Giải địa Lí 11 Bài 5 Tiết 3: Một Số Vấn đề Của Châu Lục Và Khu Vực Tây ...

[toc:ul]

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT BÀI HỌC

I. Đặc điểm của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á.

1. Tây Nam Á.

• Nằm ở Tây Nam châu Á, tiếp giáp 3 châu lục: Á, Âu, Phi. Có vị trí chiến lược về kinh tế, giao thông, quân sự.
• Diện tích: 7 triệu km2
• Dân số: 313 triệu người.
• Điều kiện tự nhiên và tài nguyên:
• Khí hậu khô, nóng nhiều núi cao nguyên và hoang mạc.
• Tài nguyên chủ yếu là dầu mỏ tập trung quanh vịnh Pec-xich.
• Đặc điểm xã hội:
• Nơi ra đời nhiều tôn giáo, nền văn minh.
• Hiện nay đa số dân cư theo đạo Hồi nhưng bị chia rẽ thành nhiều giáo phái mất ổn định.

2. Trung Á

• Vị trí địa lí: Nằm ở trung tâm châu Á, không tiếp giáp biển hay đại dương nào, án ngữ trên con đường tơ lụa. Có vị trí chiến lược về quân sự, kinh tế.
• Diện tích: 5,6 triệu km2.
• Số dân: 61,3 triệu người.
• Điều kiện tự nhiên và tài nguyên:
• Khu vực giàu có về tài nguyên dầu khí, sắt, đồng, thủy điện, than, urani…
• Khí hậu khô hạn => trồng bông và cây công nghiệp.
• Các thảo nguyên chăn thả gia súc.
• Đặc điểm xã hội:
• Khu vực đa sắc tộc, mật độ dân số thấp.
• Trừ Mông Cổ, đa số dân cư theo đạo Hồi.
• Giao thoa văn minh phương Đông và Tây.

II. Một số vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á

1. Vai trò cung cấp cấp dầu mỏ

• Trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới (Tây Nam Á chiếm 50% thế giới).
• Nguồn năng lượng dầu mỏ của thế giới thiếu hụt do vậy khu vực trở thành nơi cạnh tranh ảnh hưởng của nhiều cường quốc.
• Nguồn lợi lớn từ dầu mỏ, cùng với vị trí chiến lược quan trọng là nguyên nhân gây ra nhiều xung đột và bất ổn ở khu vực này.

2. Xung đột sắc tộc, tôn giáo và nạn khủng bố

• Nguyên nhân:
• Tranh giành đất đai, nguồn nước và tài nguyên.
• Can thiệp của nước ngoài, các tổ chức cực đoan.
• Thể hiện: xung đột dai dẳng của người Arab-Do thái.
• Hậu quả: tình trạng đói nghèo ngày càng tăng.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC

Câu 1: Quan sát hình 5.7, hãy cho biết Trung Á có những quốc gia nào? Vị trí địa lí...

Quan sát hình 5.7, hãy cho biết Trung Á có những quốc gia nào? Vị trí địa lí và lãnh thổ của khu vực có đặc điểm gì?

Trả lời:

• Các quốc gia thuộc Trung Á là: Ca-dăc-xtan, U-dơ-bê-ki-xtan, Tuốc-mê-ni-xtan, Cư-rơ-gu-xtan, Tat-gi-ki-xtan, Mông Cổ.
• Đặc điểm vị trí địa lí và lãnh thổ của khu vực
• Vị trí địa lí:
• Giới hạn từ khoảng 300B đến 600B và 460Đ đến 1200Đ, thuộc vùng ôn đới và khá sâu trong lục địa.
• Phía Bắc giáp Liên Bang Nga; phía Nam giáp I-ran, Ấn Độ, Ap-ga-ni-xtan; phía Đông giáp Trung Quốc, phía Tây giáp biển Caxpi.
• Lãnh thổ: có diện tích khoảng 5,6 triệu km2; các quốc gia thuộc Trung Á là: Ca-dăc-xtan, U-dơ-bê-ki-xtan, Tuốc-mê-ni-xtan, Cư-rơ-gu-xtan, Tat-gi-ki-xtan, Mông Cổ.

Câu 2: Dựa vào hình 5.8, hãy tính lượng dầu thô chênh lệch giữa khai thác...

Dựa vào hình 5.8, hãy tính lượng dầu thô chênh lệch giữa khai thác và tiêu dùng của từng khu vực?

Trả lời:

Lượng dầu thô chênh lệch giữa khai thác và tiêu dùng của từng khu vực:

• Đông Á: Dầu thô Khai thác < Dầu thô Tiêu dùng: 11105,7 nghìn thùng/ngày
• Đông Nam Á: Dầu thô Khai thác < Dầu thô Tiêu dùng: 1165,3 nghìn thùng/ngày
• Trung Á: Dầu thô Khai thác > Dầu thô Tiêu dùng: 669,8 nghìn thùng/ngày
• Tây Nam Á: Dầu thô Khai thác > Dầu thô Tiêu dùng: 15239,4 nghìn thùng/ngày
• Đông Âu: Dầu thô Khai thác > Dầu thô Tiêu dùng: 3839,3 nghìn thùng/ngày
• Tây Âu: Dầu thô Khai thác < Dầu thô Tiêu dùng: 6721,0 nghìn thùng/ngày
• Bắc Mĩ: Dầu thô Khai thác < Dầu thô Tiêu dùng: 14240,4 nghìn thùng/ngày

Câu 3: Nhận xét về hậu quả của các cuộc chiến tranh, xung đột trong khu vực Tây Nam Á...

Nhận xét về hậu quả của các cuộc chiến tranh, xung đột trong khu vực Tây Nam Á đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và môi trường.

Trả lời:

Các cuộc chiến tranh, xung đột trong khu vực Tây Nam Á đã gây nên những hậu quả đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và môi trường, cụ thể đó là:

• Đe doạ trực tiếp đời sống nhân dân
• Môi trường bị ảnh hưởng, suy thoái
• Kinh tế quốc gia giảm sút
• Mất ổn định chính trị quốc gia, khu vực và thế giới

Câu 4: Các vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á nên được bắt đầu...

Các vấn đề của khu vực Tây Nam Á và khu vực Trung Á nên được bắt đầu giải quyết từ đâu ? Vì sao ?

Trả lời:

Các vấn đề :

• Mâu thuẫn quyền lợi đất đai , dầu mỏ, nguồn nước
• Đình kiến dân tộc , tôn giáo , văn hóa
• Sự can hiệp vụ lợi của các thế lực bên ngoài

=>Cần giải quyết ngay vấn đề đói nghèo và chính trị vì để cho người dân sống được ổn định, có nơi được an cư lập nghiệp.

III. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC

Câu 1: Tìm trong bảng sau, các quốc gia lớn nhất, nhỏ nhất (về diện tích dân số)...

Tìm trong bảng sau, các quốc gia lớn nhất, nhỏ nhất (về diện tích dân số) ở từng khu vực và xác định vị trí địa li, lãnh thổ của chúng trên bản đồ (hoặc Atlat Địa lí thế giới)

DIỆN TÍCH, DÂN SỐ CÁC QUỐC GIA Ở KHU VỰC TÂY NAM Á VÀ KHU VỰC TRUNG Á – NĂM 2005

Trả lời:

Khu vực Tây Nam Á

• Dân số: lớn nhất là Thổ Nhĩ Kì (72,9 triệu người), còn nhỏ nhất là Ba-ranh (0,7 triệu người)
• Diện tích: lớn nhất là A-rập Xê-út (2149690 km2), còn nhỏ nhất là Ba-ranh (689 km2)

Khu vực Trung Á:

• Dân số: lớn nhất là U-dơ-bê-ki-xtan (26,4 triệu người) còn nhỏ nhất là Mông Cổ (2,6 triệu người)
• Diện tích lớn nhất là Ca-dắc-xtan (2717301 km2), còn nhỏ nhất là Tát-gi-ki-xtan (143100 km2)

Câu 2: Quan hệ giữa I-xra-en và Pa-le-xtin có ảnh hưởng như thế nào tới...

Quan hệ giữa I-xra-en và Pa-le-xtin có ảnh hưởng như thế nào tới sự phát triển kinh tế - xã hội của cả hai quốc gia ? Để cùng phát triển, hai nước cần phải làm gì ?

Trả lời:

Quan hệ giữa I-xra-en và Pa-le-xtin đã có ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - xã hội của cả hai quốc gia. Đó là:

Về kinh tế:

• Nền kinh tế của I-xra-en gặp nhiều trở ngại trong phát triển kinh tế vì chi phí cao cho các cuộc chiến tranh, xung đột với các nước A-rập trong đó có Pa-le-xtin.
• Nền kinh tế của Pa-le-xtin kém phát triển, liên tục bị khủng hoảng 60% dân số sống nghèo khó, Liên hợp quốc thường xuyên phải trợ giúp

Về xã hội:

• Mâu thuẫn giữa người Do thái với người Pa-le-xtin và mâu thuẫn giữa đạo Hồi với đạo Do thái ngày càng tăng…
• Tình trạng bất ổn về chính trị giữa hai quốc gia này.

Để cùng phát triển hai nước cần phải:

• Công nhận và tôn trọng chủ quyền của nhau.
• Xóa bỏ tình trạng đói nghèo, tăng cường dân chủ
• Bình đẳng trong phát triển kinh tế - xã hội.