Gia Tốc Là Gì? Công Thức Tính Gia Tốc

Gia tốc là gì? Công thức tính gia tốc như thế nào? Mời các bạn tìm hiểu về đại lượng vật lý quan trọng này trong bài viết dưới đây.

Gia tốc

• Gia tốc là gì?
  • Phân loại gia tốc
• Công thức tính gia tốc tổng quát
• Công thức tính gia tốc tức thời
• Công thức tính gia tốc trung bình
• Công thức tính gia tốc tiếp tuyến
• Công thức tính gia tốc trọng trường
• Công thức tính gia tốc toàn phần
• Công thức liên hệ giữa gia tốc, vận tốc và quãng đường

Gia tốc là gì?

Gia tốc là đại lượng vật lý đặc trưng cho sự thay đổi của vận tốc theo thời gian. Nó là một trong những đại lượng cơ bản dùng để mô tả chuyển động.

Đơn vị của gia tốc thường là độ dài chia cho bình phương thời gian. Đơn vị chuẩn thường được sử dụng là: m/s² (mét trên giây bình).

Phân loại gia tốc

Một số loại gia tốc thường được gặp trong chương trình vật lý THPT sau đây.

• Gia tốc tức thời
• Gia tốc trung bình
• Gia tốc pháp tuyến
• Gia tốc tiếp tuyến
• Gia tốc toàn phần
• Gia tốc trọng trường

Công thức tính gia tốc tổng quát

Công thức tính gia tốc tổng quát:

Trong đó:

là vận tốc tức thời tại một thời điểm t

là vận tốc tại thời điểm:

Công thức tính gia tốc tức thời

Gia tốc tức thời của vật là biểu diễn cho sự thay đổi vận tốc của vật đó trong một khoảng thời gian vô cùng nhỏ (tức thời).

Công thức:

Trong đó với:

v là vận tốc đơn vị m/st là thời gian đon vị s

Công thức tính gia tốc trung bình

Gia tốc trung bình của vật biểu diễn cho sự thay đôi vận tốc của vật đó trong một khoảng thời gian nhất định.

Gia tốc trung bình là biễn thiên của vận tốc được chia cho biến thiên thời gian.

Công thức:

Trong đó:

• v là tốc độ tức thời (m/s)
• R là độ dài bán kính cong (m)

Lưu ý: Trong trường hợp vật chuyển động tròn đều, thì v và R đều là các đại lượng không đổi. Do đó gia tốc pháp tuyến trong trường hợp này là gia tốc hướng tâm và không đổi.

Công thức tính gia tốc tiếp tuyến

Gia tốc tiếp tuyến là đại lượng mô tả cho sự thay đổi độ lớn vecto vận tốc. Gia tốc tiếp tuyến có các điểm lưu ý sau:

• Phương trùng với phương của tiếp tuyến
• Cùng chiều khi chuyển động nhanh dần và ngược chiều khi chuyển động chậm dần.

Công thức gia tốc tiếp tuyến:

Quan hệ giữa gia tốc tiếp tuyến và gia tốc pháp tuyến: Gia tốc trong chuyển động hình cong bao gồm hai phần:

• Gia tốc pháp tuyến - Đặc trưng cho sự thay đổi về phương của vận tốc theo thời gian
• Gia tốc tuyến tuyến - Đặc trưng cho sự thay đổi về hướng của vận tốc theo thời gian

Công thức tính gia tốc trọng trường

Gia tốc trọng trường là đại lượng của gia tốc do lực hấp dẫn tác dụng lên vật. Khi bỏ qua ma sát do lực cản không khí, theo nguyên lý tương đương thì mọi vật đều chịu một gia tốc trong trường hấp dẫn là giống nhau đối với tâm khối lượng của vật.

Gia tốc trọng trường giống nhau đối với mọi vật chất và khối lượng.

Gia tốc trọng trường thường do lực hút của tái đất gây nên thường khác nhau tại các điểm và dao động từ: 9.78-9.83. Tuy nhiên, trong các bài tập thì người ta thường lấy bằng 10 m/s2

Công thức tính gia tốc toàn phần

Gia tốc toàn phần hiểu đơn giản là tổng của hai gia tốc là gia tốc tiếp tuyến và gia tốc pháp tuyến theo vecto. Công thức tính như sau:

Công thức liên hệ giữa gia tốc, vận tốc và quãng đường

Ta sẽ chứng minh mối liên hệ của gia tốc, vận tốc và quãng đường