Giang Rộng Vòng Tay Nhân ái

Nhân rộng lớp học tình thương

Ngư Lộc là xã nghèo ven biển Hậu Lộc. Với 1,7 vạn dân cư trú trên diện tích chưa đầy nửa km2, lao động trên bờ không có đất canh tác, thiếu việc làm, gia cảnh khó khăn nên nhiều trẻ em thất học hoặc bỏ học giữa chừng lang thang kiếm sống ở các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Xuất phát từ tấm lòng thương yêu con trẻ, sau khi nghỉ hưu cô Nguyễn Thị Thông, nguyên giáo viên Trường tiểu học Ngư Lộc đến từng gia đình vận động đưa trẻ đến trường, dành gian nhà nhỏ của mình làm lớp học cho 16 trẻ em lang thang hồi gia, trẻ mồ côi theo học. Không đòi hỏi đãi ngộ, cô còn dành một phần tiền lương hưu của mình để mua sách, vở, đồ dùng, trang thiết bị học tập cho học sinh.

Việc làm tình nguyện của cô được cấp ủy, chính quyền ủng hộ cho chuyển lớp học ra hội trường thôn, thường xuyên thăm hỏi, động viên, khích lệ cô và trò. Trẻ em đến lớp tăng nhanh, năm học này có 65 học sinh theo học, tỷ lệ thuận với số trẻ em lang thang được vận động hồi gia. Cùng với lớp học ở Ngư Lộc, mô hình lớp học tình thương được nhân rộng ở nhiều địa phương trong huyện Hậu Lộc. Không chỉ quan tâm thu hút trẻ em lang thang hồi gia theo học, các lớp học tình thương ở Phú Lộc, Hoa Lộc còn vận động, giúp đỡ những trẻ em bị dị tật bẩm sinh, trẻ bị di chứng, hậu quả chiến tranh theo học. Ðến lớp học tình thương xã Phú Lộc, cô giáo Nguyễn Thị Tùy cho hay: Qua khảo sát, Phú Lộc có 29 trẻ em bị khuyết tật, trong đó có tới 18 học sinh dị tật khả năng trí tuệ. Ngày khai giảng, một số học sinh bại liệt, câm điếc cũng hào hứng tham gia. Huyện không có giáo viên dạy chữ nổi cho nên một số học sinh phải đành gác lại ước mơ đến lớp, đến trường.

Qua nhiều năm duy trì lớp học, các thầy, cô giáo ở Trường tiểu học Phú Lộc đã tham gia giảng dạy, tạo điều kiện cho 11 trẻ em kém may mắn hòa nhập các lớp đại trà, 6 học sinh đã hoàn thành chương trình Tiểu học, tiếp tục theo học THCS. Còn lại 6 em vẫn theo học lớp học tình thương.

Tạo việc làm phù hợp cho con trẻ

Nằm bên tuyến đường ven biển đi Ða Lộc, xã Hưng Lộc có tới hơn 100 trẻ em xa gia đình kiếm sống, trong đó có 90% hành nghề giúp việc. Hưng Lộc có 3 thôn với khoảng 3.000 nhân khẩu gốc ở Ngư Lộc chuyển sang sau cơn bão số 6 năm 1989. Số hộ nghèo và trẻ em lang thang trong xã tập trung chủ yếu ở ba thôn này. Ði đôi với việc vận động, hỗ trợ vật chất cho 70 trẻ em lang thang hồi gia, xóa mù chữ, bổ sung kiến thức cho trẻ hòa nhập, theo học với các bạn cùng trang lứa; thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã Hưng Lộc huy động cộng đồng dân cư trong xã cùng quan tâm chăm sóc trẻ em, tổ chức dạy nghề, tạo việc làm phù hợp cho trẻ nhỏ.

Công ty TNHH đa năng Phú Thời và Công ty TNHH Năm Tăng là hai doanh nghiệp trong xã có nhiều việc làm thiết thực giúp đỡ trẻ em nghèo ven biển. Anh chị Năm Tăng vốn có nghề chế tác, kinh doanh vàng bạc đá quý do ông cha truyền lại. Trước tình trạng lao động trong thôn, xã thiếu việc làm, công ty mở thêm cơ sở tiểu thủ công nghiệp chuyên chế biến các sản phẩm từ cói, tạo việc làm thường xuyên cho 180 lao động, trong đó có 80 trẻ ở độ tuổi vị thành niên đi học một buổi và một buổi tham gia sản xuất tập trung hoặc gia công, chế biến tại gia đình cũng đạt mức thu nhập khoảng 300 nghìn đồng/tháng. Không những vậy, doanh nghiệp Năm Tăng còn tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo từ thiện như trao học bổng, giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ở các địa phương ổn định cuộc sống; hỗ trợ xây dựng, hoàn thành chương trình xóa nhà tranh tre, dột nát cho hộ nghèo trong xã.

Ghé thăm cơ sở sản xuất của Công ty TNHH đa năng Phú Thời, tại đây có 30 trẻ em lang thang hồi gia được học nghề xe quoại, dệt thảm đang làm việc. Cháu Bùi Thị Hà 14 tuổi từng ra Hà Nội làm nghề giúp việc 2 năm cho biết: Từ ngày về quê, vừa đi học, Hà vừa cùng mẹ dệt, khâu thảm, xe quoại tại cơ sở sản xuất. Mỗi tháng hai mẹ con được trả công khoảng bảy, tám trăm nghìn đồng. Chị Hương bảo ở xóm chị lao động nữ thiếu việc làm dễ tới vài trăm người. Nhà đông con, không có đất canh tác nên từ ngày tham gia dệt thảm, xe quoại, chế biến hải sản tại các cơ sở sản xuất Phú Thời, gia đình chị, cũng như 180 lao động đang làm việc ở công ty có thêm đồng ra đồng vào. Tiếng là nghề phụ nhưng cho thu nhập chính. Hàng nghìn phụ nữ, trẻ em ở các thôn Tân Hưng, Hưng Bắc, Phú Vượng lâu nay trông chờ chủ yếu vào kết quả đánh bắt hải sản phập phù của cánh đàn ông. Giờ tháng ba, ngày tám họ vẫn có việc làm, thu nhập thường xuyên. Vả lại, công việc ở đây khá phù hợp với con trẻ, có thể tranh thủ lao động phụ tham gia sản xuất.

Thực hiện đồng bộ chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ em

Chị Phạm Thị Thanh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban DS-GÐ-TE tỉnh bộc bạch: Thanh Hóa có tới hàng nghìn trẻ em lang thang kiếm sống ở các tỉnh, thành phố trong cả nước. Gần đây, trung bình mỗi năm toàn tỉnh cũng có từ 700 đến 800 trẻ em xa gia đình kiếm sống, trong đó có khoảng 40% trẻ lang thang theo thời vụ. Thời gian qua tỉnh có nhiều cố gắng ngăn ngừa, giải quyết tình trạng trẻ em lang thang. Kết quả từ năm 2003 đến năm 2006, toàn tỉnh đã vận động được 3.049 lượt trẻ lang thang trở về gia đình. Giữa năm 2005 được sự trợ giúp của Ủy ban châu Âu, Bộ LÐTB&XH cho thực hiện dự án giúp đỡ trẻ em hồi gia bền vững cho nên riêng năm 2006 có tới 1.342 trẻ em lang thang hồi gia. Số trẻ lang thang trong tỉnh từ 1.963 em, giảm xuống còn 621 em. Không chỉ vận động, hỗ trợ tiền tàu xe cho trẻ trở về gia đình, đảng bộ, chính quyền các cấp quan tâm nhân rộng các lớp học tiền hòa nhập, xóa mù chữ, phổ cập kiến thức văn hóa, động viên trẻ em tích cực học tập vì ngày mai lập nghiệp. Tỉnh cũng mở các lớp dạy nghề, hướng nghiệp phù hợp từng độ tuổi, hỗ trợ vật chất trong thời gian ba tháng nhằm giúp các em sớm ổn định cuộc sống.

Năm nay, nguồn ngân sách dành cho công tác gia đình-trẻ em chỉ được khoảng 130 triệu đồng, trong đó có tới 90 triệu chi cho sự nghiệp gia đình nên phương châm chỉ đạo là đẩy mạnh xã hội hóa công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em, huy động cộng đồng trách nhiệm, tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế để làm tốt công tác này.

Ðược biết ở 9 xã ven biển hưởng lợi từ dự án nêu trên có 377 em được hỗ trợ học may công nghiệp, mộc, thêu ren với mức từ 1,5 triệu đến 3 triệu đồng; 26 trẻ được hỗ trợ chăm sóc 200 nghìn đồng/trẻ/tháng, 29 trẻ được hỗ trợ rủi ro đột xuất 500 nghìn đồng/trẻ. Bên cạnh đó trong hai năm 2005 và 2006 Ủy ban DS-GD-TE các cấp đã tạo điều kiện cho 536 trẻ em theo học văn hóa, 310 em được học nghề, 484 trẻ được hỗ trợ hồi gia. Tính ra hằng năm có khoảng 70% trẻ em hồi gia được hưởng các hoạt động can thiệp của cộng đồng. Trên địa bàn tỉnh xuất hiện ngày càng nhiều mô hình dạy nghề, hướng nghiệp cho trẻ em hồi gia hoạt động hiệu quả.

Dù vậy vẫn có hơn 10% trẻ em tái lang thang. Nhận thức của một bộ phận dân cư, gia đình, bản thân các em còn hạn chế; trình độ văn hóa của trẻ em, chất lượng đào tạo nghề thấp, chưa theo kịp với nhu cầu của thị trường. Nhằm giải quyết triệt để tình trạng trẻ em lang thang, tạo điều kiện cho các em hồi gia bền vững vẫn cần lắm những tấm lòng, việc làm thiết thực hơn nữa của cộng đồng xã hội.

Bài và ảnh: MAI LUẬN