EPS Là Gì? Cách Tính Và ý Nghĩa Chỉ Số EPS Trong Chứng Khoán - FTV

Bạn có hiểu về chỉ số EPS là gì? Ý nghĩa của chỉ số EPS, cũng như cách tính chỉ số EPS của doanh nghiệp như thế nào? Để trả lời cho câu hỏi trên, bạn đọc hãy tham khảo các bài viết sau đây của chúng tôi nhé.

EPS là gì?

EPS là viết tắt của thu nhập trên mỗi cổ phiếu, hay phần lợi nhuận sau thuế trên mỗi cổ phiếu thường của các cổ đông, sau khi đã trừ đi cổ tức ưu đãi. Chỉ số EPS được các nhà phân tích sử dụng như một chỉ báo về khả năng sinh lợi của doanh nghiệp.

EPS từ viết tắt tiếng anh của Earnings Per Share, mang ý nghĩa là tỷ suất thu nhập trên mỗi cổ phần. Chỉ số EPS trong chứng khoán nói lên phần lợi nhuận thu được trên mỗi cổ phiếu của từng cổ đông trong doanh nghiệp.

Khái niệm EPS là gì

Chỉ số EPS trong trường quán được xem là một phần lợi nhuận thu được trên mỗi khoản đầu tư ban đầu của các cổ đông, do vậy mà khi tính chỉ số EPS doanh nghiệp xác định khả năng sinh lời của một công ty mình hoặc một dự án tham gia đầu tư.

Tính chỉ số EPS là tính được lợi nhuận của công ty phân bổ cho một cổ phiếu thông thường đang lưu hành ở trên thị trường.

Ví dụ như tại một doanh nghiệp bạn có 1 triệu cổ phiếu đang được lưu hành trên thị trường, con số này tương ứng với tổng lợi nhuận sau thuế là 1 triệu USD. Vậy chỉ số EPS ở đây là gì? Chính là 1 triệu cổ phiếu đó thì sẽ thu về EPS là khoảng 1 USD. Hay theo một cách nói khác thì lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu bằng 1 USD.

Phân loại chỉ số EPS trong chứng khoán

Khi tìm hiểu về chỉ số EPS là gì, chúng ta sẽ biết được có 02 loại chỉ số EPS trong chứng khoán gồm chỉ số EPS cơ bản và EPS pha loãng tương đương với “Basic EPS” và “Diluted EPS”.

Chỉ số EPS cơ bản khác chỉ số EPS pha loãng ở điểm nào? Hãy cùng tìm hiểu thông qua phần kiến thức dưới đây.

Đặc điểm chỉ số EPS cơ bản và EPS pha loãng

EPS cơ bản

Chỉ số EPS cơ bản hay còn gọi là "basic EPS" chính là khoản lợi nhuận cơ bản trên một cổ phiếu. Chỉ số EPS cơ bản sẽ thường được sử dụng trong các báo cáo tài chính của doanh nghiệp hoặc các dự án đầu tư vì nó có công thức đơn giản, dễ nhớ và dễ tính toán.

Ngoài ra, để tìm hiểu được chỉ số EPS là gì và tính được chỉ số EPS cơ bản của một doanh nghiệp, bạn cần đến bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả tài chính của doanh nghiệp đó để thu nhập các số liệu cần thiết sau:

• Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành
• Thu nhập ròng (là mức lợi nhuận sau thuế)
• Mức chi trả cổ tức ưu đãi (nếu có)

Từ đó ta có cách tính được chỉ số EPS cơ bản bằng công thức như sau:

EPS= (Thu nhập ròng - Cổ tức cổ phiếu ưu đãi) / (Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành)

EPS cơ bản và pha loãng

EPS pha loãng

Chỉ số EPS pha loãng- Diluted EPS thường được sử dụng trong các trường hợp công ty phát hành thêm các trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi hoặc cổ phiếu phát hành thêm. Những cổ phiếu kể trên sẽ được chuyển đổi thành cổ phiếu thường vào các thời điểm nhất định trong tương lai.

Lúc này, chỉ số EPS trong chứng khoán của mỗi doanh nghiệp sẽ tăng theo sự thay đổi trong tương lai. Với lý do đó nên sự gia tăng số lượng của các cổ phiếu thường không có thêm nguồn tiền chạy vào. Đây còn chính là nguyên nhân dẫn đến mức thu nhập của mỗi cổ phiếu bị giảm đi.

Ta có công thức chỉ số EPS loại như sau:

EPS pha loãng= (Lợi nhuận ròng - Cổ tức cổ phiếu ưu đãi) / (Lượng cổ phiếu đang lưu hành + lượng cổ phiếu sẽ được chuyển đổi)

Từ cách tính chỉ số EPS như trên, ta thấy được chỉ số EPS pha loãng sẽ luôn thấp hơn chỉ số EPS cơ bản. Trong trường hợp doanh nghiệp không có cổ phiếu chuyển đổi thì 02 chỉ số EPS pha loãng và cơ bản sẽ bằng nhau.

Các nhà đầu tư non tay thường chỉ quan tâm đến chỉ số EPS đang bao nhiêu mà bỏ qua việc dự đoán tỷ số EPS trong chứng khoán ở thời điểm tương lai. Điều này có thể dẫn đến những việc sai lầm nghiêm trọng trong việc đánh giá lại hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hoặc của dự án đầu tư. Vậy nên, trong báo cáo kết quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp luôn cần kết hợp tính chỉ số EPS cơ bản và chỉ số EPS pha loãng.

Cách tính chỉ số EPS

Muốn đánh giá được hoạt động của một doanh nghiệp ra sao thì chỉ số EPS chính là một chỉ tiêu tài chính quan trọng mà bạn không thể bỏ qua. Vậy cách tính của chỉ số EPS như thế nào?

Công thức tính chỉ số EPS chung như sau:

EPS= (Thu nhập ròng - Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi) / (Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành)

Trong đó:

Thu nhập ròng hay phần lợi nhuận ròng chính là tổng thu nhập của một doanh nghiệp. Lợi nhuận ròng thường được tính bắt đầu từ thu nhập của doanh nghiệp có sự điều chỉnh thêm các khoản chi phí của những hoạt động, trả thuế, khấu hao, lãi suất cùng nhiều loại chi phí khác cộng lại phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Công thức:

Thu nhập ròng = (Doanh thu thuần + lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính + các khoản thu nhập bất thường khác - giá vốn bán hàng-chi phí (chi phí quản lý doanh nghiệp + phí bán hàng + các khoản phí bất thường)- thuế thu nhập doanh nghiệp.

Phần lợi nhuận thu được từ cổ phiếu ưu đãi được gọi là cổ tức cổ phiếu ưu đãi. Thông thường chỉ số này được ấn định dựa vào tỷ lệ cố định có trên mệnh giá.

Công thức tính EPS

Một số lưu ý khi tính chỉ số EPS trong chứng khoán

Khi tính chỉ số EPS trong chứng khoán, nếu bạn dùng cổ phiếu lưu hành bình quân trong kỳ để tính toán thì độ chính xác của kết quả sẽ cao hơn. Đó là vì lượng cổ phiếu thường xuyên được thay đổi theo từng thời điểm, từng khoảng thời gian. Tuy nhiên, trên thực tế nhà đầu tư vẫn có xu hướng đơn giản hóa cách tính chỉ số EPS trong chứng khoán bằng việc sử dụng số liệu là số cổ phiếu thường đang lưu hành vào cuối kỳ.

Nếu nắm rõ được chỉ số EPS, ta có thể giảm chỉ số EPS trong chứng khoán của một doanh nghiệp bằng cách tính thêm các cổ phiếu chuyển đổi, các bảo chứng và số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Đối với trường hợp doanh nghiệp phát hành thêm hay mua cổ phiếu thì tổng số cổ phiếu phải được tính theo công thức bình quân gia quyền.

Tìm hiểu về chỉ số EPS, ta biết được cách tính chỉ số này có thể thay đổi tùy vào các phương pháp kế toán và EPS mà các chuyên gia đánh giá có được dựa trên thông tin của công ty cung cấp. Do vậy, chỉ số EPS trong chứng khoán được lấy từ công ty hay chuyên gia cũng chỉ là một con số ước tính.

Khi tính chỉ số EPS cần được xem xét một giai đoạn nhất định để có thể đánh giá sự ổn định và khả năng tăng trưởng của nó. Từ đó có thể thấy được hiệu quả của các hoạt động sản xuất, kinh doanh của các công ty. Những chỉ số EPS không phải lúc nào cũng có tỷ lệ với tổng lợi nhuận sau thuế.

Vậy nên nếu công ty muốn tăng vốn bằng cách phát hành thêm 10% số lượng cổ phiếu mà lợi nhuận tăng thêm dưới 10% thì chỉ số EPS sẽ giảm, từ đó kéo theo giá cổ phiếu của công ty sẽ giảm.

Ý nghĩa của chỉ số EPS là gì?

Khi đã hiểu chỉ số EPS là gì thì chắc hẳn bạn cũng đang muốn tìm hiểu về ý nghĩa mà chỉ số này mang lại cho doanh nghiệp? Thông thường, các công ty nào có chỉ số EPS trong trường khoảng cao hơn so với các công ty cùng ngành khác thì sẽ thu được nhiều nguồn đầu tư cao hơn.

Đây là vai trò chính khi tính chỉ số EPS đối với các doanh nghiệp. Ngoài ra, chỉ số này còn được sử dụng để tính toán một số chỉ số tài chính quan trọng khác nữa như chỉ số P/E và ROE. Trong các báo cáo tài chính thường niên của công ty.

Chỉ số EPS là gì? EPS không những được sử dụng để tính chỉ số P/E trong trường hợp công ty cổ phần không có cổ phần ưu đãi mà nó còn được sử dụng để tính toán chỉ số ROE (Return On Equity) - chỉ số tài chính để đo khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn cổ phần trong một công ty cổ phần.

Công thức tính chỉ số ROE là:

Chỉ số ROE = EPS/Vốn điều lệ của doanh nghiệp

Ý nghĩa của chỉ số EPS

Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?

ROE 15% thì nó bền vững ít nhất là 03 năm. Có nghĩa là nếu ROE càng có xu hướng tăng thì tình hình hoạt động của công ty sẽ là càng tốt. Một mệnh giá cổ phiếu sẽ luô là 10.000 đồng (lưu ý là mệnh giá cổ phiếu khác với giá trị sổ sách và giá cổ phiếu) vì vậy hầu hết các doanh nghiệp niêm yết ở ba sàn là VN-INDEX, HNX, UPCOM đều có mệnh giá chung duy nhất là 10.000 đồng.

Vậy nên, một doanh nghiệp muốn được đánh giá đang hoạt động kinh doanh tốt thì phải có chỉ số EPS >1.500 đồng và đảm bảo duy trì nhiều năm, có xu hướng tăng. Ít nhất khi tính chỉ số EPS> 1.000 đồng là tốt.

Mối quan hệ giữa chỉ số P/E và chỉ số EPS

Khi tính chỉ số EPS, chúng ta sẽ biết được mối quan hệ của chỉ số EPS và P/E vì EPS được coi là biến số quan trọng duy nhất trong việc tính toán giá cả cổ phiếu. Đây chính là một phần quan trọng để tạo nên tỷ lệ của chỉ số P/E (hệ số giá trên thu nhập), E trong hệ số P/E được coi là EPS và P là Price (giá). Chỉ số EPS và P/E là một trong những chỉ số quan trọng trong việc phân tích và đưa ra quyết định đầu tư chứng khoán của các nhà đầu tư.

Thu nhập từ cổ phiếu của một công ty cũng sẽ gây ảnh hưởng đến quyết định giá cả của thị trường cổ phiếu ấy.

Công thức tính hệ số P/E là:

P/E = P/EPS

Trong đó:

Ký hiệu P là market Price, giá sản phẩm trên thị trường.

Chỉ số EPS là Earning Per Share, thu nhập từ mỗi cổ phiếu (cổ tức)

Như vậy, để tính chỉ số EPS và P/E sẽ giúp chúng ta thấy được giá thị trường hiện tại của cổ phiếu cao hơn thu nhập từ cổ phiếu đó bao nhiêu lần. Từ đó, các nhà đầu tư sẽ đưa ra quyết định đầu tư vào doanh nghiệp, dự án đó hay không. Như vậy chỉ số EPS và P/E được coi là những tiêu chí vô cùng quan trọng gây ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai.

Ứng dụng của chỉ số EPS

Chỉ số EPS để xác định P/E trong hoạt động định giá

Như đã tìm hiểu thì chỉ số EPS và P/E quan hệ như thế nào, chúng ta thấy được chỉ số EPS chính là thành phần tạo lên chỉ số định giá P/E, E trong P/E được hiểu là EPS. Các nhà đầu tư có thể tìm hiểu được giá trị của một cổ phiếu thông qua các kỳ bằng cách chia giá một cổ phần của doanh nghiệp với chỉ số EPS của nó, từ đó đưa ra kết quả bằng mức định giá mà thị trường sẵn sàng trả cho cổ phiếu.

Từ đó, nhà đầu tư có thể so sánh thông qua chỉ số P/E tại các thời kỳ hoạt động của doanh nghiệp hoặc so với P/E của các công ty khác nhau trong cùng ngành để nhận xét tương đối giá cổ phiếu đang đắt hay đang rẻ để đưa ra quyết định rót vốn đầu tư cho doanh nghiệp hoặc cho dự án.

Sử dụng app để đánh giá chất lượng tăng trưởng qua các thời kỳ

Trong quá trình tính toán chỉ số EPS, nhà đầu tư sẽ sử dụng chỉ số EPS để đánh giá chất lượng tăng trưởng qua các thời kỳ của doanh nghiệp. Muốn làm được điều này, trước tiên nhà đầu tư cần lựa chọn được tỷ lệ phát triển thu nhập trên cổ phiếu.

EPS Growth Rate % = (EPS1 - EPS0) / EPS0

EPS Growth Rate là phần trăm phát triển thu nhập trên cổ phiếu, chỉ số này được sử dụng trong việc nhận xét thị giá của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán, nếu tỷ lệ này cao thì doanh nghiệp được đề cao và ngược lại.

Ứng dụng của EPS

Tùy vào xu hướng và số phần trăm phát triển thu nhập trên cổ phiếu của từng doanh nghiệp mà xác định được mức phát triển của doanh nghiệp đó là bền vững hay không ổn định, phi mã hay tụt dốc. Những công ty có mức phát triển thu nhập trên cổ phiếu ổn định ở mức cao luôn được các nhà đầu tư săn đón và đặc biệt chú ý hơn, dễ dàng đưa ra các quyết định đầu tư hơn.

Hạn chế của chỉ số EPS là gì?

Chúng ta đã tìm hiểu về chỉ số EPS, hiểu được ý nghĩa của chỉ số EPS và cách tính chỉ số EPS vậy hạn chế của chỉ số này là gì?

Chỉ số EPS trong chứng khoán có 04 hạn chế như sau:

Thứ nhất, chỉ số EPS có thể âm và hệ số P/E Không có ý nghĩa kinh tế nào nếu như mẫu số của nó là âm. Vậy nên, bạn cần phải dùng các công cụ khác để định giá doanh nghiệp trước khi đưa ra các quyết định đầu tư.

Thứ hai, lợi nhuận của mỗi doanh nghiệp rất dễ bị biến động trên thị trường chứng khoán, vì vậy khi tính chỉ số EPS có thể đột biến nhanh hoặc chậm khi doanh nghiệp bán tài sản, chủ doanh nghiệp cố tình hay thuộc ngành có chu kỳ cao. Từ đó chỉ số EPS có thể bị bóp méo khiến bạn không có cái nhìn chính xác về tình hình hoạt động của doanh nghiệp đó.

Lưu ý khi sử dụng chỉ số EPS

Thứ ba, khi các doanh nghiệp liên tục phát hành các loại cổ phiếu và trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ESOP, điều này sẽ làm áp giảm, các nhà đầu tư gặp rủi ro.

Thứ tư, các báo cáo tài chính của doanh nghiệp thường hay đổ số liệu, dẫn đến lợi nhuận ảo khiến nhà đầu tư không nhìn rõ tình hình hoạt động kinh doanh của công ty. Do đó, nếu nhà đầu tư bị thua lỗ, từ tác hại của sự thật là khi doanh nghiệp đang gia tăng hàng tồn kho và khoản phải thu....

Kết luận

Trên đây là một số kiến thức của chúng tôi về chỉ số EPS là gì, cách tính chỉ số EPS, cũng như ý nghĩa của chỉ số EPS trong chứng khoán. Bên cạnh đó, bài viết còn giúp các bạn nhìn ra được những hạn chế của chỉ số EPS. Hy vọng qua đây bạn có thể hiểu được các giá trị mà chỉ số EPS mang đến đối với nhà đầu tư. Chúc bạn thành công !

FTV - Một trong những đơn vị tư vấn về đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh hàng đầu tại Việt Nam

Bạn là người mới, muốn thử sức trong ngành đầu tư tài chính đặc biệt là chứng khoán, bởi thị trường chứng khoán tại Việt Nam trong năm 2022 vẫn được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn bởi rất nhiều yếu tố khác nhau. Bạn hy vọng có thể bắt tay ngay vào đầu tư nhưng lại chưa có một chút kiến thức hay kinh nghiệm gì, không cần tìm kiếm đâu xa bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi công ty cổ phần đầu tư và công nghệ FTV, để được các chuyên gia giàu kinh nghiệm về đầu tư có thể hỗ trợ và hướng dẫn các bạn đầu tư có lợi và phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Không chỉ vậy, FTV chúng tôi còn thường xuyên cập nhật cho các bạn những thông tin mới nhất về các biến động của thị trường thông qua các số liệu thống kê phân tích, cũng như cung cấp các tài liệu tham khảo như biểu đồ số liệu, bảng thống kê thị trường chi tiết, ngoài ra còn được hướng dẫn cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hiệu quả. Mọi tài liệu và kiến thức đều được cung cấp miễn phí.

FTV với phương châm "Luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu, chúng tôi luôn nỗ lực tạo ra sản phẩm và dịch vụ tốt để mang lại hiệu quả cao cho khách hàng... để cùng nhau kiến tạo tương lại tốt hơn." Các bạn quan tâm vui lòng liên hệ ngay với qua website ftv.com.vn hoặc gọi tới số hotline 0983 668 883 để được chúng tôi tư vấn nhanh nhất nếu như bạn có những câu hỏi thắc mắc và muốn biết thêm thông tin chi tiết về chỉ số EPS trong chứng khoán.

Xem thêm:

• Retroactive là gì? Cách để săn retroactive kiếm tiền hiệu quả
• P/b là gì? Ý nghĩa và cách tính chỉ số p/b trong chứng khoán