Gia Lai: Ồ ạt Trồng Tiêu Lốt Bán Chẳng Ai Mua

(TN&MT) - Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Gia Lai nhiều hộ dân đổ xô đi trồng giống tiêu Lốt vì những ưu điểm là kháng được nhiều loại sâu bệnh và “lợi nhuận khủng”. Thế nhưng ưu điểm chưa thấy đâu mà sản phẩm thu được thì bán chẳng ai mua.

Người dân hoang mang vì tiêu Lốt thu về bán chẳng ai mua.

Trồng tiêu Lốt bế tắc đầu ra

Trong thời gian gần đây trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin về giống tiêu Lốt “một dòng giống lạ” trồng chỉ trong khoảng 6 tháng là có thu hoạch và cho thu hoạch quanh năm. Hơn nữa, giá trị sản phẩm cao hơn nhiều so với loại tiêu đen hiện nay, khiến nhiều nông dân tỉnh Gia Lai đổ xô đi tìm giống để trồng thử. Song, nguồn gốc của loại Tiêu này chưa có cơ quan chức năng nào đánh giá ưu, nhược điểm, tất cả giống người dân mua về trồng đều là trôi nổi, không có xuất xứ rõ ràng.

Khu vực phát triển giống tiêu lạ này nhiều nhất là các huyện Chư Sê, Ia Grai, Đắc Đoa tỉnh Gia Lai. Nhiều người đã đi  TP. Hồ Chí Minh để mua giống trôi nổi về trồng một cách tự phát.

Hậu quả người dân đang gặp phải là khi cây trồng được 6 tháng và cho thu bói thì bán chẳng ai mua vì không biết thứ quả “lạ” này dùng để làm gì. Đau đớn hơn khi nhiều hộ mua giống tiêu lạ này về trồng đã chết trắng làm thiệt hại hàng trăm triệu đồng.

Anh Phạm Trọng Thiện - Làng Roh, xã ALBá, Chư Sê, Gia Lai đã mua 2.000 cây giống tiêu Lốt của một công ty tại TP Hồ Chí Minh để trồng tái canh trên diện tích tiêu đen bị chết của mình. Thông tin về giống tiêu này khi anh lên mạng Internet tìm thí thấy lời chào mời của công ty này nên mua về trồng, doanh nghiệp này còn hứa miệng sẽ bao tiêu sản phẩm. Mọi thứ đều lạ nên anh Thiện trồng chăm sóc theo tiêu đen truyền thống. Sau khi trồng thời gian ngắn, cách chăm sóc không phù hợp nên 2.000 cây Tiêu non chết chỉ còn gần 400 cây. Cay đắng anh Thiện chi sẻ: “Vì thấy nhiều người trồng nên tôi cũng lên mạng tìm cây giống và được một công ty tại TP Hồ Chí Minh giới thiệu cung cấp giống và hứa sẽ bao tiêu sản phẩm. Vì tin tưởng nên tôi đã đầu tư mua 2.000 cây giống, trụ, làm đất, phân chuồng hết gần 300 triệu đồng. Chỉ qua vài trận mưa đầu mùa những cây con đã chết chỉ còn sót lại khoảng 400 cây. Hiện 400 cây đã cho thu hoạch nhưng không biết bán cho ai nữa, công ty hứa bao tiêu sản phẩm cũng bặt vô âm tín”

Cùng chung hoàn cảnh, Chị Hài ở xã Ia Pal, Chư Sê, Gia Lai cho biết: “Trước đây, gia đình trồng 1.000 trụ tiêu đen nhưng bệnh chết khá nhiều, trong lúc đang tìm cây khác để trồng xen thì vào tháng 7/2016, chị xem trên mạng và có nhiều người chỉ giống Tiêu Lốt có giá thành cao, kháng nhiều loại sâu bệnh, đặc biệt thời gian kiết thiết cơ bản nhanh chỉ sau 6 tháng trồng đã ra quả và thu hoạch quanh năm nên tìm mua 400 trụ về trồng thử, (trồng xen vào những trụ Tiêu đã bị chết). Sau 6 tháng trồng, cây tiêu Lốt phát triển tốt, sai quả và đã cho thu hoạch được khoảng 1 tạ tiêu quả khô”

Chưa kịp vui thì chị Hài lại đang rất lo lắng vì mấy tháng nay tiêu Lốt quả khô bán chẳng ai mua. Nhiều thương lái tới mua tiêu đen, chị Hài giới thiệu loại tiêu Lốt này thì họ nói không biết nên lắc đầu không giám mua. Chị đã liên hệ với một số đại lý tại tỉnh Bình Dương thì được báo giá là 140.000 đồng/kg tiêu Lốt khô nhưng ít quá nên họ cũng không mua.

Người dân phát triển tiêu Lốt hậu quả khó lường.

Giải pháp nào cho tiêu Lốt?

Hiện nay, tại huyện Chư Sê, Gia Lai có Hợp tác xã SX-TM-DV Nông nghiệp tiêu Chư Sê với 30 xã viên đang trồng tiêu Lốt và được HTX bao tiêu sản phẩm. Anh Nguyễn Đức Trọng – Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX SX-TM-DV Nông nghiệp tiêu Chư Sê cho biết: Tiêu Lốt thời gian cho thu hoạch nhanh, chỉ sau 6 tháng trồng là thu hoạch, trái ra quanh năm. Hơn nữa, loại tiêu này có thể hạn chế được nhiều loại sâu, bệnh. Ngoài ra đây còn là một loại dược liệu rất tốt nhưng ít ai biết đến. Do vậy, thị trường tiêu thụ tiêu Lốt hầu như không có. Qua nhiều lần thử nghiệm và đưa mẫu đi nghiên cứu tại các Viện nghiên cứu cây trồng, vào năm 2014 HTX đã đưa vào trồng thử nghiệm trên diện tích đất của 30 xã viên.

Anh Trọng nói: “Do đây là loại Tiêu mới, thị trường còn ít nên chúng tôi chỉ ưu tiên trồng tại các xã viên HTX, nhưng phải cam kết trồng và chăm sóc theo quy trình “Tiêu sạch” không sử dụng thuốc hóa học và kí hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho xã viên. Hiện nay nhiều hộ dân trồng tự phát trên địa bàn và các huyện lân cận cũng liên hệ bán tiêu Lốt quả khô nhưng chúng tôi không mua vì đầu ra chỉ đủ bao tiêu cho xã viên. Thấy chúng tôi trồng tiêu lốt nên các HTX xã trên địa bàn cũng liên hệ để mua giống và mở hội thảo để giúp bà con trên địa bàn nhưng đang trong quá trình khảo nghiệm nên chúng tôi không trồng ồ ạt”  

Thạc sĩ Nguyễn Quang Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây Hồ Tiêu, nhìn nhận: “Tiêu Lốt là giống mới, vẫn chưa có hướng dẫn và thị trường tiêu thụ. Theo tôi tìm hiểu thì quả tiêu Lốt cũng dùng làm gia vị nhưng thị trường không nhiều. Còn giá trị về mặt dược liệu như người dân, hay các doanh nghiệp cung cấp giống nói thì còn phải nghiên cứu sâu hơn, do đó người dân không nên trồng ồ ạt để tránh tình trạng tiền mất tật mang”.

Nhiều nhà khoa học cũng chia sẻ: Nếu đúng tiêu Lốt có giá trị thực sự cả về dùng làm gia vị và làm dược liệu thì người dân trồng cũng chưa muộn, vấn đề là phải có đầu ra tốt, ổn định. Bởi thời gian kiến thiết cơ bản của tiêu Lốt rất ngắn, chỉ sau 6 tháng trồng đã cho thu hoạch thì khác nào cây nông nghiệp ngắn ngày.

Hiện nay trên mạng xã hội rất nhiều lời chào bán giống Tiêu Lốt và giới thiệu những ưu điểm của loại tiêu này khiến nông dân đổ xô đi mua giống trồng tự phát mà không nghĩ đến thị trường tiêu thụ. Không biết cách chăm sóc, không đầu ra cho sản phảm đang khiến hàng trăm hộ nông dân trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng và Tây Nguyên nói chung bị thiệt hại nặng vì tiêu Lốt chết hàng loạt, sản phẩm thu hoạch bán chẳng ai mua. 

Thiết nghĩ, đã đến lúc các ngành chức năng, các nhà khoa học cần vào cuộc mạnh mẻ để định hướng kịp thời giúp bà con nông dân phát triển loại tiêu Lốt theo quy hoạch tránh tình trạng phát ồ ạt và thoát khỏi cảnh tiêu quả thu hoạch bán chảng ai mua như hiện nay./.

Đình Thắng