Đừng Chết Chỉ Vì Khói Xe

Có lẽ mọi người chưa quên bản tin rất “sốc” về trường hợp 9 thanh niên ở Hải Phòng chết thảm vì hít khí độc từ khói thải của động cơ xe. Thực tế đã có những vụ tử vong tương tự. Tất cả những trường hợp này hoàn toàn có thể tránh khỏi nếu biết rằng khói xe là một hỗn hợp khí vô cùng độc hại.

Khói xe được cho là thủ phạm của nhiều bệnh ung thư. Hiện các nhà hoạt động môi trường cũng cho khói xe là một trong những thủ phạm làm tan chảy băng.

Về mặt lý thuyết thì khói thải xe là khí carbon dioxide (CO2) và hơi nước, thế nhưng thực nghiệm cho thấy khói xe bao gồm hỗn hợp nhiều khí và những thành phần “lạ”. Dưới đây là những chất khí có trong khói thải động cơ xe và tác hại của chúng lên môi trường và sức khỏe.

Khói xe được cho là thủ phạm của nhiều bệnh ung thư và có thể gây chết người

Đây là thành phần quen mặt nhất trong khí thải động cơ xe. Đây là sản phẩm phụ của những phản ứng đốt cháy nguyên liệu động cơ. Khí carbon dioxide là chất gây nên “hiệu ứng nhà kín”. Khí carbon dioxide sẽ gây độc tùy theo mức độ hàm lượng của chúng. Mức độ có thể biến đổi từ nhức đầu, xây xẩm, run rẩy, cảm giác bị kim chích, khó thở, đổ mồ hôi, tăng nhịp tim, tăng huyếp áp, bất tỉnh hoặc... không bao giờ tỉnh. Mức độ của khí carbon dioxide được tính như sau

- 250 - 350 ppm (parts per million - phần triệu) là ở không khí ngoài trời bình thường.

- 350 - 1.000 ppm ở trong những phòng có sự trao đổi khí tốt giữa bên trong và bên ngoài.

- 1.000 - 2.000 ppm sẽ gây ra sự uể oải, buồn ngủ, đờ đẫn, kém tập trung, tăng nhịp tim và có thể bị nôn mửa.

- Trên 5.000 ppm sẽ gây mất oxy và hậu quả là gây tổn hại não vĩnh viễn, bất tỉnh rồi chết.

Carbon monoxide

Khi hít phải khí CO ở mức 667 ppm thì CO sẽ làm chuyển đổi 50% haemoglobin vận chuyển oxy thành carboxyhemoglobin. Phân tử carboxyhemoglobin không có chức năng mang oxy vào cho tế bào. Ngay sau khi tiếp xúc với CO thì cơ thể sẽ bị nhức đầu, nôn mửa, mệt mỏi và cuối cùng sẽ tử vong.

Nitric oxides

Ở liều lượng nhỏ thì các nitric oxides đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự liên lạc giữa các tế bào. Tuy nhiên ở liều cao thì các nitric oxides sẽ gây hại hệ mạch máu. Hít các nitric oxides thường xuyên sẽ gây nên dị dạng thai nhi, sự biến đổi DNA và các chứng bệnh đa xơ cứng

Sulfur dioxide

Chất này sẽ gây rối lọan hô hấp.

Các phần tử cực nhỏ

Các thành phần “lạ” này sẽ gây hại mô phổi và phát triển một số dạng ung thư.

Các hợp chất hydrocarbons đa vòng

Gây tổn hại lên da và hệ tự miễn của cơ thể.

Để tránh những trường hợp tử vong do hít phải khói xe thì quan trọng là nên phổ biến về tác hại của khói xe cho công chúng. Không nên nổ máy xe trong phòng kín. Không nên dùng động cơ xe để lấy ánh sáng hoặc mở máy lạnh khi cúp điện trong nhà, nhất là khi mùa nóng và tình trạng cúp điện cứ xảy ra liên miên.

DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG

(ĐH. Dược Murdoch - Úc)