Giáo án Ngữ Văn 8 Tiết 89: Câu Cảm Thán - 123doc

- Theo em người viết nói có thể bộc lộ cảm xúc bằng những kiểu câu nào khác câu nghi vấn, cầu khiến, trần thuật nhưng trong câu cảm thán, cảm xúc của người viết được bộc lộ có gì đặc b[r]

Ngày soạn : 06/02/2012

Ngày giảng : 8A :

8B :

Tiết 89

I Mục tiêu: Giúp HS :

1/ Kiến thức:

- Nắm được đặc điểm hình thức của câu cảm thán

- Nắm được chức năng của câu cầu khiến

2/ Kĩ năng:

- Nhận biết câu cảm thán trong các văn bản

- Sử dụng câu cảm thán phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp

3/.Thái độ: Giáo dục HS ý thức học tập, rèn kĩ năng giao tiếp phù hợp với hoàn cảnh

II Chuẩn bị:

1/ GV: TLHDTH chuẩn KTKN, SGK, SGV Ngữ văn 8

2/ HS: Học bài cũ, xem trước bài mới

III Phương pháp:

- P.P : Qui nạp, vấn đáp, TL, TH có HD

- KT : Động não

IV Tiến trình giờ dạy -giáo dục:

1 Ổn định tổ chức (1’)

2 Kiểm tra bài cũ (4’)

- Thế nào là câu cầu khiến? Lấy ví dụ câu cầu khiến có từ ngữ cầu khiến và một câu cầu khiến có ngữ điệu cầu khiến

+ Câu cầu khiến : có từ cầu khiến, ngữ điệu cầu khiến, kết thúc câu có dấu chấm than

+ Dùng để khuyên bảo, ra lệnh, yêu cầu, đề nghị

+ Ví dụ :

- Cậu hãy trả lời câu hỏi của tôi !

- Đừng quá vội vàng trong suy nghĩ và hành động !

- Ta đi chơi thôi cho sớm !

- Cậu cất ngay cái bộ mặt buồn bãn ấy đi !

3 Bài mới:

* Giới thiệu bài : Chúng ta đã tìm hiểu hai loại câu : nghi vấn và cầu khiến

về đặc điểm hình thức và chức năng chính cũng như các chức năng khác của chúng Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu một loại câu khác : câu cảm thán

Hoạt động 1

P.P : Qui nạp, vấn đáp, thuyết trình

KT : Động não

* Yêu cầu 1 HS đọc hai ví dụ SGK (

lưu ý: đọc diễn cảm)

? Trong những đoạn trích trên câu nào

là câu cảm thán?

- A: Hỡi ơi Lão Hạc!

- B: Than ôi!

? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là

câu cảm thán?

? Khi viết câu cảm thán thường kết thúc

bằng dấu gì?

? Theo em với câu cảm thán cần lưu ý

điều gì khi đọc?

- Đọc giọng diễn cảm

? Câu cảm thán dùng để làm gì?

- Theo em người viết ( nói) có thể bộc

lộ cảm xúc bằng những kiểu câu nào

khác

( câu nghi vấn, cầu khiến, trần thuật)

nhưng trong câu cảm thán, cảm xúc của

người viết được bộc lộ có gì đặc biệt?

- Cảm xúc được biểu thị bằng phương

tiện đặc thù: từ ngữ cảm thán

? Khi viết đơn biên bản, hợp đồng hay

trình bày một kết quả của một bài

toán có thể dùng câu cảm thán

không? Vì sao?

- Không, vì văn bản hành chính công

vụ và văn bản khoa học là ngôn ngữ

duy lí, ngôn ngữ của tư duy lô gíc

? Vậy qua tìm hiểu em hãy cho biết đặc

điểm hình thức và chức năng của câu

cảm thán?

- HS trình bày, nhận xét, bổ sung

- GV cho 2 HS đọc ghi nhớ SGKT44

I Lý thuyết : Đặc điểm hình thức

và chức năng (18’)

1 Khảo sát và phân tích ngữ liệu:

* Xác định câu cảm thán:

- A: Hỡi ơi Lão Hạc!

- B: Than ôi!

* Đặc điểm hình thức:

+ Có từ ngữ cảm thán: Hỡi ôi, than ôi

+ Khi viết: kết thúc câu cảm thán bằng dấu chấm than

* Chức năng: bộc lộ trực tiếp cảm xúc

2 Ghi nhớ: SGKT44

Hoạt động 2

P.P: Vấn đáp, thuyết trình, TH có HD

KT: Động não, TH viết tích cực

B Luyện tập: (18’)

1/ Bài tập 1:

* Xác định câu cảm thán:

* Bài tập 1T44

? Xác định câu cảm thán trong những ví

dụ sau?

- HS độc lập trình bày

- GV chốt

+ “ Than ôi!” “ lo thay”; “ nguy thay”;

“ Hỡi cảnh rừng .ơi”; “ Chao

ôi thôi”

* Bài tập 2T44:

? Phân tích tính chất và cảm xúc được

thể hiện trong những câu sau đây?

? Có thể những câu này vào kiểu câu

cảm thán được không? Vì sao?

- HS TL luận nhóm, cử đại diện trình

bày

a Ai làm cho bể kia đầy…cò con?

b Xanh kia thăm thẳm từng trên…nỗi

này?

c Tôi có chờ đâu, có đợi đâu;…thêm

sầu

d Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông

cuồng dại dột…giờ?

- Các câu trên có bộc lộ tình cảm, cảm

xúc nhưng không có dấu hiệu đặc trưng

của câu cảm thán( từ cảm thán, dấu

chấm than) nên không phải là câu cảm

thán

* Bài 3T45:

? Đặt hai câu cảm thán để bộc lộ cảm

xúc?

a Trước tình cảm của một người thân

dành cho mình

b.Khi nhìn thấy mặt trời mọc

* HS tự đặt câu , nhận xét

* Giáo viên nhận xét, cho điểm bài đặt

câu tốt

+ “ Than ôi!”

+ “ lo thay”;

+ “ nguy thay”;

+ “ Hỡi cảnh rừng ơi”;

+“ Chao ôi thôi”

2/ Bài tập 2:

a) Lời than thở của người nông dân dưới chế độ phong kiến

b) Lời than của người chinh phụ trước nỗi truân chuyên do chiến tranh gây ra

c) Tâm trạng bế tắc của nhà thơ trước cách mạng

d) Sự ân hận của Dế Mèn trước cái chết thảm thương của Dế Choắt

3/ Bài tập 3T45:

a Chao ôi, một ngày vắng mẹ sao

mà dài đằng đẵng !

b Ôi, mỗi buổi bình minh đều rực

rỡ và lộng lẫy thay!

4 Củng cố: (3’)

? Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán?

- Chứa các từ cảm thán: ôi, than ôi, hỡi ôi, chao ôi, trời ơi, thay, biết bao, xiết bao, biết chừng nào…

- Bộc lộ cảm xúc của người nói, người viết ( trong giao tiếp và trong văn chương

- Khi viết thường kết thúc bằng dấu chấm than

5 Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài: (1’)

* Bài cũ:

-Nắm kĩ ghi nhớ

- Làm bài tập 4 SGKT45

* Bài mới:

- Ôn tập kĩ văn thuyết minh chuẩn bị viết bài

- Đọc trước bài: câu trần thuật

V Rút kinh nghiệm giờ dạy:

bài………

phần………

thức………

………

…………

Phương

pháp………

……

………

…………