G8 – Wikipedia Tiếng Việt

Group of Eight
Canada (Chủ nhà 2025) Thủ tướng Mark Carney  Pháp Tổng thống Emmanuel Macron  Đức Thủ tướng Olaf Scholz  Ý Thủ tướng Giorgia Meloni  Nhật Bản Thủ tướng Takaichi Sanae  Nga (Bị loại)[1] Tổng thống Vladimir Putin  Anh Quốc Thủ tướng Keir Starmer  Hoa Kỳ Tổng thống Donald Trump  Liên minh châu Âu Chủ tịch Hội đồng António Costa Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen

Nhóm G8 (viết tắt tiếng Anh: Group of Eight) là cựu diễn đàn của nhóm 8 cường quốc có nền công nghiệp hàng đầu của thế giới bao gồm: Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Anh, Canada và Nga (gia nhập từ năm 1998 nhưng đến năm 2014 thì bị khai trừ khỏi khối).[2][3] Điểm nhấn của G8 là hội nghị thượng đỉnh về các vấn đề kinh tế và chính trị được tổ chức hàng năm với sự tham dự của những người đứng đầu các nước thành viên và nhiều quan chức quốc tế khác cùng với Liên minh châu Âu, đồng thời hội nghị cũng có nhiều cuộc gặp mặt, đối thoại bên lề và một số hoạt động khảo sát chính sách.

Việc khai trừ tư cách là thành viên G8 của Nga năm 2014 là đòn đáp trả từ các nước Tây Âu, sau khi Nga tiến hành sáp nhập bán đảo Krym ở miền Nam Ukraina. Từ đó, G8 chính thức đổi tên thành G7 và chỉ còn có 7 nguyên thủ họp mặt.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

G8 có căn nguyên khởi đầu từ cuộc khủng hoảng dầu hoả 1973 và suy thoái toàn cầu theo sau đó. Các vấn đề này đưa đến việc Hoa Kỳ thành lập Nhóm Thư viện (Library Group) quy tập các viên chức tài chính cấp cao từ Hoa Kỳ, Châu Âu và Nhật Bản để thảo luận các vấn đề kinh tế. Năm 1975, Tổng thống Pháp Valéry Giscard d'Estaing mời nguyên thủ của 6 nước công nghiệp hàng đầu tham dự hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại Rambouillet và đưa ra đề nghị họp thường quy. Những người tham dự đồng ý tổ chức họp mặt hàng năm theo chế độ chủ tịch luân phiên, hình thành nên nhóm G6 bao gồm Pháp, Tây Đức, Ý, Nhật, Anh, Hoa Kỳ. Vào hội nghị thượng đỉnh kế tiếp tại Puerto Rico, nó trở thành G7 với sự tham gia của Canada theo yêu cầu của Tổng thống Hoa Kỳ Gerald Ford.

Sau khi Chiến tranh lạnh chấm dứt, năm 1991 Liên Xô và sau đó là Nga bắt đầu gặp nhóm G7 sau hội nghị thượng đỉnh chính. Từ hội nghị lần thứ 20 tại Naplé, nhóm này trở thành P8 (Political 8), hay gọi vui không chính thức là "G7 cộng 1". Nga được cho phép tham gia đầy đủ hơn kể từ hội nghị lần thứ 24 tại Birmingham, đánh dấu sự hình thành G8. Tuy nhiên Nga không được tham dự hội nghị dành cho các bộ trưởng tài chính vì nó không là cường quốc kinh tế; và "G7" được dùng để chỉ cuộc họp ở cấp bộ trưởng này. Hội nghị thượng đỉnh năm 2002 tại Kananaskis (Canada) thông báo Nga sẽ là chủ nhà cho hội nghị năm 2006, và như vậy hoàn tất quá trình trở thành thành viên đầy đủ của Nga.

Vì cuộc khủng hoảng Krym 2014, các nước G7 đã từ chối không tham dự hội nghị G8 mà dự định tổ chức tại Sochi, Nga vào mùa hè năm 2014.[4] Thay vào đó, họ dự định hội thảo với nhau không có mặt của tổng thống Nga Putin tại Brussel.

Cấu trúc và hoạt động

[sửa | sửa mã nguồn]

G8 không được hỗ trợ bởi một tổ chức xuyên quốc gia, không như Liên Hợp Quốc hay Ngân hàng Thế giới. Ghế chủ tịch của nhóm được luân phiên hàng năm giữa các nước thành viên, với trách nhiệm chủ tịch tính từ ngày 1 tháng 1. Nước giữ ghế chủ tịch tổ chức một loạt các hội nghị cấp bộ trưởng, từ đó dẫn đến hội nghị thượng đỉnh giữa các nguyên thủ trong 3 ngày vào giữa năm, cũng như việc bảo đảm an ninh cho người tham dự.

Các cuộc họp ở cấp bộ trưởng bàn về các vấn đề sức khoẻ, thi hành luật lệ và lao động, để giải quyết các vấn đề của nhau và của toàn cầu. Nổi tiếng nhất trong số đó là G7, hiện được dùng để nói về hội nghị của các bộ trưởng tài chính của G8 trừ nước Nga, và các viên chức từ Cộng đồng châu Âu. Tuy nhiên, cũng có một cuộc họp ngắn "G8+5" giữa các bộ trưởng tài chính của G8 và Trung Quốc, México, Ấn Độ, Brasil và Nam Phi.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• G7
• G20

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về G8.

• G8 Online
• G8 Information Center

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ "Nga bị loại khỏi G8". Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2015.
2. ^ "Thinking Ahead: The 'One-Time' G-22 Looks Useful". nyt.com. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2014.
3. ^ "EU and the G8". European Commission. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2007.
4. ^ Westen sagt G-8-Gipfel mit Russland in Sotschi ab FAZ, 24.03.2014

x t s Nhóm nước công nghiệp (G8)
Thành viên:  Canada •  Pháp •  Đức •  Ý •  Nhật Bản •  Nga •  Anh Quốc •  Hoa Kỳ Đại diện mới của Tây Âu  Liên minh châu Âu

x t s Đại diện chính phủ hiện nay của các nước G7
Mark Carney · Emmanuel Macron · Olaf Scholz · Giorgia Meloni · Ishiba Shigeru · Keir Starmer · Donald Trump

x t s Sức mạnh trong quan hệ quốc tế
Phân loại Cường quốc kinh tế • Siêu cường năng lượng • Cường quốc thực phẩm • Quyền lực cứng • Sức mạnh quốc gia • Chính trị sức mạnh • Chính trị thực dụng  • Quyền lực thông minh • Quyền lực mềm • Quyền lực bén (Quyền lực nhọn) Trạng thái Cường quốc • Cường quốc mới nổi • Tiểu cường • Trung cường quốc • Đại cường quốc • Siêu cường quốc • Siêu cường tiềm năng • Cường quốc vùng Địa chính trị Khu vực Thái bình La Mã • Thái bình Trung Hoa • Thái bình Ottoman Quốc tế Thế kỷ Mông Cổ • Thế kỷ Anh Quốc • Thế kỷ Hoa Kỳ (Hòa bình Mỹ) • Hòa bình Liên Xô • Thế kỷ châu Á • Thế kỷ Trung Quốc • Thế kỷ Thái Bình Dương • Thế kỷ Ấn Độ Học thuyết Cân bằng quyền lực • Cân bằng quyền lực châu Âu • Trung tâm quyền lực • Thuyết ổn định bá quyền • Lý thuyết về quyền lực • Phân cực • Đề án sức mạnh • Lý thuyết chuyển tiếp quyền lực • Siêu cường thứ hai • Phạm vi ảnh hưởng Nghiên cứu Chỉ số sức mạnh tổng hợp quốc gia • Sức mạnh tổng hợp quốc gia
Các tổ chức và nhóm theo vùng Châu Phi Liên minh châu Phi Liên minh Địa Trung Hải Châu Phi–Châu Á Liên đoàn Ả Rập Hội đồng Hợp tác các nước Ả Rập vùng Vịnh (GCC) Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) Châu Mỹ Mercosur Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) Liên minh các Quốc gia Nam Mỹ (Unasur) Châu Á Đối thoại hợp tác châu Á (ACD) Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) Hội nghị thượng đỉnh Hàn Quốc-Trung Quốc-Nhật Bản Tổ chức hợp tác kinh tế (ECO) Hiệp hội Nam Á vì sự Hợp tác Khu vực (SAARC) Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) Châu Âu Ủy hội châu Âu (CE) Liên minh châu Âu (EU) Á Âu Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS) Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) Tổ chức hợp tác kinh tế (ECO) Liên minh Kinh tế Á Âu (EaEU) Hội đồng Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Mĩ–Châu Âu Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Châu Phi–Châu Á –Châu Âu Liên minh Địa Trung Hải Châu Phi–Nam Mĩ Khu vực hòa bình và hợp tác Nam Đại Tây Dương Châu Đại Dương –Thái Bình Dương Khối hiệp ước An ninh quân sự Úc–New Zealand–Mỹ (ANZUS) Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) Melanesian Spearhead Group (MSG) Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương (PIF) Nhóm lãnh đạo Polynesia (PLG) Không theo vùng Brazil–Nga–Ấn Độ–Trung Quốc–Nam Phi (BRICS) Thịnh vượng chung Anh Colombia–Indonesia–Việt Nam–Ai Cập–Thổ Nhĩ Kỳ–Nam Phi (CIVETS) E7 E9 G2 G4 G7 G8 G8+5 G20 G24 G77 Diễn đàn đối thoại Ấn Độ–Brazil–Nam Phi (IBSA) Mexico–Indonesia–Nigeria–Thổ Nhĩ Kỳ (MINT) Next Eleven (N-11) Phong trào không liên kết (NAM) Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) Đoàn kết đồng thuận Toàn cầu Liên Hợp Quốc (UN)