Giá Trị Tập Thơ Từ ấy Của Tố Hữu - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.pdf) (14 trang)

Trang chủ

Luận Văn - Báo Cáo

Thạc sĩ - Cao học

Giá trị tập thơ từ ấy của tố hữu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (462.15 KB, 14 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN----------------PHẠM THU TRANGGIÁ TRỊ TẬP THƠ “TỪ ẤY”CỦA TỐ HỮULUẬN VĂN THẠC SĨCHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VĂN HỌCHà Nội -20141ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN----------------PHẠM THU TRANGGIÁ TRỊ TẬP THƠ “TỪ ẤY”CỦA TỐ HỮULUẬN VĂN THẠC SĨCHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VĂN HỌCMã số: 60220120Người hướng dẫn khoa học: TS. Diêu Thị Lan PhươngHà Nội -20141Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuLỜI CẢM ƠNTrước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới TS. DiêuThị Lan Phương, người đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn tôi hoàn thành luậnvăn tốt nghiệp thạc sỹ của mình.Tôi xin trân trọng cảm ơn các Thầy cô và các cán bộ trong khoa đã cungcấp cho tôi những kiến thức chuyên môn quý báu, giúp đỡ và tạo điều kiệnthuận lợi về cơ sở vật chất trong suốt thời gian tôi học tập và thực hành ởKhoa.Tôi cũng xin cảm ơn Phòng sau đại học, Trường Đại học Khoa học Xãhội và Nhân văn đã tạo điều kiện cho tôi có thời gian hoàn thành luận văn.Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, người thân vàbạn bè đã luôn ở bên cạnh khuyến khích, động viên giúp tôi vượt qua nhữngkhó khăn để hoàn thành khóa học của mình.Phạm Thu Trang3Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuLỜI CAM ĐOANTôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trongbất cứ công trình nào khác.Tác giảPhạm Thu Trang4Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuMỤC LỤCMỞ ĐẦU ................................................................................................................................. 61. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................. 62. Lịch sử vấn đề ...................................................................................................................... 72.1. Những bài nghiên cứu về thơ Tố Hữu .............................................................................. 72.2. Xung quanh tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu ......................................................................... 83. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 104. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................................... 105. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................................... 106. Cấu trúc của Luận văn ....................................................................................................... 10Chương 1. NHÀ THƠ TỐ HỮU VÀ DÒNG VĂN HỌC CÁCH MẠNG ....................... 111.1. Cuộc đời và sự nghiệp thơ Tố Hữu ................................................................................. 111.1.1 Vài nét về cuộc đời Tố Hữu ...................................................................................... 111.1.2. Khái quát về sự nghiệp thơ của Tố Hữu .................. Error! Bookmark not defined.1.2. Tập thơ “Từ ấy” trong sự nghiệp thơ Tố Hữu ................ Error! Bookmark not defined.1.3. Sự phát triển của văn học cách mạng Việt Nam 1930 - 1946Error! Bookmark not defined.TIỂU KẾT.............................................................................. Error! Bookmark not defined.Chương 2. GIÁ TRỊ NỘI DUNG CỦA TẬP THƠ “TỪ ẤY”Error! Bookmark not defined.2.1. Hình tượng cái tôi trữ tình .............................................. Error! Bookmark not defined.2.1.1. Sự khát khao và say mê lý tưởng của người chiến sĩ cách mạngError! Bookmark not defined2.1.2. Những chuyển biến về tình cảm của người chiến sĩ sau khi bắt gặp lý tưởng cáchmạng................................................................................... Error! Bookmark not defined.2.1.3. Sự tin tưởng, lạc quan của người chiến sĩ đối với cuộc cách mạng của dân tộc ..... 402.2. Các cảm hứng chủ đạo .................................................... Error! Bookmark not defined.2.2.1. Cảm hứng yêu nước ................................................. Error! Bookmark not defined.2.2.2. Cảm hứng nhân đạo ................................................. Error! Bookmark not defined.2.2.3. Cảm hứng hiện thực ................................................. Error! Bookmark not defined.TIỂU KẾT.............................................................................. Error! Bookmark not defined.Chương 3. GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT CỦA TẬP THƠ “TỪ ẤY”Error! Bookmark not defined.3.1. Thể thơ ............................................................................ Error! Bookmark not defined.3.2. Ngôn ngữ và giọng điệu.................................................. Error! Bookmark not defined.3.2.1. Ngôn ngữ thơ Tố Hữu .............................................. Error! Bookmark not defined.3.2.2. Giọng điệu thơ Tố Hữu ............................................ Error! Bookmark not defined.3.3. Niêm luật và vần ............................................................. Error! Bookmark not defined.3.4. Hệ thống hình ảnh ........................................................... Error! Bookmark not defined.3.4.1. Hình ảnh con đường................................................. Error! Bookmark not defined.3.4.2. Hình ảnh dòng sông ................................................. Error! Bookmark not defined.3.4.3. Hình ảnh con thuyền ................................................ Error! Bookmark not defined.3.4.4. Hình ảnh ngọn cờ ..................................................................................................... 91TIỂU KẾT.............................................................................. Error! Bookmark not defined.KẾT LUẬN ............................................................................... Error! Bookmark not defined.MỤC LỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 115Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuMỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tàiTrong lịch sử văn học cách mạng nước nhà, hiếm thấy nhà thơ nào cónhững tác phẩm mang đậm dấu ấn đặc trưng như thơ Tố Hữu. Trong thơ ônglấp lánh tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, tình yêu lí tưởng cách mạngcao đẹp, trong sáng.Là cánh chim đầu đàn, thơ Tố Hữu gắn liền với các chặng đường cáchmạng của dân tộc từ trước cách mạng tháng Tám đến thời kỳ đầu đổi mới.Phong Lan và Mai Hương đã nhận xét: Trên bầu trời của văn học Việt Namhiện đại, Tố Hữu luôn được coi là ngôi sao sáng, là người mở đầu và dẫn đầutiêu biểu cho thơ ca cách mạng. Sáu mươi năm gắn bó với hoạt động cáchmạng và sáng tạo thơ ca, ông thực sự tạo nên được niềm yêu mến, nỗi đammê bền chắc trong nhiều độc giả. Ông là người đem đến cho công chúng vàrồi cũng nhận lại từ họ sự đồng điệu, đồng cảm, đồng tình tuyệt diệu, xứngđáng là niềm mơ ước của mọi sự nghiệp thơ ca, kể cả những nhà thơ lớn cùngthời với ông” [1, tr.20]. Hơn nửa thế kỷ, thơ Tố Hữu luôn thu hút được sựquan tâm của giới phê bình, nghiên cứu văn học và là đối tượng giảng dạytrong nhà trường phổ thông.Đặc điểm chính của thơ Tố Hữu là tính trữ tình chính trị. Mọi sự kiện,vấn đề lớn của đời sống cách mạng, lí tưởng chính trị, những tình cảm chínhtrị thông qua trái tim nhạy cảm của nhà thơ đều có thể trở thành đề tài và cảmhứng nghệ thuật thực sự. Tố Hữu là nhà thơ của lẽ sống lớn, của những tìnhcảm lớn, niềm vui lớn của cách mạng và con người cách mạng. Đặc biệt, ởnhững bước ngoặt trong đời sống cách mạng của dân tộc, hồn thơ Tố Hữuthường nhạy bén và dạt dào cảm hứng, kết tinh trong những bài thơ đặc sắc,đạt đến sự đồng cảm và được hưởng ứng rộng rãi. Nói về tính trữ tình chínhtrị trong thơ Tố Hữu, Xuân Diệu có lần khẳng định: “Tố Hữu đã đặt thơ chínhtrị lên đến trình độ là thơ rất đỗi trữ tình”. Như vậy, thơ Tố Hữu là một thành6Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữucông xuất sắc của thơ cách mạng, và kế tục một truyền thống tốt đẹp của thơca Việt Nam qua nhiều thời đại.Sự nghiệp sáng tác đồ sộ của Tố Hữu là một bộ phận không thể thiếutrong nền văn học hiện đại. Trong hơn nửa thể kỉ qua, thơ Tố Hữu luôn cómặt trong sách giáo khoa Ngữ văn ở các cấp học. Thơ ông đã “đốt lửa’ và“truyền lửa” tới muôn triệu trái tim bạn đọc. Đồng thời thơ Tố Hữu đã trởthành đối tượng nghiên cứu của các nhà nghiên cứu, phê bình có tên tuổitrong nước cũng như nước ngoài, ở nhiều góc độ, bình diện khác nhau.Chọn đề tài Giá trị của tập thơ “Từ ấy” , người viết mong muốn khẳngđịnh lại những giá trị và vị trí của tập thơ đối với nền văn học cách mạng giaiđoạn 1930 -1946 nói riêng và nền văn học Việt Nam hiện đại nói chung.Đồng thời góp phần nhìn nhận và đánh giá đầy đủ hơn những những đónggóp của nhà thơ trên nhiều phương diện.2. Lịch sử vấn đềTrong suốt thời gian qua, thơ Tố Hữu luôn là đối tượng nghiên cứu củacác nhà nghiên cứu, phê bình trong và ngoài nước. Xuất phát từ những gócđộ, khía cạnh tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu đều gặp gỡ và thốngnhất trong đánh giá: Tố Hữu là một phong cách lớn của nền văn học dân tộc.Thơ ông không chỉ đặc sắc ở nội dung, tư tưởng mà còn có giá trị đặc sắc vềnghệ thuật như phong cách và ngôn ngữ thơ. Chính vì thế, cho đến nay đã córất nhiều công trình biên khảo chuyên sâu về thơ ông.2.1. Những bài nghiên cứu về thơ Tố HữuNgay từ khi thơ Tố Hữu mới xuất hiện rải rác trên các báo chí cách mạngvào những năm cuối thời kỳ Mặt trận dân chủ Đông Dương, cùng với sự đónnhận nồng nhiệt của công chúng, giới văn học cách mạng đã đánh giá cao thơông. Trong bài viết đầu tiên giới thiệu về thơ Tố Hữu, tác giả K và T đã khẳngđịnh: “Thơ Tố Hữu là cả một nguồn sinh lực đem phụng sự cho lý tưởng”.“Với Tố Hữu, chúng ta có một nhà thơ cách mạng có tài” “nhà thơ chiến sĩ”,“nhà thơ của tương lai”…[33]7Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuTừ sau 1954 cho đến sau 1975, có rất nhiều bài viết về thơ Tố Hữu. Đặcbiệt có ba công trình biên khảo chuyên sâu về thơ ông, đó là: “Thơ Tố Hữu”của Lê Đình Kỵ (1979); “Thơ Tố Hữu, tiếng nói đồng ý, đồng tình, tiếng nóiđồng chí” của Nguyễn Văn Hạnh (1985); “Thi pháp thơ Tố Hữu” của TrầnĐình Sử (1987). Hai công trình đầu tiếp cận thơ Tố Hữu theo phương pháptruyền thống, kết hợp khảo cứu công phu, khoa học với cảm thụ nghệ thuậttinh tế. Hai tác giả đã lần đầu tiên nghiên cứu thơ Tố Hữu như một chỉnh thểtoàn vẹn, có hệ thống, với nhiều phát hiện và đánh giá quý báu theo phươngpháp nghiên cứu Mácxít. Công trình “Thi pháp thơ Tố Hữu” của Trần ĐìnhSử tiếp cận thơ Tố Hữu theo hướng thi pháp học đem đến những cảm nhận vàđánh giá mới mẻ.Bên cạnh đó còn có Hà Minh Đức. Ông cũng là một người bền bỉ,chuyên tâm nghiên cứu về thơ Tố Hữu. Ông có hai lời giới thiệu công phucho hai tuyển tập thơ Tố Hữu.Ngoài ra còn có rất nhiều bài nghiên cứu về thơ Tố Hữu ở trong và ởngoài nước, tiêu biểu như Đặng Thai Mai, Hoài Thanh, Hoàng Trung Thông,Nguyễn Đăng Mạnh, Vũ Đức Phúc…Nhìn chung các bài nghiên cứu đều cósự nhìn nhận đánh giá những giá trị cơ bản và nghệ thuật của thơ Tố Hữu.2.2. Xung quanh tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuHơn nửa thế kỷ qua, từ tập thơ đầu tay “Từ ấy”, đến các tập “Việt Bắc”,“Gió lộng”, “Ra trận”, “Máu và Hoa”…đã có hàng trăm bài viết, công trìnhnghiên cứu phê bình phong phú, đa dạng theo đời thơ Tố Hữu .Riêng với “Từ ấy”, có nhiều bài phê bình, đánh giá nằm rải rác trong cáccuốn sách, các tạp chí. Chúng ta có thể kể tới các tác phẩm tiêu biểu như sau:“Từ ấy” tiếng hát của một thanh niên, một người cộng sản của Hoài Thanh,Tạp chí nghiên cứu văn học, số 4, 1960; Cái mới của “Từ ấy”- những bài thơđầu tiên của Tố Hữu, Như Phong, Nxb Văn học, Hà Nội, 1959; Đọc tập thơ“Từ ấy” của Tố Hữu, Tế Hanh, Báo Văn học, số 49, 50, năm 1959; Về giá trịtập thơ “Từ ấy” và phương pháp sáng tác của Tố Hữu, Hoàng Minh Châu,8Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuBáo văn nghệ, số 71, 1959; Vài cảm nghĩ về tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu,Thanh Tịnh, Tạp chí Văn nghệ quân đội, số 8, 1959... Các bài nghiên cứu đãthể hiện quan điểm riêng của các tác giả khi nhận xét và phê bình về thơ TốHữu. Nhiều tác giả đã có những nhận xét đánh giá hết sức xác đáng và sâu sắcvề tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu.Tiếp đến là các công trình mang tính riêng biệt, có quy mô lớn. Đó làtuyển tập, sách xuất bản viết về tập thơ “Từ ấy” như: “Từ ấy” tiếng hát củangười thanh niên cộng sản, Phê bình và tiểu luận, Tập I, Nxb Văn học, 1960;Cái mới của “Từ ấy”... Những bài thơ đầu tiên của Tố Hữu, Như Phong,Bình luận văn học, in lần thứ 3, Nxb Văn học, 1977; Giới thiệu Tuyển tập thơ“Từ ấy” và “Việt Bắc”, Phong Châu, Đái Xuân Ninh, Nxb Giáo dục, 1960.Trong cuốn sách tham khảo mang tựa đề “Từ ấy” - Tác phẩm và lời bình củaTôn Thảo Miên, Nxb Văn học, năm 2005, ngoài phần trích tập thơ “Từ ấy”,tác giả còn lồng ghép vào đó nhiều bài phân tích các bài thơ trong tập thơ củacác tác giả như: Đặng Thai Mai với Mấy ý nghĩ - Từ ấy trong tôi bừng nắnghạ; Xuân Diệu với “Từ ấy” – tiếng hát của một người thanh niên; Phan CựĐệ với Tiếng hát đi đày; Trần Đình Sử với bài Bà Má Hậu Giang... Đó lànhững bài viết hay.Thơ của Tố Hữu nói chung và tập thơ “Từ ấy” của ông nói riêng có sứchút lớn. Do đó, nhiều công trình nghiên cứu, phê bình văn học nghiên cứu chúý đến nó và được người đọc đón nhận. Đây là những kết quả nghiên cứu rấtcó giá trị, khẳng định sự dày công tìm tòi nghiêm túc của các học giả, các nhànghiên cứu và những người đam mê thơ Tố Hữu. Tuy nhiên, chưa có mộtcông trình nghiên cứu riêng biệt về tập thơ “Từ ấy” với tư cách đóng góp vàodòng văn học cách mạng Việt Nam cũng như về vị trí của của nó trong giaiđoạn 1930-1945. Đây là chỗ khuyết, gợi mở nhiều hướng nghiên cứu mới.9Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứuĐối tượng nghiên cứu của luận văn là tập thơ “Từ ấy”. Tập thơ đượcnghiên cứu trên hai bình diện. Một là giá trị nội dung và hai là giá trị nghệthuật của tập thơ.Để khai thác, nghiên cứu đối tượng được cụ thể, sâu sắc, chúng tôikhoanh vùng phạm vi nghiên cứu từ chỗ rộng là văn học cách mạng đến chỗhẹp hơn là toàn bộ thơ ca cách mạng của Tố Hữu.4. Mục đích nghiên cứuLuận văn nhằm chỉ rõ những giá trị về mặt nội dung và nghệ thuật củatập thơ “Từ ấy”, đồng thời chỉ ra, khẳng định vai trò của tập thơ trong nền thơca kháng chiến chống Pháp và rộng ra là nền thơ ca hiện đại Việt Nam.Chúng tôi cũng hi vọng, luận văn sẽ giúp làm phong phú thêm kho tàiliệu nghiên cứu về đời thơ Tố Hữu nói chung và tập “Từ ấy” nói riêng.5. Phương pháp nghiên cứuTrong luận văn, chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:- Phương pháp nghiên cứu liên ngành: Phương pháp lịch sử, phươngpháp xã hội học, phương pháp thống kê, phương pháp hệ thống- Phương pháp chuyên ngành: Phương pháp tiếp cận Thi pháp học,phương pháp phân tích, so sánh - đối chiếu, phương pháp tổng hợp.6. Cấu trúc của Luận vănNgoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn có kết cấu gồm 3 chương:Chương 1. Nhà thơ Tố Hữu và dòng văn học cách mạngChương 2. Giá trị nội dung của tập thơ “Từ ấy”Chương 3. Giá trị nghệ thuật của tập thơ “Từ ấy”10Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố HữuMỤC LỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Vũ Tuấn Anh (2002), Thơ Tố Hữu - Một hiện tượng lớn về văn thơ ViệtNam hiện đại, Tạp chí Văn hóa, số 12.2. Nguyễn Nhã Bản (chủ biên), (1999), Từ điển tiếng địa phương Nghệ Tĩnh,Nxb Văn hoá - Thông tin, Hà Nội.3. Nguyễn Bao (1998), Tố Hữu, nhà thơ-chiến sĩ, Nxb Văn học, Hà Nội4. Bộ sách phê bình và bình luận văn học (2007) Tác giả Tố Hữu - trong nhàtrường, Nxb Văn học, Hà Nội.5. Nguyễn Phan Cảnh (2001), Ngôn ngữ thơ, Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội.6. Đỗ Hữu Châu (1981), Từ vựng ngữ nghĩa tiếng Việt, Nxb Giáo dục, Hà Nội.7. Hoàng Minh Châu (1959), Về giá trị tập thơ “Từ ấy” và phương pháp sángtác của Tố Hữu, báo văn nghệ, số 71.8. Hoàng Thị Châu (2004), Phương ngữ học tiếng Việt, Nxb Đại học Quốcgia Hà Nội, Hà Nội.9. Hoàng Thị Châu (1989), Tiếng Việt trên các miền đất nước, Nxb Khoa họcXã hội, Hà Nội.10.Mai Ngọc Chừ, Vũ Đức Nghiệu, Hoàng Trọng Phiến (1996), Cơ sở ngônngữ học và tiếng Việt, Nxb Giáo dục, Hà Nội.11.Xuân Diệu (1975), Lời nói đầu cuốn Máu và hoa, Liên hiệp các Nxb Pari.12.Xuân Diệu, Trò chuyện với các nhà thơ trẻ, Nxb Văn hoá, Hà Nội.13.Hữu Đạt (1996), Ngôn ngữ thơ Việt Nam, Nxb Giáo dục.14.Hữu Đạt (2001), Phong cách học tiếng Việt Hiện đại, Nxb Đại học Quốcgia Hà Nội.15.Hữu Đạt (2002), Phong cách học với việc dạy văn và lý luận phê bình vănhọc, Nxb Hà Nội.16.Hà Minh Đức, Đỗ Văn Khang, Lý luận văn học, Nxb Giáo dục.17.Hà Minh Đức (2002), Qua những chặng đường dài của thơ tôi vẫn giữ bảnsắc riêng của mình, Tạp chí Văn học, số 12.18.Hà Minh Đức(1995), Tố Hữu – thơ (Lời giới thiệu), Nxb Giáo dục.11Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu19.Nguyễn Thiện Giáp (1985), Từ vựng học tiếng Việt, Nxb Đại học vàTrung học chuyên nghiệp.20. Tế Hanh (1959), Đọc tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu, Báo Văn học, số 49, 50.21.Nguyễn Thị Hạnh, Thạch Thị Toàn, Nguyễn Anh Vũ (2003), Tố Hữu thơvà đời, Nxb Văn Học, Hà Nội.22.Phạm Văn Hảo (1979), Bàn thêm một số điểm về việc thu thập và địnhnghĩa từ địa phương trong từ điển tiếng Việt phổ thông, Tập 1, Tạp chíNgôn ngữ, số 2.23.Phạm Văn Hảo (1998), Hiệu quả việc sử dụng từ địa phương, Tạp chíNgôn ngữ và Đời sống, số 3, tr. 29.24.Hoàng Thị Hằng (2006), Bước đầu khảo sát vốn từ địa phương trong thơTố Hữu, Khoá luận tốt nghiệp, Đại học Quốc gia, Hà Nội.25.Nguyễn Quang Hồng (1981), Các lớp từ địa phương và chức năng củachúng trong ngôn ngữ văn háo Tiếng Việt, tập 2, Nxb Khoa học Xã hội.26.Phạm Thị Thuý Hồng, Tìm hiểu từ địa phương trong truyện cười, Báo cáokhoa học K39, Đại học Quốc gia Hà Nội.27.Trần Thị Minh Huệ (1998), Phương ngữ Nam bộ trong một số tác phẩmcủa Hồ Biểu Chánh, Luận văn tốt nghiệp chuyên ngành ngôn ngữ, Hà Nội.28.Vũ Bá Hùng (2000), Tiếng Việt và một số ngôn ngữ dân tộc trên bình diệnngữ âm, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.29.Mai Hương (1999), Thơ Tố Hữu – Những lời bình, Nxb Văn hóa thôngtin, Hà Nội30.Mai Hương (2000), Hành trình cách mạng – hành trình thơ, Tạp chí Vănhọc số 12.31.Mai Hương (1975), Ý kiến của Tố Hữu và Thơ, Tạp chí Văn học số 4,197532.Tố Hữu (1973), Xây dựng một nền văn hoá lớn xứng đáng với nhân dân tavới thời đại ta, Nxb Văn Hoá Hà Nội.33.K và T, Tố Hữu- Nhà thơ của tương lai, Báo Mới, số 1 tháng 5 năm 1939.12Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu34.Lê Thanh Kim (2002), Từ xưng hô và cách xưng hô trong các phương ngữtiếng Việt, Luận án Tiến sỹ Ngữ văn, Viện ngôn ngữ học, Hà Nội.35.Lê Đình Kỵ (1979), Thơ Tố Hữu, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.36.Lê Đình Kỵ (1979) Thơ Tố Hữu, Nxb Đại học và Trung học chuyênnghiệp, Hà Nội37.Đinh Trọng Lạc (1988), 99 phương tiện và biện pháp tu từ tiếng Việt. NxbGiáo dục.38.Nguyễn Viết Lãm (1995), Đặc tính sáng tạo trong tập thơ Tố Hữu, BáoĐộc lập (số 98)39.Phong Lan (2003), Tố Hữu về tác giả, tác phẩm, Nxb Giáo dục.40.Trần Thị Ngọc Lang (1982) Nhóm từ liên quan đến sông nước trongphương ngữ Nam bộ. Số phụ Ngôn ngữ số 2.41.Trần Thị Ngọc Lang (1998), Phương ngữ Nam bộ. NXB KHXH, Hà Nội.42.Mã Giang Lân (1995), Tiến trình thơ Việt Nam hiện đại, Nxb Giáo dục,Hà Nội.43.Phong Lê (biên soạn), Tố Hữu-thơ và cách mạng, Nxb Trẻ, Hội nghiêncứu và giảng dạy văn học thành phố Hồ Chí Minh.44.Nguyễn Văn Long (1996), Thơ Tố Hữu trong đời sống phê bình, nghiêncứu văn học ở Việt Nam 50 năm qua, Nxb Hội nhà văn.45.Trần Thị Quỳnh Mai (1999), Việc sử dụng từ ngữ địa phương trên báo SàiGòn giải phóng, Luân văn tốt nghiệp K40.46. Nguyễn Đăng Mạnh (1994), Con đường thơ Tố Hữu, Nxb Giáo dục, Hà Nội47. Tôn Theo Miên (2005), Từ ấy -Tác phẩm và lời bình, Nxb Văn học, Hà Nội48.Nguyễn Thị Ly Na (2005) Về hai quyển từ điển tiếng địa phương NghệTĩnh, Khoá luận tốt nghiệp K46, Đại học Quốc gia, Hà Nội.49.Lê Thị Nhường, Cách sử dụng tính từ trong thơ Tố Hữu, Luận văn tốtnghiệp, số 244, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.50. Hoàng Phê (1997), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm từ điển học, Nxb Đà Nẵng.13Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Giá trị tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu51.Như Phong (1959), Cái mới của “Từ ấy”- những bài thơ đầu tiên của TốHữu, Nxb Văn học, Hà Nội52.Vũ Quần Phương (1997), Tố Hữu- Người mở đường của nền thơ cáchmạng, Báo nhân dân.53.Trần Đình Sử (1995), Thi pháp thơ Tố Hữu, Nxb Giáo dục, Hà Nội.54.Tác phẩm Văn học dành cho học sinh tham khảo (2001), Tố Hữu- thơchọn lọc, Nxb Tổng hợp Đồng Nai.55.Thanh Tịnh (1959), Vài cảm nghĩ về tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu, Tạp chíVăn nghệ Quân đội, số 8.56. Hoài Thanh (1978), Một số ý kiến ngắn về thơ Tố Hữu, Nxb Tác phẩm mới.57.Hoài Thanh (1960), “Từ ấy” tiếng hát của một thanh niên, một người cộngsản, Tạp chí Nghiên cứu Văn học, số 4.58.Nguyễn Đình Thi (1958), Tập thơ Việt Bắc, Sách Mấy vấn đề văn học.Nxb Văn hóa Thông tin.59.Tố Hữu – Người cộng sản kiên trung, nhà văn hóa tài năng (2004), NxbChính trị quốc gia60.Cù Đình Tú (1983), Phong cách học và đặc điểm tu từ tiếng Việt, Nxb Đạihọc và Trung học chuyên ngiệp.61.Hoàng Tuệ, Phạm Văn Hảo, Lê Văn Trường (1982), Nhân dịp kỷ niệmNguyễn Đình Chiểu bàn về “Vai trò văn hoá xã hội của tiếng địa phương",Tạp chí Ngôn ngữ số 2.62.Võ Xuân Trang (1996), Phương ngữ Bình Trị Thiên, Từ điển thuậtngữ ngôn ngữ học Nxb Giáo dục.63.Nguyễn Phú Trọng (1968), Phong vị dân ca trong thơ Tố Hữu, Tạp chíVăn học, số 11.64. Huỳnh Công Tý (2006), Đặc điểm phương ngữ Nam bộ trong các diễnđạt, Tạp chí Ngôn ngữ và đời sống, số 1+2 (tr.123+124).65. Nguyễn Như Ý (1997), Từ điển giải thích thuật ngữ ngôn ngữ học, NxbGiáo dục.14