Giáo án Lịch Sử 12 Bài 9: Quan Hệ Quốc Tế Trong Và Sau ... - 123doc

1/ Kiến thức: Học sinh biết những nét chính của quan hệ quốc tế sau chiến tranh thế giới II: Sự đối đầu giữa hai phe TBCN và XHCN.. 2/ Kĩ năng: Rèn kĩ năng phân tích, tư duy và khái quá

CHƯƠNG V: QUAN HÊ QUỐC TẾ (1945-2000)

Bài 9 : QUAN HỆ QUỐC TẾ TRONG VÀ SAU THỜI KÌ CHIẾN TRANH LẠNH.

I Mục tiêu bài học.

1/ Kiến thức:

Học sinh biết những nét chính của quan hệ quốc tế sau chiến tranh thế giới II: Sự đối đầu giữa hai phe TBCN và XHCN

Tình hình chung và xu thế phát triển của thế giới sau chiến tranh lạnh

Học sinh hiểu được khái niệm chiến tranh lạnh, chiến tranh cục bộ, chiến tranh thực dân mới

2/ Kĩ năng:

Rèn kĩ năng phân tích, tư duy và khái quát các vấn đề lịch sử trong giai đoạn 1945-2000

3/ Tư tưởng:

Học sinh nhận thức được vấn đề: trong thời kì chiến tranh lạnh, tình hình thế giới luôn căng thẳng

và phức tạp (Thực tế đã có nhiều cuộc chiến tranh cục bộ diễn ra và kéo dài như ở Đông Nam Á, Trung Đông), liên hệ thực tế hai cuộc chiến tranh của Pháp và Mỹ ở Việt Nam từ 1946-1975

II TRỌNG TÂM:

- Quan hệ hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh

III: CHUẨN BỊ:

GV:

- Bản đồ thế giới

- Tư liệu đọc thêm của sách giáo viên

- Lịch sử thế giới hiện dại

HS: Học bài và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên

IV Tiến trình tổ chức dạy và học.

1/ Ổn định: Ổn định trật tự kiểm tra sĩ số học sinh

2/ Kiểm tra bài cũ:

- Tình hình Nhật sau chiến tranh thế giớ II như thê nào ?

- Vì sao từ những năm 1950-1951 kinh tế Nhật Bản Được phục hồi ?

- Những nét mới trong quan hệ đối ngoại của Nhật trong thời kì từ 1991-2000\

3/ Dẫn nhập vào bài mới

Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân.

Giáo viên nhắc lại các nội dung chính của bài

“Trật tự thế giới sau chiến tranh”

- Trật tự 2 cực Ianta

- Sự hình thành hệ thống XHCN

=> Sự đối đầu giữa TBCN (Tây) và XHCN

(Đông)

- Nguyên nhân sự mâu thuẫn Đông-Tây

+ Học sinh phân tích: về đường lối chiến lược

của Liên Xô và Mỹ sau chiến tranh

+ Từ liên minh trong chiến tranh => Đối đầu

sau chiến tranh

Hãy nêu và phân tích những sự kiện tiêu biểu

mở đầu cho “Chiến tranh lạnh”

+ Học thuyết Truman (3/1947)

+ Kế hoạch Macsan (6/1947)

+ Khối Nato (4/1949)

=>3 sự kiện trên đánh dấu sự hình thành giới

tuyến phân chia và sự đối lập về KT, CT và QS

giữa 2 phe TBCN và XHCN

Vì sao sự ra đời của hai khối Nato và Vacsava

lại đánh dấu sự xác lập cục diện “2 cực”

I Mâu thuẫn Đông - Tây và sự khởi đầu của chiến tranh lạnh

1 Nguồn gốc.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ quan hệ đồng minh đã chuyển thành đối đầu và đi tới tình trạng chiến tranh lạnh: Đối lập về mục tiêu và chiến lược giữa 2 cường quốc Xô – Mĩ; Mặt khác, Mỹ lo ngại trước sự ra đời của các nước Đông Âu và sự thành công của cách mạng Trung Quốc

2 Biểu hiện: Chiến tranh lạnh là chính sách thù

địch, làm căng thẳng trong quan hệ Mỹ, các nước phương Tây và Liên Xô với các nước XHCN

* Mĩ: 3/1947 Học thuyết Tơruman; Tháng 6/1947

thông qua kế hoạch Macsan; Tháng 4/1949 thành lập tổ chức Hiệp uớc Bắc Đại Tây Dương (NATO)

* Liên xô: Tháng 1/1949 thành lập Hội đồng tương

trợ kinh tế SEV; Tháng 5/1955 thành lập Tổ chức Hiệp ước Vacsava

=> Như vậy sự đối lập về kinh tế, chính trị, quân

sự dẫn đến sự xác lập cục diện 2 cực giữa 2 phe, do hai siêu cường Xô – Mỹ đứng đầu, chiến tranh lạnh bao trùm thế giới

II Sự đối đầu Đông Tây và các cuộc chiến tranh cục bộ

1 Cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp (1945-1954)

- Lúc đầu là cuộc chiến tranh tái chiếm thuộc địa, nhưng từ sau 1950, cuộc chiến tranh Đông Dương

Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân.

Học sinh dựa vào sgk để trả lời: chỉ rõ mục

đích của Mỹ và Liên Xô khi lập 2 khối này

+ Giáo viên giải thích về khái niệm “chiến tranh

lạnh” đã nói đến ở bài Mỹ

+ Chiến tranh lạnh đã ảnh hưởng đến thế giới

như thế nào

- Là cuộc đối đầu căng thẳng giữa hai phe

CNĐQ và CNXH Diễn ra trên các lĩnh vực:

chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá -> tình

hình thế giới luôn căng thẳng, phức tạp

- Vì sao chiến tranh Đông Dương chịu sự tác

động của hai phe

+ Mỹ giúp Pháp can thiệp vào hai phe

+ Liên Xô, Trung Quốc giúp Việt Nam

Hoạt động 3: Cả lớp và cá nhân.

GV nêu câu hỏi:

- Vì sao nói chiến tranh Triều Tiên là sản phẩm

của “Chiến tranh lạnh”

+ Liên hệ bài “Các nước Đông Bắc Á” đã học

để hiểu rõ âm mưu của Mỹ khi lập nhà nước TB

Hàn Quốc

Mỹ tiến hành chiến tranh ở Việt Nam nhằm mục

đích gì ?

+ Biến MN thành căn cứ quân sự và là thuộc địa

kiểu mới của Mỹ

+ Đánh bại cuộc kháng chiến của Việt Nam

+ Đẩy lùi phong trào giải phóng dân tộc, làm

suy yếu phe XHCN

+ Mỹ lần lượt thực thi các chiến lược “phản ứng

linh hoạt” ở chiến trường miền Nam, “chiến

ngày càng chịu tác động giữa hai phe

- Hiệp định Giơnevơ (7/1954) đã công nhận độc lập chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của

VN, L, CPC, nhưng Việt Nam tạm thời chia cắt làm

2 miềm, lấy vĩ tuyến 170 làm ranh giới quân sự tạm thời

2 Cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953)

- Sau năm 1945 bán đảo Triều Tiên bị chia cắt làm

2 miền (2 nước): CHDCND Triều Tiên; Đại hàn dân Quốc (Hàn Quốc)

- 6/1950, cuộc chiến tranh giữa 2 miền bùng nổ, sau 3 năm chiến tranh ác liệt, 7/1953 Hiệp định đình chiến được ký, lấy vĩ tuyên 380 làm ranh giới quân sự

-> Cuộc chiến tranh Triều Tiên là 1 “sản phẩm” của chiến tranh lạnh và là sự đụng đầu trực tiếp đầu tiên giữa 2 phe

3 Cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của đế quốc Mĩ (1954-1975)

- Đây là cuộc chiến tranh cục bộ lớn nhất phản ánh

rõ nét nhất mâu thuẫn giữa 2 khối, đánh dấu sự phá sản của mọi chiến lược chiến tranh của Mỹ

- 1/1973 Hiệp định Pari được kí kết Mĩ cam kết tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản, tôn trọng độc lập, thống nhất, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của VN

- Như vậy; trong thời kì chiến tranh lạnh hầu như mọi cuộc chiến tranh, hoặc xung đột quân sự ở các khu vực trên thế giới, với những hình thức và mức

độ khác nhau, đều liên quan tới sự đối đầu giữa 2 cực Xô- Mĩ

tranh đơn phương”, “chiến tranh cục bộ”,

“chiến tranh đặc biệt”

- Liên hệ đến các cuộc xung đột ở Trung Đông:

Ixraen-Paletxtin

4 Củng cố :

1 Sự đối đầu Đông –Tây dẫn đến những cuộc chiến tranh cục bộ?

1 Nguồn gốc.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ quan hệ đồng minh đã chuyển thành đối đầu và đi tới tình trạng chiến

tranh lạnh: Đối lập về mục tiêu và chiến lược giữa 2 cường quốc Xô – Mĩ; Mặt khác, Mỹ lo ngại trước sự

ra đời của các nước Đông Âu và sự thành công của cách mạng Trung Quốc

2 Biểu hiện: Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch, làm căng thẳng trong quan hệ Mỹ, các nước

phương Tây và Liên Xô với các nước XHCN

* Mĩ: 3/1947 Học thuyết Tơruman; Tháng 6/1947 thông qua kế hoạch Macsan; Tháng 4/1949 thành lập

tổ chức Hiệp uớc Bắc Đại Tây Dương (NATO)

* Liên xô: Tháng 1/1949 thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế SEV; Tháng 5/1955 thành lập Tổ chức

Hiệp ước Vacsava

=> Như vậy sự đối lập về kinh tế, chính trị, quân sự dẫn đến sự xác lập cục diện 2 cực giữa 2 phe, do

hai siêu cường Xô – Mỹ đứng đầu, chiến tranh lạnh bao trùm thế giới

5 Hướng dẫn học sinh tự học: :

- Tiết này: Nắm được sự đối đầu Đông tây và chiến tranh lạnh

- Tiết sau: tình hình thế giới sau chiến tranh lạnh

IV Rút kinh nghiệm :

- Nội dung kiến thức :

- phương pháp -Sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học :

dạy:30/09/2010

Tuần CM :06

Bài 9 : QUAN HỆ QUỐC TẾ TRONG VÀ SAU THỜI KÌ CHIẾN TRANH LẠNH (TT)

I Mục tiêu bài học.

1/ Kiến thức:

* Học sinh biết:

+ Những biểu hiện sự hòa hoãn Đông – Tây và sự chấm dứt “Chiến tranh lạnh”

+ Sự chuyển biến của tình hình thế giới sau “Chiến tranh lạnh”

* Học sinh hiểu: Xu thế phát triển của thế giới hiện nay

2/ Kĩ năng:

Rèn kĩ năng phân tích, tư duy và khái quát các vấn đề lịch sử trong giai đoạn 1945-2000

3/ Tư tưởng:

Học sinh nhận thức được vấn đề: trong thời kì chiến tranh lạnh, tình hình thế giới luôn căng thẳng và phức tạp (Thực tế đã có nhiều cuộc chiến tranh cục bộ diễn ra và kéo dài như ở Đông Nam Á, Trung Đông), liên hệ thực tế hai cuộc chiến tranh của Pháp và Mỹ ở Việt Nam từ 1946-1975

II TRỌNG TÂM:

- Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh lạnh

III CHUẨN BỊ:

* GV:

- Bản đồ thế giới

- Tư liệu đọc thêm của sách giáo viên

- Lịch sử thế giới hiện dại

HS: Học bài và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên

IV Tiến trình tổ chức dạy và học.

1/ Ổn định: Ổn định trật tự kiểm tra sĩ số học sinh

2 - Kiểm tra bài cũ:

- Nguyên sự mâu thuẫn Đông –Tây và sự khởi đầu “Chiến tranh lạnh”

-Từ 3 cuộc chiến tranh đã nêu trong bài em có nhận xét gì về chính sách đối ngoại của Mỹ?

3- Dẫn nhập vào bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung học sinh cần nắm vững

Hoạt động 1: cá nhân.

GV phát vấn

+ Những biểu hiện của xu thế hoà hoãn

Đông-Tây từ đầu những năm 1970

- Những cuộc thương lượng Xô-Mỹ

- Hiệp định Bon 9-11-1972 về quan hệ

Đông-Tây Đức

1972, Xô-Mỹ: hiệp ước ABM

3-7-1974: hiệp ước SALT-1

8-1975: định ước Henxini của 35 nước

châu Âu, châu Mỹ và Canađa

=>18-6-1979, Xô-Mỹ kí hiệp định SALT-2

+ Vì sao Xo-Mỹ lại chấm dứt “chiến tranh

lạnh”

- Học sinh dựa vào sgk để trả lời, giáo viên

phân tích thêm ý:

+ Sự phát triển của khoa học-kĩ thuật

=> Các nước cần có 1 cục diện hoà bình ổn

định để phát triển tức là không thể “đối

đầu” và chạy theo vũ trang

+ Việc chấm dứt “chiến tranh lạnh”có tác

động thế nào đến quan hệ quốc tế ?

III Xu thế hòa hoãn Đông -Tây và chiến tranh lạnh chấm dứt

1 Xu thế hòa hoãn Đông -Tây

Từ đầu những năm 70, xu thế hòa hoãn Đông -Tây đã xuất hiện:

- Đầu những năm 70 hai siêu cường Xô- Mĩ đã tiến hành những cuộc gặp cấp cao

- 11/1972 hai miền nước Đức đã kí kết tại Bon hiệp định

về những cơ sở của quan hệ giữa hai miền

- 1972 Liên xô và Mĩ ký hiệp ước về việc hạn chế hệ thống phòng chống tên lửa (ABM), sau đó là Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược (SALT 1)

- Tháng 8/1975, Định ước Henxinhki khẳng định những nguyên tắc trong quan hệ giữa các quốc gia và tạo nên một cơ chế giải quyết các vấn đề liên quan đến hoà bình

và an ninh ở châu Âu

2 Chiến tranh lạnh chấm dứt

- 12/1989 tại đảo Manta (Địa Trung Hải) hai nhà lãnh đạo Goóc- ba-chốp và Bu-sơ đã chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh, mở ra những điều kiện để giải quyết các cuộc xung đột, tranh chấp ở nhiều khu vực trên thế giới

- Hai cường quốc Xô - Mĩ tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh vì:

+ Cuộc chạy đua vũ trang kéo dài hơn 4 thập kỉ đã làm cho cả 2 nước quá tốn kém và suy giảm thế mạnh của họ trên nhiều lĩnh vực

Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân.

GV giải thích

+ Phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô ở châu

Âu, châu Á bị mất

+ Anh hưởng của Mỹ bị thu hẹp ở Đông

Nam Á, Mỹ Latinh

Tình hình và xu thế phát triển của TG sau

“Chiến tranh lạnh”

HS dựa vào SGK nê 3 vấn đề về tình hình

và 4 xu thế phát triển

Liên hệ:

- Cuộc chiến giữa Ixraen và Paletxtin về

vấn đề lãnh thổ tôn giáo

- Xung đột ở Bancăng, châu Phi

-Xu thế phát triển hiện nay của thế giới là

gì ?

- Hoà bình, hợp tác, phát triển – hy vọng về

tương lại tốt đẹp của loài người

+ Sự vươn lên mạnh mẽ của Nhật và Tây Âu… đã đặt

ra nhiều khó khăn, thách thức đối với Mĩ Còn Liên xô kinh tế ngày càng lâm vào tình trạng trì trệ, khủng hoảng

+ Hai cường quốc Liên xô và Mĩ cần phải thoát khỏi thế đối đầu để ổn định và củng cố vị thế của mình

IV Thế giới sau chiến tranh lạnh

- Trật tự thế giới 2 cực tan rã Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo xu hướng “đa cực” Với

sự vươn lên của Mỹ, liên minh châu Âu, Nga, Nhật, Trung Quốc…

- Các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế

- Lợi dụng lợi thế tạm thời do Liên Xô tan rã, Mĩ ra sức thiết lập trật tự thế giới “đơn cực” nhằm bá chủ thế giới, nhưng so sánh tương quan lực lượng giữa các cường quốc, Mĩ không dễ dàng thực hiện được tham vọng đó

- Sau chiến tranh lạnh, hòa bình thế giới được củng cố, nhưng những cuộc nội chiến, xung đột quân sự đẫm máu kéo dài: Ở bán đảo Ban căng, một số nước châu Phi

và Trung Á Vụ khủng bố 11/9/2001 ở Mỹ đã gây ra những khó khăn, thách thức mới đối với hoà bình và an ninh của các dân tộc

4 Củng cố :

Nguyên nhân cơ bản dẫn đến hai siêu cường Xô – Mỹ tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh?

* Đáp án:

- Hai cường quốc Xô - Mĩ tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh vì:

+ Cuộc chạy đua vũ trang kéo dài hơn 4 thập kỉ đã làm cho cả 2 nước quá tốn kém và suy giảm thế mạnh của họ trên nhiều lĩnh vực

+ Sự vươn lên mạnh mẽ của Nhật và Tây Âu… đã đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với Mĩ Còn Liên xô kinh tế ngày càng lâm vào tình trạng trì trệ, khủng hoảng

+ Hai cường quốc Liên xô và Mĩ cần phải thoát khỏi thế đối đầu để ổn định và củng cố vị thế của mình

5 Dặn dò : học bài, trả lời câu hỏi trong SGK và chuẩn bị cách mạng khoa học công nghệ.

IV Rút kinh nghiệm :

- Nội dung kiến thức :

- phương pháp -Sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học :