 mg Vitamin B6 3% 0.045 mg Folate (B9) 1% 3 μg Vitamin C 9% 8.1 mg Chất khoáng Lượng %DV† Calci 1% 7 mg Sắt 1% 0.24 mg Magiê 2% 10 mg Phốt pho 1% 11 mg Kali 4% 112 mg Kẽm 1% 0.10 mg
Thành phần khác	Lượng
Nước	91.45 g
† Tỷ lệ phần trăm được ước tính dựa trên khuyến nghị Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành,[10] ngoại trừ kali, được ước tính dựa trên khuyến nghị của chuyên gia từ Học viện Quốc gia.[11]

Làm trang trí

[sửa | sửa mã nguồn]

Dưa hấu không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên ông bà trong những ngày Tết. Là vật liệu cho các tài nhân khắc hình họa lên vỏ của dưa hấu.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Mai An Tiêm
• Lĩnh Nam chích quái

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• Lá dưa hấu
• Hoa dưa hấu
• Hạt dưa
• Cánh đồng dưa hấu tại Bykovsky, Nga
• 3 loại dưa hấu bán tại Dương Châu
• Dưa hấu không hạt
• Dưa hấu vỏ xanh, ruột đỏ.
• Dưa hấu vỏ vàng, ruột đỏ
• Dưa hấu vuông ở Nhật Bản
• Cắt dưa hấu thành hoa
• Hình tượng dưa hấu tại Đường hoa Nguyễn Huệ, 2009
• Dưa hấu có khắc hình để chưng trong mấy ngày Tết của người Việt
• dưa

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ “Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai”. World Flora Online. The World Flora Online Consortium. 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2022.
2. ^ Bailey LH. 1930. Ba cuộc thảo luận trong Cucurbitaceae. Gentes Herbarum 2: 175-186.
3. ^ Chomicki, G.; S. S. Renner (2014). “Watermelon origin solved with molecular phylogenetics including Linnaean material: Another example of museomics”. New Phytologist. 205 (2): 526–32. doi:10.1111/nph.13163. ISSN 0028-646X. PMID 25358433.
4. ^ Renner, S. S.; G. Chomicki & W. Greuter (2014). “Proposal to conserve the name Momordica lanata (Citrullus lanatus) (watermelon, Cucurbitaceae), with a conserved type, against Citrullus battich”. Taxon. 63 (4): 941–942. doi:10.12705/634.29.
5. ^ Parsons, William Thomas; Cuthbertson, Eric George (2001). Noxious Weeds of Australia (ấn bản thứ 2). Collingwood, Victoria: CSIRO Publishing. tr. 407–408. ISBN 978-0643065147. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2014.
6. ^ LH Bailey, Ba cuộc thảo luận trong Cucurbitaceae (1930) Gentes Herbarum 2: 175-186.
7. ^ SS Renner và G. Chomicki, Dưa hấu có nguồn gốc giải quyết với phát sinh chủng loài học phân tử bao gồm các tài liệu Linnaeus: Một ví dụ về museomics (2017) New Phytologist 205: 526-532.
8. ^ “Japanese melon sells for more than $6,000”. Truy cập 17 tháng 9 năm 2024.
9. ^ Đừng bỏ qua những tác dụng của dưa hấu đối với sức khỏe, làn da
10. ^ United States Food and Drug Administration (2024). “Daily Value on the Nutrition and Supplement Facts Labels”. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2024.
11. ^ National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Health and Medicine Division; Food and Nutrition Board; Committee to Review the Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium (2019). Oria, Maria; Harrison, Meghan; Stallings, Virginia A. (biên tập). Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. Washington (DC): National Academies Press (US). ISBN 978-0-309-48834-1. PMID 30844154.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikispecies có thông tin sinh học về Dưa hấu Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Dưa hấu.

• Watermelon (fruit) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
• Dưa hấu tại Encyclopedia of Life
• Dưa hấu tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• Dưa hấu 22356 tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
• Citrullus lanatus (Thunb.) Matsumura & Nakai (tên chấp nhận) Lưu trữ 2015-09-24 tại Wayback Machine Catalogue of Life: 19th September 2014

Bài viết Họ Bầu bí này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s

Tiêu đề chuẩn	NDL: 00571557 NKC: ph239950

Thẻ nhận dạng đơn vị phân loại
Citrullus lanatus	Wikidata: Q17507129 Wikispecies: Citrullus lanatus AoFP: 331 APA: 1662 APDB: 25842 APNI: 69938 BioLib: 38896 Calflora: 9814 CoL: VMHP Ecocrop: 708 eFloraSA: Citrullus_lanatus EoL: 584423 EPPO: CITLA EUNIS: 168461 FloraBase: 7370 FNA: 200022609 FoAO2: lanatus Citrullus lanatus FoC: 200022609 GBIF: 2874621 GRIN: 10675 iNaturalist: 70054 IPNI: 291938-1 IRMNG: 10198162 ITIS: 22356 MichiganFlora: 879 MoBotPF: 279562 NatureServe: 2.159146 NBN: NBNSYS0000033927 NCBI: 3654 NSWFlora: Citrullus~lanatus NZOR: 28e41ccd-2ac7-4b87-8385-e0c3adf92712 NZPCN: 3693 Observation.org: 6615 Open Tree of Life: 1006251 Plant List: kew-2723908 PLANTS: CILA3 POWO: urn:lsid:ipni.org:names:291938-1 SANBI: 1913-2 Tropicos: 9201087 VASCAN: 27740 VicFlora: 24c48d5c-e2f7-4f4f-898a-8fafe305c8ab WFO: wfo-0000607858
Momordica lanata	Wikidata: Q17507127 APDB: 26003 APNI: 199634 CoL: 43Z2T GBIF: 3625240 GRIN: 468436 IPNI: 293480-1 IRMNG: 10206392 ITIS: 517276 POWO: urn:lsid:ipni.org:names:293480-1 Tropicos: 9200580 WFO: wfo-0000377051

x t s Danh sách trái cây Việt Nam
Trái cây chung	Bình bát Bòn bon Bơ Bưởi Cam Chanh Chanh dây Chôm chôm Chuối Cóc Chùm ruột Dâu tây Dưa gang Dưa hấu Dưa lưới Dừa Dứa (Thơm, Khóm) Đào Điều (Đào lộn hột) Đu đủ Roi hoa trắng (mận chuông, mận trắng, bòng bòng, mận hồng đào) Roi hoa đỏ (mận đỏ, mận điều đỏ, mận Ấn Độ) Lý Hồng Hồng xiêm (sapôchê) Khế Lê Lêkima (quả trứng gà) Lựu Mãng cầu Xiêm Măng cụt Mận hậu Me Mít Mơ Na Nhãn Nho Ổi Quất Quýt Sầu riêng Sấu Sa kê Sơ ri Sung Táo ta Táo tây Thanh long Thanh yên Thị Vải thiều Vú sữa Xoài
Giống trái câyđặc sản	Bưởi da xanh Bưởi Diễn Bưởi Đoan Hùng Bưởi Lâm Động Bưởi Luận Văn Bưởi năm roi Bưởi Phúc Trạch Bưởi Thanh Hồng Cam bù Cam Đồng Dụ Cam sành Cam Vinh Cam xã Đoài Chuối ngự Chuối tiêu hồng Khoái Châu Dâu Hạ Châu Dứa Đồng Giao Dừa sáp Dưa Tân Hưng Hồng xiêm Thanh Hà Khóm Cầu Đúc Ổi Thanh Hà Quýt hồng Quýt Hương Cần Quýt ngọt Gia Luận Táo Bàng La Vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim Xoài cát Hòa Lộc
Bản mẫu:Quả

Cổng thông tin:

• Thực vật
• Sinh học