Giá Trị Cá Nhân – Bạn Thực Sự Là Ai Trên đường đời? | Vietcetera

Được chuyển ngữ từ bài viết “Personal Values: How to Know Who You Really Are” đăng trên blog cá nhân của tác giả Mark Manson.

Mấy năm gần đây, tôi có ý tưởng viết một bài tự lực (self-help) kiểu châm biếm với đề tài “Bí quyết để năng suất như Adolf Hitler”. Nội dung vẫn sẽ tập trung vào những mẹo self-help phổ biến như đặt mục tiêu, hình dung và thói quen buổi sáng. Tuy nhiên chúng sẽ được thể hiện qua những “chiến công” của Hitler dạng như:

“Hitler bắt đầu ngày mới lúc 5 giờ sáng với bài tập yoga nhanh và 5 phút viết nhật ký. Với những chiến lược này, ông có thể tập trung tâm trí vào các mục tiêu đầy tham vọng của mình.”

“Hitler đã tìm ra mục đích sống của mình vào những năm đôi mươi trong một quán bia, và theo đuổi nó không ngừng. Nhờ vậy ông truyền lửa đam mê cho cuộc đời mình và truyền cảm hứng cho hàng triệu người khác.”

“Adolf là người ăn chay nghiêm ngặt. Ông luôn dành thời gian trong lịch trình bận rộn với việc diệt chủng và thống trị thế giới để khám phá khía cạnh sáng tạo của mình. Ông dành ra vài tiếng mỗi tuần để nghe nhạc opera và vẽ tranh phong cảnh.”

Nghĩ đến thôi tôi đã thấy buồn cười, chắc bởi tôi là một gã bệnh. Nhưng cuối cùng, tôi chưa bao giờ đủ can đảm để viết nó ra vì mấy lý do sau:

• Một số người sẽ cảm thấy bị xúc phạm và quyết định khủng bố tinh thần tôi trong email và mạng xã hội.
• Một số người khác không nhìn thấu sự châm biếm trong bài sẽ nghĩ tôi thực sự theo chủ nghĩa phát xít.
• Một nhà xuất bản nào đó sẽ đăng tin kiểu “Tác giả nổi tiếng tự nhận theo chủ nghĩa tân quốc xã” và sự nghiệp của tôi sẽ đi tong.

Điều này làm tôi khá khó chịu. Vì tôi nghĩ viết về năng suất và tầm ảnh hưởng đáng kinh ngạc của Hitler (theo lối châm biếm) thể hiện một cách hoàn hảo quan niệm tôi đã đúc kết từ lâu về thế giới self-help: Đạt được thành công không quan trọng bằng cách chúng ta định nghĩa nó. Nếu định nghĩa của ta về “thành công” là thống trị thế giới và tàn sát hàng triệu người như Hitler đã làm, thì làm việc chăm chỉ, kỷ luật hay đạt được mục tiêu đều trở nên tồi tệ.

Nhưng phải nói thật, nếu bỏ qua khía cạnh đạo đức thì Hitler là một trong những người tự lực thành công nhất lịch sử. Từ một họa sĩ nghèo không xu dính túi, ông trở thành chỉ huy cả một đất nước và một lực lượng quân đội hùng hậu nhất thế giới trong hai thập kỷ. Ông nỗ lực không ngừng, tập trung cao độ vào mục tiêu của mình và ảnh hưởng đến lịch sử thế giới như bất kỳ vĩ nhân nào.

Đáng buồn thay, tất cả nỗ lực ấy hướng đến những mục tiêu hủy diệt. Hàng chục triệu người đã bỏ mạng vì những giá trị sai lệch ông theo đuổi.

Khi một người nói “Tôi muốn trở nên tốt hơn”, thì định nghĩa của họ về “tốt” phản ánh những gì họ coi trọng. Một số người coi “tốt” là kiếm được tiền, số khác lại là xây dựng gia đình hoặc có được những trải nghiệm thú vị. Cái “tốt” đó được xác định bởi giá trị cá nhân của chúng ta.

Thế nên bạn không thể bàn về hoàn thiện bản thân mà bỏ qua giá trị. Chỉ “phát triển” và trở thành “phiên bản tốt hơn” là chưa đủ, bạn phải định nghĩa được nó là gì. Bạn phải quyết định xem bản thân muốn phát triển theo hướng nào. Vì nếu không thì chúng ta đều sẽ gặp rắc rối.

Rất nhiều người không nhận ra điều này. Họ bị ám ảnh với việc luôn vui vẻ và hạnh phúc mà không nhận ra rằng, nếu họ theo đuổi những giá trị sai lệch thì cảm giác vui vẻ sẽ gây tổn thương nhiều hơn là giúp ích cho họ.

Vì vậy tôi sẽ nói về giá trị trong bài viết này - về định nghĩa và lý do chúng tồn tại. Về nguyên nhân chúng ta thấy một số thứ quan trọng, kết quả của sự quan trọng đó là gì và chúng ta có thể tiếp tục tìm kiếm và thay đổi chúng ra sao. Chủ đề này không đơn giản chút nào.