Giáo án Lịch Sử 10 Bài 20: Xây Dựng Và Phát Triển Văn Hóa Dân Tộc ...

Giáo án Lịch Sử 10 Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XV

• Siêu sale sách Toán - Văn - Anh Vietjack 25-12 trên Shopee mall

Trang trước Trang sau

Giáo án Lịch Sử 10 Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XV

Xem thử Giáo án Sử 10 KNTT Xem thử Giáo án Sử 10 CTST Xem thử Giáo án Sử 10 CD

Chỉ từ 300k mua trọn bộ Kế hoạch bài dạy (KHBD) hay Giáo án Lịch Sử 10 cả năm (mỗi bộ sách) bản word chuẩn kiến thức, trình bày đẹp mắt, dễ dàng chỉnh sửa:

• B1: gửi phí vào tk: 0711000255837 - NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR)
• B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official - nhấn vào đây để thông báo và nhận giáo án

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

- Biết được trong những thế kỷ độc lập, mặc dù trải qua nhiều biến động, nhân dân ta vẫn nổ lực xây dựng cho mình một nền văn hóa dân tộc tiến lên.

- Hiểu được trải qua các triều đại Đinh, Tiền Lê, Lý Trần, Hồ, Lê sơ ở các thế kỷ X – XV, công cuộc xây dựng văn hóa được tiến hành đều đặn nhất quán. Đây cũng là giai đoạn hình thành của nền văn hóa Đại Việt (còn gọi là văn hóa Thăng Long).

- Hiểu được nền văn hóa Thăng Long phản ánh đậm đà tư tưởng yêu nước, tự hào và độc lập dân tộc.

2. Tư tưởng

Quan sát, phát hiện di sản văn hóa.

3. Kĩ năng

- Bồi dưỡng niềm tự hào về nền văn hóa đa dạng của dân tộc.

- Bồi dưỡng ý thức bảo vệ các di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

- Ý thức, phát huy năng lực sáng tạo trong văn hóa.

II. Chuẩn bị của Giáo viên & học sinh

- Một số tranh ảnh nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thế kỷ X – XV.

- Một số bài thơ, phú của các nhà văn học lớn.

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Kiểm tra bài cũ

- Câu hỏi 1: Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên?

- Các câu hỏi trong bài 19 SGK.

2. Giới thiệu bài mới

Từ sau ngày giành độc lập trải qua gần 6 thế kỷ, nhân dân Việt Nam đã xây dựng cho mình một nền văn hóa đa dạng, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc. Để thấy được những thành tựu văn hóa nhân dân ta xây dựng được từ thế kỷ X – XV, chúng ta cùng tìm hiểu bài 20.

3. Hình thành kiến thức mới

Mục tiêu & Phương thức	Dự kiến sản phẩm
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về tư tưởng, tôn giáo.	I. Tư tưởng tôn giáo.
- GV giảng để HS nắm được:Bước sang thời kỳ độc lập trong bối cảnh có chủ quyền độc lập, các tôn giáo du nhập vào nước ta từ thời Bắc thuộc có điều kiện phát triển.	Ở thời kỳ độc lập, Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo có điều kiện phát triển mạnh.
- GV hỏi: Nho giáo có nguồn gốc từ đâu? Do ai sáng lập? Giáo lý cơ bản của Nho giáo là gì? - HS trình bày. - GV kết luận: + Tư tưởng quan điểm của Nho giáo: đề cao những nguyên tắc trong quan hệ xã hội theo đạo lý “Tam cương, ngũ thường” trong đó tam cương có ba cặp quan hệ: vua– tôi, cha - con, chồng - vợ. Ngũ thường là nhân, nghĩa, lễ, trí, tín (5 đức tính của người quân tử). + Nho giáo du nhập vào nước ta từ thời Bắc thuộc, bước sang thế kỷ phong kiến độc lập có điều kiện phát triển. - GV yêu cầu HS đọc SGK để thấy được sự phát triển của Nho giáo ở nước ta qua các thời đại Lý, Trần, Lê sơ.
- GV phát vấn: Tại sao Nho giáo và chữ Hán sớm trở thành hệ tư tưởng chính thống của giai cấp thống trị nhưng lại không phổ biến trong nhân dân? - HS suy nghĩ trả lời. - GV lý giải: Những quan điểm, tư tưởng của Nho giáo đã quy định một trật tự, kỷ cương, đạo đức phong kiến rất quy củ, khắt khe. Vì vậy giai cấp thống trị đã lợi dụng triệt để Nho giáo để làm công cụ thống trị, bảo vệ chế độ phong kiến. Còn với nhân dân, chỉ tiếp thu khía cạnh đạo đức của Nho giáo. Nhà Lê sơ, Nho giáo trở thành độc tôn vì lúc này nhà nước quân chủ chuyên chế đạt mức độ cao, hoàn chỉnh.	- Nho giáo: Thời Lý, Trần Nho giáo dần dần trở thành hệ tư tưởng chính thống của giai cấp thống trị, chi phối nội dung giáo dục, thi cử, song không phổ biến trong nhân dân.
- GV trao đổi với HS về đạo Phật: người sáng lập, nguồn gốc, giáo lý. - GV yêu cầu HS theo dõi SGK để thấy được sự phát triển của Phật giáo qua các thời kỳ Lý, Trần, Lê sơ. - GV liên hệ về sự phát triển của Phật giáo hiện nay, dẫn chứng về các ngôi chùa cổ.	- Phật giáo: + Thời Lý, Trần được phổ biến rộng rãi, chùa chiền được xây dựng ở khắp nơi, sư sãi đông. + Thời Lê sơ, Phật giáo bị hạn chế, thu hẹp, đi vào trong nhân dân.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu tình hình giáo dục, văn hóa, nghệ thuật.	II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật.
- GV truyền đạt để HS nắm được cả 10 thế kỷ Bắc thuộc nền giáo dục bị kìm hãm. Trong khi đó ở Trung Quốc giáo dục đã được coi trọng từ thời Xuân Thu (thời Khổng Tử - Khổng Tử được coi là ông tổ của nghề dạy học của Trung Quốc). - Bước vào thế kỷ độc lập, nhà nước phong kiến đã quan tâm ngay đến giáo dục: GV nêu việc làm của vua Lý Thánh Tông và hỏi: Việc làm của vua Lý Thánh Tông có ý nghĩa gì? - HS trả lời. - GV bổ sung, kết luận: Thể hiện sự quan tâm của nhà nước phong kiến đến giáo dục, tôn vinh nghề dạy học. - GV hỏi: Việc dựng bia Tiến sĩ có tác dụng gì? - HS quan sát hình 38 – Bia Tiến sĩ ở Văn Miếu (Hà Nội) trả lời. - GV nhận xét, kết luận: Việc làm này có tác dụng khuyến khích học tập, đề cao những người tài giỏi của đất nước. - GV hỏi: Qua sự phát triển của giáo dục trong các thế kỷ XI – XV em thấy giáo dục thời kỳ này có tác dụng gì?	1. Giáo dục: - Năm 1070, vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu. Năm 1975, tổ chức khoa thi quốc gia đầu tiên. Thời Lê sơ, quy chế thi cử được ban hành rõ ràng. Năm 1484, dựng bia Tiến sĩ. - Từ thế kỷ XI đến thế kỷ XV, giáo dục từng bước được hoàn thiện, phát triển, đào tạo người làm quan, người tài cho đất nước.
* Hoạt động 3: Tìm hiểu sự phát triển của văn học.	2. Phát triển văn học.
- GV yêu cầu HS theo dõi SGK để thấy được sự phát triển của văn học qua các thời kỳ; lý giải tại sao văn học thế kỷ X – XV phát triển? - HS phát biểu. - GV nhận xét, bổ sung, kết luận về sự phát triển của văn học.	- Phát triển mạnh từ thời Trần, nhất là văn học chữ Hán. Tác phẩm tiêu biểu: Hịch tướng sĩ, Bạch Đằng Giang phú.. - Từ thế kỷ XV, văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển.
- GV nêu câu hỏi: Đặc điểm của văn học trong các thế kỷ XI – XV? - HS trả lời. - GV kết luận.	- Đặc điểm: + Thể hiện tinh thần dân tộc, yêu nước, tự hào dân tộc. + Ca ngợi những chiến công oai hùng, cảnh đẹp của quê hương đất nước.
* Hoạt động 4: Tìm hiểu sự phát triển nghệ thuật.	3. Sự phát triển nghệ thuật.
- GV: giảng giải về lĩnh vực nghệ thuật gốm, kiến trúc, điêu khắc, sân khấu, âm nhạc. - GV chia HS làm 3 nhóm, yêu cầu mỗi nhóm theo dõi SGK, tìm hiểu một số lĩnh vực cụ thể: + Nhóm 1: Kiến trúc. + Nhóm 2: Điêu khắc. + Nhóm 3: Sân khấu, ca nhạc.
- GV đặt câu hỏi cho mỗi nhóm: + Nhóm 1: Kể tên những kiến trúc tiêu biểu thế kỷ X – XV, phân biệt đâu là kiến trúc ảnh hưởng đến đạo Phật, đâu là kiến trúc ảnh hưởng của Nho giáo? Nói lên hiểu biết về những công trình kiến trúc đó.	- Thành tựu: + Kiến trúc phát triển, chủ yếu ở giai đoạn Lý, Trần, Hồ thế kỷ X – XV theo hướng Phật giáo, gồm chùa, tháp, đền.
+ Nhóm 2: Phân loại những công trình điêu khắc Phật giáo, Nho giáo? Nét độc đáo trong nghệ thuật điêu khắc.	+ Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng của Nho giáo: Cung điện, thành quách, thành Thăng Long. + Điêu khắc: gồm những công trình chạm khắc, trang trí ảnh hưởng của Phật giáo và Nho giáo, song vẫn mang những nét đọc đáo riêng.
+ Nhóm 3: Sự phát triển của nghệ thuật sân khấu, ca múa nhạc, đặc điểm? - HS thảo luận, cử đại diện trả lời. - GV hỏi: Em có nhận xét gì về đời sống văn hóa của nhân dân thời Lý, Trần, Hồ? - HS trả lời. - GV bổ sung, kết luận.	+ Nghệ thuật sân khấu ca, múa, nhạc mang đậm tính dân gian truyền thống.
* Hoạt động 5: Trình bày những tiến bộ về khoa học - kỹ thuật.	4. Khoa học - kỹ thuật.
- GV yêu cầu HS nêu những thành tựu về lịch sử, địa lý, quân sự, chính trị, toán học, kỹ thuật. - HS trả lời. - GV nhận xét, chốt ý.	- Lịch sử: + Đại Việt sử ký (Lê Văn Hưu). + Lam Sơn thực lục. + Đại Việt sử ký toàn thư. - Địa lý: Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ. - Quân sự: Binh thư yếu lược. - Chính trị: Thiên Nam dư hạ. - Toán học: Đại thành toán pháp (Lương Thế Vinh), Lập thành toán pháp (Vũ Hữu). - Kỹ thuật:Chế tạo súng thần cơ (Hồ Nguyên Trừng), thuyền chiến có lầu.

4. Củng cố

- Vị trí Phật giáo ở các thế kỷ X – XV.

- Đặc điểm thơ văn của các thế kỷ XI – XV.

- Nét độc đáo, tính dân tộc và dân gian trong lĩnh vực nghệ thuật ở các thế kỷ X – XV.

5. Dặn dò

- Học bài cũ, đọc trước bài mới.

- Trả lời các câu hỏi và bài tập SGK.

- Lập bảng thống kê các thành tựu văn hóa thế kỷ X – XV.

Xem thử Giáo án Sử 10 KNTT Xem thử Giáo án Sử 10 CTST Xem thử Giáo án Sử 10 CD

Xem thêm các bài soạn Giáo án Lịch Sử lớp 10 mới, chuẩn theo định hướng phát triển năng lực khác:

• Bài 17: Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến (từ thế kỉ X đến thế kỉ XV)
• Bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X-XV
• Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỉ X-XV

Lời giải bài tập lớp 10 sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

• Tài liệu cho giáo viên: Giáo án, powerpoint, đề thi giữa kì cuối kì, đánh giá năng lực, thi thử THPT, HSG, chuyên đề, bài tập cuối tuần..... độc quyền VietJack, giá hợp lí

• Tài liệu cho giáo viên: Giáo án, powerpoint, đề thi giữa kì cuối kì, đánh giá năng lực, thi thử THPT, HSG, chuyên đề, bài tập cuối tuần..... độc quyền VietJack, giá hợp lí

Tủ sách VIETJACK shopee lớp 10-11 cho học sinh và giáo viên (cả 3 bộ sách):

• Trọng tâm Toán - Văn- Anh- Lý -Hoá lớp 10 (từ 99k )
• Trọng tâm Toán - Văn- Anh- Lý -Hoá lớp 11 (từ 99k )
• 30 đề DGNL Bách Khoa, DHQG Hà Nội, tp. Hồ Chí Minh 2025 (cho 2k7) (từ 119k )

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, SÁCH LUYỆN THI DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 10

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi, sách dành cho giáo viên và gia sư dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

Đề thi, chuyên đề Cánh diều, Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo...

4.5 (243)

799,000đ

99,000 VNĐ

Sách luyện 30 đề thi thử THPT năm 2025 mới

4.5 (243)

199,000đ

99.000 - 149.000 VNĐ

xem tất cả

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Giáo án Lịch Sử 10 chuẩn nhất của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Lịch Sử 10 theo chuẩn Giáo án của Bộ GD & ĐT.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Trang trước Trang sau Đề thi, giáo án lớp 10 các môn học

• Giáo án lớp 10 (các môn học)
• Giáo án điện tử lớp 10 (các môn học)
• Giáo án Ngữ văn 10
• Giáo án Toán 10
• Giáo án Tiếng Anh 10
• Giáo án Vật Lí 10
• Giáo án Hóa học 10
• Giáo án Sinh học 10
• Giáo án Lịch Sử 10
• Giáo án Địa Lí 10
• Giáo án Kinh tế Pháp luật 10
• Giáo án Tin học 10
• Giáo án Công nghệ 10
• Giáo án Giáo dục quốc phòng 10
• Giáo án Hoạt động trải nghiệm 10
• Đề thi lớp 10 (các môn học)
• Đề thi Ngữ Văn 10 (có đáp án)
• Chuyên đề Tiếng Việt lớp 10
• Đề cương ôn tập Văn 10
• Đề thi Toán 10 (có đáp án)
• Đề thi cương ôn tập Toán 10
• Đề thi Toán 10 cấu trúc mới (có đáp án)
• Đề thi Tiếng Anh 10 (có đáp án)
• Đề thi Vật Lí 10 (có đáp án)
• Đề thi Hóa học 10 (có đáp án)
• Đề thi Sinh học 10 (có đáp án)
• Đề thi Lịch Sử 10 (có đáp án)
• Đề thi Địa Lí 10 (có đáp án)
• Đề thi Kinh tế & Pháp luật 10 (có đáp án)
• Đề thi Tin học 10 (có đáp án)
• Đề thi Công nghệ 10 (có đáp án)
• Đề thi Giáo dục quốc phòng 10 (có đáp án)