Giải GDCD 10 Bài 13: Công Dân Với Cộng đồng

[toc:ul]

I. TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người.

a. Cộng đồng là gì

• Cộng đồng là toàn thể những người cùng sống, có những điểm giống nhau gắn bó thành một khối trong sinh hoạt xã hội.

b. Vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người.

• Chăm lo cuộc sống của cá nhân
• Đảm bảo cho mọi người có điều kiện phát triển
• Giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng, giữa quyền lợi và nghĩa vụ.
• Cá nhân phát triển trong cộng đồng và tạo nên sức mạnh cho cộng đồng.

2. Trách nhiệm của công dân đối với cộng động

a. Nhân nghĩa

• Nhân nghĩa là lòng thương người và sự đối xử với người theo điều phải, là tình cảm, thái độ, việc làm đúng đắn, phù hợp với đạo lí của dân tộc Việt Nam.
• Biểu hiện nhân nghĩa:
• Nhân ái thương yêu giúp đỡ nhau
• Nhường nhịn đùm bọc nhau,
• Vị tha bao dung độ lượng
• Ý nghĩa nhân nghĩa:
• Giúp cho cuộc sống con người trở nên tốt đẹp
• Con người thêm yêu cuộc sống, có thêm sức mạnh vượt qua khó khăn.
• Là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
• Rèn luyện lòng nhân nghĩa:
• Kính trọng, biết ơn hiếu thảo với ông bà cha mẹ
• Quan tâm giúp đỡ mọi người
• Cảm thông, bao dung, độ lượng vị tha
• Tích cực tham gia phong trào đền ơn đáp nghĩa.

b. Hòa nhập

• Sống hòa nhập là sống gần gũi, chan hòa, không xa lánh mọi người, không gây mâu thuẫn, bất hòa với người khác, có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng.
• Rèn luyện sống hòa nhập:
• Tôn trọng, đoàn kết, quan tâm, gần gũi, vui vẻ, cởi mở, chan hòa với thầy cô giáo và mọi người xung quanh.
• Không lánh xa, bè phái, gây mâu thuẫn, mất đoàn kết với người khác

c. Hợp tác

• Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một công việc, một lĩnh vực nào đó vì mục đích chung.
• Nguyên tắc: Dựa trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng các bên cùng có lợi và không làm phương hại đến lợi ích của những người khác.
• Hình thức: Song phương, đa phương, toàn diện từng lĩnh vực.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI BÀI TẬP CUỐI BÀI HỌC

Câu 1: Hãy nêu ý nghĩa của các câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao dưới đây:

Môi hở răng lạnh

Máu chảy ruột mềm

Nhường cơm sẻ áo

Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn

Trả lời:

Ý nghĩa của các câu tục ngữ sau:

Môi hở răng lạnh:

Những người thân thuộc phải biết giúp đỡ lẫn nhau, hỗ trợ lẫn nhau, nếu không sẽ tổn hại cho nhau, là sự gắn bó khăng khít, ảnh hưởng lẫn nhau giữa những người có quan hệ gần gũi, thân thuộc.

Máu chảy ruột mềm:

Những người trong máu mủ, họ hàng khi gặp hoạn nạn thì anh em, họ hàng cũng cảm thấy thương xót, đau đớn.

Nhường cơm sẻ áo:

San sẻ, giúp đỡ cho nhau những thứ tối cần thiết cho đời sống khi thiếu thốn, khó khăn

Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn:

Con người phải biết yêu thương, đùm bọc lẫn nhau. Tuy không cùng một mẹ sinh ra nhưng cũng cùng chung dòng máu con Rồng cháu Tiên, là anh em một nhà.

Câu 2: Hãy tìm hiểu về những hoạt động của lớp, trường, địa phương....

Hãy tìm hiểu về những hoạt động của lớp, trường, địa phương em thể hiện truyền thống nhân nghĩa của dân tộc ta.

Trả lời:

Để thể hiện truyền thống nhân nghĩa của dân tộc ta, trường, lớp, địa phương em đã có những hoạt động tích cực đó là:

Ở lớp, ở trường:

• Giúp đỡ các bạn có hoàn cành khó khăn trong lớp.
• Giúp các bạn học kém trong lớp để bạn cố gắng học tập
• Ủng hộ các bạn học sinh miền núi sách vở, đồ dùng học tập
• ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng thiên tai của bão lũ…

Ở địa phương:

• Tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa đối với các anh hùng liệt sĩ, mẹ Việt Nam anh hùng.
• Tham gia các chương trình hiến máu nhân đạo do phường/ xã tổ chức….

Câu 3: Em hãy cùng các bạn lập kế hoạch giúp đỡ những học sinh....

Em hãy cùng các bạn lập kế hoạch giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong lớp, trong trường hoặc những người có hoàn cảnh khó khăn ở địa phương.

Trả lời:

Kế hoạch giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở trường em.

Đầu tiên, khảo sát, tìm hiểu và lên danh sách 20 bạn có hoàn cảnh khó khăn nhất trường để giúp đỡ.

Sau khi lên danh sách xong, viết đơn xin nhà trường xem xét để giảm học phí cho các bạn.

Nhờ sự can thiệp của một số thầy cô để kêu gọi sự giúp đỡ từ bên ngoài của các mạnh tường quân.

Giờ sinh hoạt cuối tuần kêu gọi các bạn học sinh trong trường quyên góp sách vở, đồ dùng học tập, quần áo còn sử dụng được để giúp đỡ các bạn.

Thời gian ủng hộ kéo dài trong hai tuần, cử các bạn đại diện từng lớp nhận sự đóng góp của các bạn. Sau khi nhận được sự hỗ trợ và nhận được sự giúp đỡ từ mọi người, chúng em sẽ tổng kết lại tất cả những gì nhận được và có kế hoạch phân chia cụ thể cho các bạn.

Câu 4: Thế nào là sống hòa nhập? Điều gì sẽ xảy ra đối với người....

Thế nào là sống hòa nhập? Điều gì sẽ xảy ra đối với người sống không hòa nhập với cộng đồng, xã hội? Vì sao?

Trả lời:

Sống hòa nhập là sống gần gũi, chan hòa, không xa lánh mọi người, không gây mâu thuẫn, bất hòa với người khác, có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng.

Với những người sống không hòa nhập với cộng đồng, xã hội thì sẽ bị cảm thấy cô độc, lẻ loi và cuộc sống tẻ nhạt thiếu niềm vui, không được nhiều người quan tâm.

Bởi vì: Những người sống không hòa nhập sẽ không có nhiều bạn bè và những người chơi thân cận. Vì vậy, ít có người để chia sẻ mọi chuyện về gia đình, cuộc sống, học tập.

Câu 5: Em tán thành hay không tán thành với từng ý kiến dưới đây? Vì sao?

a. Biết hợp tác với nhau cùng nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc chung.

b. Chỉ nên hợp tác với người khác khi mình cần sự giúp đỡ của họ.

c. Chỉ những người có năng lực yếu kém mới cần phải hợp tác.

d. Việc của ai, người nấy biết

e. Hợp tác trong công việc giúp mỗi người học hỏi được nhiều điều hay từ những người khác.

Trả lời:

a. Biết hợp tác với nhau cùng nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc chung.

Em đồng ý vì khi làm một công việc chung, muốn thành công cần phải sự cố gắng của các thành viên chứ không phải đơn thuần là một vài người.

b. Chỉ nên hợp tác với người khác khi mình cần sự giúp đỡ của họ.

Em không đồng ý vì đó là lối sống ích kỉ, chỉ biết đến cái lợi của bản thân. Và nếu hành động như vậy thì chỉ có một lần và sẽ không có lần thứ hai.

c. Chỉ những người có năng lực yếu kém mới cần phải hợp tác.

Em không đồng ý vì ai cũng cần phải hợp tác để làm việc. Bởi môi trường làm việc có sự liên kết với nhau, chỉ là tùy thuộc vào công việc để sự hợp tác đó nhiều hay ít mà thôi. Tuy nhiên, xét đến cùng, sự hợp tác sẽ hoàn thành công việc nhanh hơn và hiệu quả công việc tốt hơn.

d. Việc của ai, người nấy biết

Em không đồng ý vì đúng là công việc của ai người đó phải lo trước. Tuy nhiên, cũng nên cần có sự hòa nhập, giúp đỡ, chia sẻ lầ nhau thì công việc sẽ hiệu quả hơn và mọi người cũng siết lại gần nhau hơn.

e. Hợp tác trong công việc giúp mỗi người học hỏi được nhiều điều hay từ những người khác.

Em đồng ý vì mức độ hiểu biết của mỗi người một khác nhau và ở một thế mạnh khác nhau. Vì vậy, nên hòa nhập để nhận được sự giúp đỡ cũng như học hỏi nhiều hơn từ mọi người.

Câu 6: Hãy tìm và giới thiệu về một thành quả của sự hợp tác giữa....

Hãy tìm và giới thiệu về một thành quả của sự hợp tác giữa các bạn trong lớp, trong trường hoặc địa phương em với các địa phương khác.

Trả lời:

Vừa qua, nhân dịp chào năm học mới, trường em kết hợp với đoàn thanh niên xã phát động phong trào quyên góp sách vở, đồ dùng học tập, quần áo cho các bạn học sinh miền núi. Sau khi phát động, cùng sự phối hợp nhịp nhàng hai bên đã nhận được nhiều sự ủng hộ từ học sinh cũng như các đoàn viên thanh niên, người dân trong xã. Sau chiến dịch này, kết quả thu được đó chính là hơn 15 triệu tiền mặt, hàng trăm cuốn sách vở, 100 bộ quần áo đồng phục cho các em học sinh cùng các đồ dùng học tập khác. Đây là sự hợp tác thành công giữa chi đoàn khối đoàn trường và chi đoàn khối địa phương.