Giáo án ôn Tập Ngữ Văn 6 Chân Trời Sáng Tạo Bài 1: Văn Bản "Thánh ...

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo bàn, nêu khái niệm của truyền thuyết và phân loại truyền thuyết.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Kiến thức chung về thể loại truyền thuyết

1. Khái niệm

- Truyện truyền thuyết là loại truyện dân gian, có yếu tố hoang đường, kì ảo, kể về các sự việc và nhân vật liên quan đến lịch sử hoặc giải thích nguồn gốc phong tục, cảnh vật địa phương theo quan niệm của nhân dân.

2. Phân loại truyền thuyết

+ Truyền thuyết thời Hùng Vương - thời đại mở đầu lịch sử Việt Nam. Đặc điểm: gắn với việc giải thích nguồn gốc dân tộc và công cuộc dựng nước, giữ nước thời đại vua Hùng.

+ Truyền thuyết của các triều đại phong kiến. Đặc điểm: bám sát lịch sử hơn, và sử dụng ít yếu tố hoang đường, kì ảo hơn các truyền thuyết thời Hùng Vương.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tổng quan về văn bản

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV phát phiếu học tập theo bàn, yêu cầu HS điền thông tin vào phiếu học tập:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS điền thông tin vào phiếu học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu thảo luận:

+ Nhóm 1: Tìm các chi tiết nói về sự ra đời của Gióng và nêu ý nghĩa của các chi tiết đó.

+ Nhóm 2: Tìm các chi tiết nói về sự trưởng thành của Gióng và nêu ý nghĩa của các chi tiết đó.

+ Nhóm 3: Tìm các chi tiết nói về việc Gióng đánh giặc, bay về trời và nêu ý nghĩa của các chi tiết đó.

+ Nhóm 4: Nêu những dấu tích mà Thánh Gióng để lại và ý nghĩa của những dấu tích đó.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV3: Tổng kết nội dung và nghệ thuật

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, nêu nội dung – ý nghĩa, nghệ thuật.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

II. Kiến thức chung về VB Thánh Gióng

1. Thể loại: truyền thuyết thời đại Hùng Vương thời kì giữ nước.

2. Đọc – kể tóm tắt

- Nhân vật chính: Gióng.

- Ngôi kể: ngôi thứ ba.

- PTBĐ: tự sự.

3. Bố cục: 4 phần

- P1: từ đầu… nằm đấy : Sự ra đời kỳ lạ của Gióng

- P2: Tiếp… cứu nước: Sự trưởng thành của Gióng

- P3: Tiếp… lên trời: Gióng đánh tan giặc và bay về trời

- P4: Còn lại: Những vết tích còn lại của Gióng.

III. Kiến thức trọng tâm

1. Sự ra đời của Gióng

- Thời gian, địa điểm: vua Hùng thứ 6, tại làng Gióng.

- Vợ chồng ông lão phúc đức, hiếm muộn.

- Bà mẹ ướm vào vết chân lạ  thụ thai.

- Mang thai 12 tháng mới sinh.

- Gióng lên ba: không biết nói, cười, không biết đi.

 Sự ra đời kì lạ, báo hiệu một con người phi thường.

2. Sự trưởng thành của Gióng

- Hoàn cảnh: Giặc Ân xâm lược.

- Gióng cất tiếng nói muốn đi đánh giặc cứu nước.

 Tinh thần yêu nước của nhân dân.

- Sau khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh như thổi  sự trưởng thành để đáp ứng nhiệm vụ cao cả.

- Bà con góp gạo nuôi chú bé.

 thể hiện tinh thần đoàn kết của nhân dân. Gióng là người anh hùng của nhân dân, được dân nuôi lớn, mang theo sức mạnh của toàn dân.

3. Gióng đánh giặc và bay về trời

- Tư thế, hành động:

+ Phi thẳng đến nơi có giặc

+ Đón đầu, giết hết lớp này đến lớp khác

 Sự oai phong, lẫm liệt, sức mạnh không thể địch nổi của tráng sĩ

- Khi roi sắt gẫy, tráng sĩ nhổ bụi tre quật vào giặc

- Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa bay về trời.

3.4. Những dấu tích còn lại

- Đền thờ Phù Đổng Thiên Vương

- Bụi tre đằng ngà

- Ao hồ liên tiếp

- Làng Cháy

 Thể hiện sự trân trọng, biết ơn, niềm tự hào và ước muốn về một người anh hùng cứu nước giúp dân.

III. Tổng kết

1. Nội dung – Ý nghĩa

* Nội dung: Truyện kể về công lao đánh đuổi giặc ngoại xâm của người anh hùng Thánh Gióng, qua đó thể hiện ý thức tự cường của dân tộc ta.

* Ý nghĩa: Truyện ca ngợi người anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, anh dũng kiên cường của dân tộc ta.

2. Nghệ thuật

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo.

- Khéo kết hợp huyền thoại và thực tế (cốt lõi sự thực lịch sử với những yếu tố hoang đường).

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1

Khoanh vào câu trả lời đúng nhất

1. Sự ra đời của Thánh Gióng có đặc điểm gì khác thường?

2. Thánh Gióng bảo sứ giả chuẩn bị cho mình những gì để đánh giặc?

3. Từ sau hôm gặp sứ giả, chú bé có sự thay đổi lớn lao như thế nào?

4. Hoàn thành câu sau: Bà con vui lòng gom góp gạo nuôi chú bé, vì...

5. Chọn những câu mô tả đúng về chiến công đánh giặc của Thánh Gióng:

6. Hành động Thánh Gióng cởi bỏ giáp sắt lại, rồi cả người cả ngựa bay về trời thể hiện điều gì?

7. Nhân dân đã cố gắng thuyết phục mọi người rằng truyện Thánh Gióng có thật qua những dấu vết nào?

8. Thánh Gióng được vua phong là gì?

9. Hình ảnh Thánh Gióng tiêu biểu cho điều gì?

10. Ngày hội toàn dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên rèn luyện thân thể được gọi là gì?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

D

A

C

D

C

D

D

C

B

B

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 2

I. Đọc kĩ đoạn văn sau, trả lời bằng cách khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất

Bấy giờ, có giặc Ân xâm phạm bờ cõi nước ta. Thế giặc mạnh, nhà vua lo lắng, bèn sai sứ giả đi khắp nơi rao tìm người tài giỏi cứu nước. Đứa bé nghe tin, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây.”

(Trích Thánh Gióng – Ngữ văn 6 – Chân trời sáng tạo, NXB Giáo dục, tr.21)

Câu 1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt nào?

Câu 2. Văn bản có đoạn trích trên thuộc thể loại truyện gì?

Câu 3. Đoạn trích trên được kể theo ngôi thứ mấy?

Câu 4. Trong các từ sau đây, từ nào là từ mượn?

Câu 5. Nhận định nào sau đây đúng với thể loại truyền thuyết?

A. Câu chuyện với những yếu tố hoang đường như có liên quan đến các sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử của dân tộc.

B. Những câu chuyện hoang đường.

C. Cuộc sống hiện thực được tác giả tái hiện lại bằng tưởng tượng.

D. Lịch sử dân tộc đượcphản ánh chân thật qua các câu chuyện về một hay nhiều nhân vật.

II. Tự luận

Câu 6. Câu nói đầu tiên mà nhân vật Thánh Gióng cất lên là gì? Ý nghĩa của câu nói đó?

Câu 7. Chi tiết “Gióng cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời” có ý nghĩa gì?

1

2

3

4

5

C

A

B

A

A