Giảm Cân, Giảm Mỡ An Toàn - VnExpress Sức Khỏe

BS.CKI Nguyễn Thị Mai Ngọc - bác sĩ dinh dưỡng tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết, thừa cân béo phì đang trở thành vấn nạn toàn cầu, là ám ảnh chung của rất nhiều người hiện nay. Không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, thẩm mỹ, thừa cân béo phì còn kéo theo nhiều nguy cơ sức khỏe như mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, xương khớp, đái tháo đường tuýp 2, ung thư.

Những đối tượng có nguy cơ cao bị thừa cân, béo phì, nhiều mỡ thừa thường là người hay làm việc một chỗ, ít vận động, phụ nữ sau sinh, người sau tuổi 35, người có chế độ ăn uống chưa phù hợp, thiếu kiêng khem... Khi bị thừa cân béo phì, lượng mỡ thừa trong cơ thể thường sẽ tích tụ ở bụng, đùi, mông, bắp tay.

Theo bác sĩ Mai Ngọc, giảm cân và giảm mỡ là 2 mục tiêu không giống nhau. Nếu hiểu sai, thực hiện sai sẽ khiến việc giảm cân hoặc giảm mỡ khó đạt được kết quả như mong muốn, thậm chí còn khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Giảm cân thường được chỉ định cho những người thừa cân, béo phì (BMI trên 23, tỷ lệ mỡ cơ thể trên 30% với nữ và dưới 25% với nam). Mục tiêu của giảm cân là giảm được 5 - 10% cân nặng trong 3 - 6 tháng, trung bình là 2 kg/tháng (khoảng 0,5kg/tuần), không quá 4 kg/tháng.

Giảm mỡ (thường kết hợp với tăng cơ): là giảm mỡ thừa trong cơ thể dựa trên cơ chế siết cơ, tạo cơ và tiêu mỡ. Thực hiện chủ yếu bằng phương pháp kết hợp chế độ ăn uống khoa học và luyện tập điều độ, đúng cách. Kết quả ghi nhận thành công là cân nặng xuống vừa phải, cơ thể săn chắc và không dễ tăng cân trở lại.

Để đánh giá tình trạng dinh dưỡng của một người, theo bác sĩ Mai Ngọc, cần dựa vào nhiều yếu tố: chỉ số BMI, tỷ lệ cơ, mỡ, nước trong cơ thể... Các chỉ số này của cơ thể không thể đánh giá chính xác bằng cảm nhận thông thường hay theo một công thức cố định có sẵn, mà cần có sự trợ giúp của các trang thiết bị hiện đại.

"Tại Nutrihome, chúng tôi sử dụng máy phân tích thành phần cơ thể hiện đại Inbody 770 có thể giúp xác định hơn 50 thông số quan trọng của cơ thể như: thành phần cơ, mỡ, nước ngoại bào, nội bào... Từ đó sẽ có đánh giá tổng quan và đưa ra hướng điều trị giảm cân hay giảm mỡ phù hợp", bác sĩ Mai Ngọc cho biết.

Trong xây dựng thực đơn giảm cân, giảm mỡ, bác sĩ Mai Ngọc đưa ra một số lời khuyên, với người thừa cân, béo phì không thể không cắt giảm năng lượng đầu vào và có chế độ tập luyện khoa học. Ngược lại, người muốn tăng cơ cần phải tập trung vào các thực phẩm giúp tạo cơ, tập luyện theo mục tiêu thì mới đạt được kết quả giảm mỡ, tăng cơ như mong muốn.

Ngoài ra, để không xảy ra tình trạng mất cơ khi giảm cân, bạn cần tuân thủ chế độ ăn uống, vận động khoa học theo chỉ dẫn. Mục tiêu là giúp phần lớn trọng lượng mất đi là mỡ thừa, còn khối lượng cơ thì ít nhất sẽ được giữ nguyên hoặc tăng thêm.

Bác sĩ Mai Ngọc đưa ra thêm một số sai lầm thường gặp trong quá trình giảm cân, giảm mỡ cần tránh như sau:

Không có kế hoạch thực đơn trong tuần: việc thiết lập một thực đơn ăn uống cho cả tuần sẽ giúp chủ động kiểm soát lượng thức ăn và calo nạp vào cơ thể. Điều này giúp mục tiêu giảm cân, giảm mỡ dễ đạt được hơn.

Nói không với chất béo: nhiều người lầm tưởng chất béo luôn là kẻ thù số một của quá trình giảm cân, giảm mỡ. Tuy nhiên, giống chất đạm hay tinh bột, chất béo cũng là một trong những chất sinh năng lượng cho cơ thể. Mặt khác, chất béo còn có nhiều vai trò quan trọng khác như giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu, là thành phần của hormone và tham gia vào cấu trúc của màng tế bào.

Lạm dụng trái cây và rau củ thay cho tinh bột: trái cây chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất giúp cơ thể khỏe mạnh và ngăn ngừa sự lão hóa, bệnh tật. Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng chứa ít calo, có tác dụng giảm mỡ, nhất là những loại trái cây chín, ngọt. Ăn trái cây thay cơm có thể mang lại tác dụng ngược, khiến cơ thể phát phì và khó giảm mỡ hơn.

Uống quá nhiều nước: nước chiếm 2/3 trọng lượng cơ thể. uống nhiều nước giúp tăng sức đề kháng, thanh lọc cơ thể, hạn chế các cơn thèm ăn và đảm bảo các chức năng của cơ thể hoạt động tốt. Lượng nước nên uống mỗi ngày theo khuyến cáo của các chuyên gia là 1,5 - 2 lít. Nếu uống nước quá nhiều sẽ khiến thận quá tải, thừa nước còn làm loãng natri trong máu, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

"Tùy vào từng trường hợp sẽ có những lưu ý chi tiết và giải pháp điều trị riêng, ví dụ cần ăn uống với khối lượng, số lượng thức ăn, các thành phần dinh dưỡng... ra sao, tập luyện như thế nào. Những lưu ý chung chỉ mang tính tham khảo ban đầu, cần có sự tư vấn chi tiết của bác sĩ thì quá trình giảm cân, giảm mỡ mới thành công và an toàn", bác sĩ Mai Ngọc cho biết.

Thụy Du