Giải Vật Lí 9 Bài 30: Bài Tập Vận Dụng Quy Tắc Nắm Tay ... - SoanVan.NET

Nội dung bài gồm:

• I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
• II. GIẢI BÀI TẬP
• Giải câu 1: Treo thanh nam châm gần một ống dây...
• Giải câu 2: Hãy xác định chiều của lực điện từ...
• Giải câu 3: Hình 30.3 mô ta khung dây dẫn ABCD...

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Quy tắc nắm tay phải

Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.

2. Quy tắc nắm bàn tay trái

Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.

II. GIẢI BÀI TẬP

Giải câu 1: Treo thanh nam châm gần một ống dây...

Treo thanh nam châm gần một ống dây như hình 30.1. Đóng mạch điện.

a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?

b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào ?

c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả lời trên của em có đúng không.

Bài giải:

a) Khi đóng khóa K, dòng điện chạy từ cực + sang -, áp dụng quy tắc nắm tay phải ta xác định chiều đi ra của đường sức từ là đầu B của cuộn dây.

=>Đầu B là cực Bắc nên nam châm sẽ bị hút vào ống dây.

b) Đổi chiều của dòng điện nên đầu B của ống dây là cực Nam nên thanh nam châm bị đẩy ra.

c) Làm thí nghiệm như hình vẽ 30.1 SGK để kiểm nghiệm.

Giải câu 2: Hãy xác định chiều của lực điện từ...

Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều của đường sức từ và tên cực từ trong các trường hợp biểu diễn trên hình 30.2a,b,c. Cho biết kí hiệu (+) chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và có chiều đi từ phía trước ra phía sau, kí hiệu (.) chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và có chiều từ phía sau ra phía trước.

Bài giải:

Dựa theo quy tắc bàn tay trái, ta xác định được lực F và chiều dòng điện như sau:

Giải câu 3: Hình 30.3 mô ta khung dây dẫn ABCD...

Hình 30.3 mô ta khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh trục OO’) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều của dòng điện và tên các cực của nam châm đã chỉ rõ trên hình.

a) Hãy vẽ  lực $\overrightarrow{F_1}$ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực $\overrightarrow{F_2}$ tác dụng lên đoạn dây CD.

b) Cặp lực  $\overrightarrow{F_1}$, $\overrightarrow{F_2}$  làm cho khung dây quay theo chiều nào?

c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại  thì phải làm thế nào?

Bài giải:

a) Theo quy tắc bàn tay trái xác định được hai lực tác dụng lê khung dây ABCD như sau:

b) Cặp lực $\overrightarrow{F_1}$, $\overrightarrow{F_2}$ làm khung dây chuyển động ngược chiều kim đồng hồ.

c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại  thì phải chuyển chiều dòng điện ngược lại nghĩa là dòng điện sẽ đi từ D.