Formol Sát Trùng Ao Hồ Tôm Cá Sử Dụng Ra Sao

Trong ngành nuôi thủy sản, việc duy trì vệ sinh, phòng chống dịch bệnh là yếu tố cực kỳ quan trọng. Để đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm và an toàn sức khỏe người tiêu dùng. Một trong những phương pháp được nhiều người nuôi áp dụng để sát trùng và xử lý môi trường là sử dụng formol. Tuy nhiên, việc sử dụng formol đúng cách và an toàn cần hiểu rõ về đặc tính, tác dụng cũng như những lưu ý quan trọng để tránh gây hại cho thủy sinh, con giống và môi trường.

1. Formol Sát Trùng Có Công Dụng Như Thế Nào Trong Nuôi Trồng Thủy Sản

• Tiêu diệt vi khuẩn, ký sinh trùng: Formol có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh như Vibrio, Aeromonas hay các ký sinh trùng như trùng roi, trùng giáp, giúp hạn chế dịch bệnh.
• Khử trùng môi trường ao hồ: Khi pha loãng phù hợp, formol dùng để xử lý nước, nền đáy ao, giúp giảm lượng mầm bệnh tồn tại trong môi trường nuôi.
• Khử trùng dụng cụ và thiết bị: Ngoài xử lý nước, formol còn được dùng để vệ sinh các dụng cụ, thiết bị như lưới, thau, máy móc, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ.

2. Tác Dụng Sát Trùng Của Formol

Formol có khả năng tiêu diệt hầu hết các loại vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, bào tử, và nấm mốc. Cơ chế sát trùng của nó là làm biến tính protein và ức chế hoạt động của enzyme trong tế bào vi sinh vật. Khiến chúng không thể tồn tại và phát triển. Nhờ đó, formol được ứng dụng trong:

• Y tế: Dùng để khử trùng các dụng cụ y khoa, phòng mổ, buồng bệnh. Hoặc bảo quản mẫu bệnh phẩm, mô, xác động vật.
• Thú y: Sát trùng chuồng trại, khu vực chăn nuôi, sàn giết mổ nhằm tiêu diệt mầm bệnh và ngăn ngừa dịch bệnh.
• Công nghiệp: Dùng trong sản xuất nhựa, keo dán, dệt nhuộm, và làm chất bảo quản trong một số sản phẩm.

Đặc biệt, trong các đợt phòng chống dịch bệnh như cúm gia cầm, lở mồm long móng. Formol từng được dùng để khử trùng khu vực nhiễm bệnh do hiệu quả diệt khuẩn mạnh mẽ.

3. Hướng Dẫn Cách Dùng Formol Sát Trùng

Thông thường, formol được pha loãng từ 1% đến 5% tùy mục đích sử dụng. Dung dịch formol được phun xịt hoặc lau chùi lên bề mặt cần khử trùng. Một số hướng dẫn cơ bản như sau:

• Khử trùng bề mặt: Pha formol nồng độ 1–2%, dùng giẻ lau hoặc bình phun.
• Khử trùng không gian: Xông hơi với formol (kết hợp kali permanganat – KMnO₄) trong phòng kín, sau đó thông gió kỹ.
• Sát trùng chuồng trại: Pha 3–5% formol, phun đều khắp nền, tường, máng ăn, cống rãnh.

Sau khi sát trùng, khu vực phải được đóng kín ít nhất 24 giờ. Sau đó mở thông thoáng hoàn toàn trước khi sử dụng lại để tránh tồn dư hơi formol gây độc.

4. Một Số Lưu Ý Khi Sử Dụng Formol Trong Nuôi Trồng Thủy Sản

Sử dụng formol sát trùng trong nuôi trồng thủy sản cần lưu ý những điều sau đây:

• Formol làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước. Do đó, chỉ nên sử dụng formol khi hàm lượng oxy hòa tan trong nước đạt ngưỡng an toàn. Khi sử dụng cho ao tôm cần chạy quạt nước.
• Buổi tối không xảy ra quá trình quang hợp gây thiếu oxy trầm trọng. Vì vậy nên tránh xử lý hóa chất formalin vào buổi tối cho ao nuôi. Mỗi loại cá tôm đều có sức chịu đựng formalin khác nhau. Tùy theo đặc tính của từng loại mà lựa chọn cho phù hợp.
• Formalin có tính hoàn nguyên mạnh tránh pha trực tiếp vào các loại cá khác. Riêng một số loài cá yếu hoặc bệnh nặng thì không nên sử dụng trực tiếp formalin.
• Diệt tảo dùng liều 10ppm. Diệt ngoại ký sinh dùng liều 25ppm. Tuy nhiên, formol tác động mạnh trong môi trường kiềm. Cần giảm liều khi ao đã được xử lý vôi ngày trước đó.
• Formol rất dễ gây sốc cho tôm cá nuôi. Để giảm sốc cần ngưng cho tôm, cá ăn trong ngày sử dụng và sau 24 giờ phải thay nước.
• Formol nên được xem là biện pháp cuối cùng của việc sát trùng nước hay điều trị ngoại ký sinh tôm cá. Khi thấy có bột trắng lắng xuống đáy bình chứa là formol biến thành paraformaldehyt – chất độc gây chết tôm cá.

5. Các Quy Định Và Khuyến Cáo Khi Sử Dụng Formol

Hiện nay, nhiều quốc gia nghiêm ngặt việc sử dụng formol trong thực phẩm và sinh hoạt. Formol bị cấm dùng để bảo quản thực phẩm. Bởi chỉ cần một lượng nhỏ cũng có thể gây ngộ độc, làm tổn thương gan, thận và hệ thần kinh.

Trong lĩnh vực y tế và thú y, formol vẫn được phép dùng nhưng phải tuân thủ quy trình an toàn, được quản lý và kiểm soát chặt chẽ. Ngoài ra, các cơ sở chăn nuôi, bệnh viện, hoặc phòng thí nghiệm được khuyến khích chuyển dần sang các loại chất sát trùng an toàn hơn, thân thiện với môi trường như glutaraldehyde, hydrogen peroxide, hoặc các dung dịch chứa clo hữu cơ.

XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN

• FORMOL
• NHỰA TRAO ĐỔI ION LÀ GÌ & NHỮNG ỨNG DỤNG QUAN TRỌNG

Đánh giá post