DƯỢC ĐỘNG HỌC VÀ TẦM QUAN TRỌNG

DƯỢC ĐỘNG HỌC VÀ TẦM QUAN TRỌNG

1. Khái niệm

Lĩnh vực dược lý bao gồm dược lực học và dược động học.

Dược lực học là quá trình tác dụng của thuốc lên cơ thể. Miêu tả hiệu quả tác dụng của thuốc cũng như tác dụng phụ, cách tác động, tại hệ cơ quan nào, mô nào, trên thụ thể nào, với nồng độ nào… Tác dụng của một thuốc có thể bị thay đổi bởi các thuốc khác dùng đồng thời hoặc do tình trạng bệnh lý gây ra. Các hiện tượng hiệp đồng, cộng lực, đối kháng tác dụng và các hiện tượng khác liên quan đến tác dụng của thuốc đều được dược lực học miêu tả.

Dược động học là môn học nghiên cứu tác động của cơ thể lên thuốc thông qua bốn quá trình: hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ thuốc trong cơ thể

2. Tầm quan trọng của dược động học của thuốc

Để đạt được và duy trì nồng độ thuốc trong huyết tương nhằm đạt được tác dụng dược lý của thuốc, các kiến thức về dược động học của thuốc sẽ giúp tính toán hợp lý:

• Liều thuốc đưa vào sử dụng
• Tần xuất đưa thuốc
• Thời gian điều trị
• Đường dùng

Các quá trình tuần hoàn của thuốc trong cơ thể được phản ánh thông qua các con số dược động học khả năng xâm nhập của thuốc vào vòng tuần hoàn chung, thể hiện qua thông số sinh khả dụng(SKD, F%) Khả năng phân phối thuốc tới những cơ quan và tổ chức của cơ thể, thể hiện qua thể tích phân bố( Vd). Kar năng chuyển hóa và bài xuất của cơ thể, thể hiện qua hệ số thanh thải( clearance = CL) và thời gian bán thải (hay nửa đời thải trừ t 1/2)

Kiến thức về dược động học hướng dẫn việc lựa chọn thuốc cho bệnh nhân dựa trên tình trạng bệnh lý của bệnh nhân (ví dụ như tuổi, chức năng thận…) và hướng dẫn sử dụng thuốc một cách tối ưu (ví dụ sử dụng thuốc khi dạ dày rỗng…).

Bên cạnh nghiên cứu về dược động học để có cách sử dụng hợp lý và đúng đắn cho mỗi bệnh nhân thì nghiên cứu dược động học còn biết thêm được về tương tác dược động học từ đó có cách dùng thuốc để tránh các tác dụng không mong muốn và nâng cao hiệu quả sử dụng một cách hợp lý

Dược động học hiện tại là một môn nghiên cứu riêng vì người ta đã thấy được tầm quan trọng của nó. Nghiên cứu dược động học là nghiên cứu bước đầu tiên trong bộ môn học dược lý. nó cho chúng ta cái nhìn chung về quá trình của thuốc ở trong cơ thể và những tác động của quá trình này lên cơ thể và ngược lại.

Dược động học lâm sàng(DĐHLS) là môn học tính toán các thông số trong mỗi giai đoạn tuần hoàn của thuốc trong cơ thể và tìm ra mối quan hệ của các thông số này đáp ứng dược lý của thuốc -Dược động học dược lâm sàng có vai trò quan trọng trong việc cá thể hóa quá trình điều trị( điều trị cho từng bệnh nhân) – Nhiệm vụ Dược động học dươc lâm sàng là dám sát điều trị dựa trên nồng độ thuốc trong máu để hiệu chỉnh liều ( điều chỉnh liều đạt tác dụng) và khoảng cách đưa thuốc cho phù hợp với mỗi bệnh nhân cụ thể.