Giáo án Lịch Sử 7 Bài 11 Cuộc Kháng Chiến Chống Quân Xâm Lược ...

Kiến thức : Học sinh nắm được: - Âm mưm xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và XH trong nước.. Bài mới : Năm 981,

Giáo án L ch s 7 ịch sử 7 ử 7

Bài 11.

CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077).

GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

A Mục tiêu bài học :

1 Kiến thức : Học sinh nắm được:

- Âm mưm xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ, đồng

thời giải quyết những khó khăn về tài chính và XH trong nước

- Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính

đáng

2 Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ, phân tích, nhận xét, đánh giá sự

kiện và nhân vật lịch sử

3 Thái độ: Giáo dục lòng tự hào, biến ơn những vị anh hùng dân tộc, bồi dưỡng

lòng dũng cảm, tình đoàn kết dân tộc

B Phương tiện dạy học:

1 Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ: “ Chống xâm lược Tống lần II (1075 – 1077)”.

2 Học sinh: SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học.

C Hoạt động dạy học:

1 Ổn định:

2 Bài cũ: ? Nhà Lý đã làm gì để phát triển đất nước?

3 Bài mới : Năm 981, mối quan hệ giữa nước ta và nước Tống được củng cố, nhưng từ giữa

thế kỷ XI quan hệ ngoại giao đã bị cắt đứt bởi nhà Tống có những âm mưu xâm lược nước ta.

Hoạt động cá nhân, cả lớp.

? Giữa thế kỷ XI tình hình nhà Tống như thế nào?

? Trước tình hình đó nhà Tống đã tìm giải pháp

gì?

HS đọc chữ nhỏ SGK…

? Nhà Tống xâm lược ĐV nhằm mục đích gì?

? Để tiến hành xâm lược ĐV, nhà Tống đã là gì?

- Chuẩn bị lương thực, binh sĩ, Dụ dỗ các tù

trưởng, Xúi giục Chăm Pa…

Hoạt động cá nhân, nhóm.

- HS Tìm hiểu SGK

? Nhà Lý đã đối phó với âm mưu xâm lược của

nhà Tống ntn?

* Thảo luận nhóm.

1 Nhà Tống âm mưu xâm lược nước

ta.

- Nhà Tống: Khó khăn chồng chất  xâm

lược Đại Việt

- Mục đích:

+ Giải quyết khó khăn

+ Làm suy yếu lực lượng nhà Lý, tiêu diệt Đại Việt

+ Gây thanh thế

2 Nhà Lý chủ động tiến công để phòng

vệ.

* Công cuộc chuẩn bị:

- GV nhận xét , bổ sung, kết luận

(Giải thích: Thái uý  quan võ nắm binh quyền

cao nhất)

- HS đọc hàng chữ nhỏ.

? Vì sao Lý Thường Kiệt được chọn làm chỉ huy

đối phó quân Tống lúc này?

? Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của nhà Lý?

GV: Năm 1072 vua Lý Thánh Tông mất, …

Tống ráo riết chuẩn bị tấn công ĐV  Chỉ trên

bảo đồ vị trí quân Tống xây dựng căn cứ, lương

thực, binh sĩ

? Trước tình hình quân Tống ráo riết chuẩn bị

xâm lược nước ta, Lý Thường Kiệt đã chủ trương

đánh giặc như thế nào?

? Câu nói “Ngồi yên đợi giặc của Lý Thường

Kiệt thể hiện điều gì? (Táo bạo, sáng tạo nhằm

giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ

lúc chúng chưa tiến hành xâm lược.)

GV trình bày diễn biến:

? Qua diễn biến, cho biết mục tiêu của cuộc tập

kích này là gì? (Căn cứ quân sự, kho tàng , lương

thảo của Tống tại thành Ung Châu)

? Tại sao nói đây là cuộc tấn công tự vệ mà

không phải là để xâm lược?

+ Chỉ tấn công vào các căn cứ quân sự chuẩn bị

đánh ĐV

+Khi hoàn thành nhiệm vụ  rút quân

? Việc chủ động tiến công đó có ý nghĩa như thế

nào?

- Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy

- Luyện tập quân đội, phong chức tước cho các tù trưởng

- Mộ thêm binh

- Đánh bại ý đồ của nhà Tống và Chăm Pa

-> Quyết tâm, chu đáo, khẩn trương

- Nhà Lý chủ trương : Tấn công trước để

tự vệ

*Diễn biến :

Ngày 10.1075: 10 vạn quân chia làm 2 đạo  đất Tống

- Quân bộ: Do Tông Đản và Thân Cảnh phúc chỉ huy  Châu Ung (Quảng Tây)

- Quân thuỷ: Lý Thường Kiệt chỉ huy  đường biển Quảng Ninh  Châu Khâm

 Châu Liêm Q.Đông) quân bao vây thành Chân Ung

* Kết quả: giành thắng lợi ta chủ động

rút quân

* Ý nghĩa: - Làm thay đổi kế hoạch, làm

chậm lại cuộc xâm lược của quân Tống

- Ta có thời gian chuẩn bị mọi mặt

4 Củng cố: + Trình bày âm mưu xâm lược ĐV của nhà Tống.

+ Nhà Lý đã đối phó như thế nào?

5 Dặn dò: Về học bài , làm bài tập 1,2 trong SGK

Chuẩn bị phần II-Vẽ lược đồ

Bài 11 CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG

(1075 – 1077)

GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076 – 1077)

A Mục tiêu bài học :

1 Kiến thức : Học sinh nắm được diễn biến sơ lược cuộc kháng chiến chống Tống

ở giai đoạn hai và thắng lợi to lớn của nhân dân Đại Việt

2 Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ để trình bày diễn biến.

3 Thái độ: Giáo dục lòng tự hào về truyền thống đánh giặc của nhân dân ta.

B Phương tiện dạy học:

1 Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ: “ Chống xâm lược Tống lần II (1075 – 1077)”.

2 Học sinh: - SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học.

C Hoạt động dạy học:

1 Ổn định:

2 Bài cũ: ? Trình bày âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Tống?

?Nhà Lý tiến công sang đất Tống để tự vệ đã thu được kết quả gì?

3 Bài mới: Sau khi đánh vào các căn cứ của quân Tống ở dọc biên giới, rút quân

về nước Lý Thường Kiệt biết được những âm mưu của nhà Tống không phải đã

được dập tắt  chuẩn bị kháng chiến …

Hoạt động cá nhân, cả lớp.

- GV: Sau khi đánh bại quân Tống ở Ung Châu Lý

Thường Kiệt biết quân Tống sẽ phục thù do đó

nhanh chóng rút quân về nước

? Sau khi về nước Lý Thường Kiệt đã chuẩn bị

những gì để đối phó với nhà Tống?

- GV: Sử dụng lược đồ nói rõ cách bố phòng của

ta: Đoán biết giặc sẽ đi theo 2 đường, Lý Thường

Kiệt đã bố trí: - Một đạo quân chặn ở Đông Kênh

(Quảng Ninh) chặn thuỷ quân địch

- Quân bộ  đi qua sông Như Nguyệt  xây dựng

phòng tuyến Như Nguyệt

? Vì sao, Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt

làm phòng tuyến chống giặc?

1 Đoạn sông có vị trí quan trọng, án ngữ mọi

con đường từ phương Bắc -> Thăng Long

? Phòng tuyến Như Nguyệt được xây dựng như thế

nào?

+ Dài 100km đắp đất cao, vững chắc, bên ngoài có

lớp giậu tre dày đặc  Bộ, thuỷ binh ở đây do Lý

Thường Kiệt chỉ huy

? Em có nhận xét gì về kế hoạch chuẩn bị đối phó

của LTK?

1.Kháng chiến bùng nổ

3.NhàLý chuẩn bị kháng chiến:

+ Chuẩn bị bố phòng

+ Cho quân mai phục vị trí quan trọng + Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt kiên cố

2 Diễn biến:

+ Cuối 1076: quân Tống tấn công vào nước ta: 10 vạn bộ + 1 vạn ngựa + 20 vạn dân phu

+ 1077, Ta đánh nhiều trận nhỏ cản địch,

? Sau khi thất bại ở Ung Châu, nhà Tống đã làm

gì?

GV dùng bản đồ trình bày diễn biến

+ Cuối 1076: Quân Tống do Quách Quỳ, Triệu

Tiết chỉ huy  nước ta

Một đạo quân  đường biển để tiếp ứng

-> T1.1077  vượt ải Nam Quan qua Lạng Sơn

tiến vào nước ta

- Quân Thuỷ bị chặn đánh 10 trận ở Quảng Ninh

 không đến hỗ trợ được

Hoạt động cá nhân, nhóm.

- GV dùng lược đồ trình bày trận đầu trên phòng

tuyến Như Nguyệt  HS trình bày lại

- Để động viên quân sỹ, làm tăng thêm sức mạnh

chiến đấu, Lý Thường Kiệt bí mật cho người vào

đền Trương Hống, Trương Hán ngân vang bài thơ

ô Sông núi nước Nam  giặc sợ hãi chán nản 

Tướng giặc ra lệnh “Ai bàn đánh ta sẽ chém”

- Lý Thường Kiệt giam chân mãi như thế đến cuối

xuân 1077, đang đêm Lý Thường Kiệt cho quân

lặng lẽ đánh úp vào doanh trại địch  Địch thua to

 Lý Thường Kiệt kết thúc chiến tranh bằng biện

pháp “giảng hoà” Quách Quỳ rút quân về nước

? Tại sao đang ở thế thắng mà Lý Thường Kiệt lại

“giảng hoà”? (Giặc rút lui trong danh dự  không

làm tổn thương đến danh dự nước lớn Đảm bảo

mối quan hệ giao bang hoà hiếu.)

? Trận chiến trên sông Như Nguyệt thắng lợi là do

những nguyên nhân nào ?

* Thảo luận nhóm.

? Chiến thắng ở phòng tuyến Như Nguyệt có ý

nghĩa gì?

- Kết quả: Quân Tống đóng ở bờ Bắc

sông Cầu chờ quân thuỷ

2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như

Nguyệt.

- Diễn biến:

+ Quách Quỳ cho quân vượt đánh phòng tuyến  ta phản công quyết liệt

+ Cuối năm 1077 Lý Thường Kiệt cho quân đánh bất ngờ vào đồn giặc

3 Kết quả:

+ Giặc mười phần chết năm, sáu phần + Địch chấp nhận “giảng hoà” rút về nước

4 Nguyên nhân thắng lợi:

+ Tinh thần đoàn kết chiến đấu của nhân dân ta

+Tài chỉ huy của Lý Thường Kiệt

5 Ý nghĩa:

+ Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sử chống ngoại xâm

+ Nền độc lập, tự chủ được củng cố + Nhà Tống từ bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt

4 Củng cố, dặn dò: ? Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt thể

hiện ntn?- Cách tấn công – Cách phòng thủ – Cách kết thúc chiến tranh.

- Gọi 1 học sinh lên bảng trình bày diễn biến trận chiến trên phòng tuyến Như

Nguyệt.

? Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Tống lần 2.