Giáo án Tin Học Lớp 11 - Một Số Khái Niệm Về Lập Trình Và Ngôn Ngữ ...

I. MỤC TIÊU

- Biết được khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình

- Biết được khái niệm chương trình dịch

- Phân biệt được hai loại chương trình dịch là biên dịch và thông dịch

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1/ Chuẩn bị của giáo viên

- Bảng viết, sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập

2/ Chuẩn bị của học sinh

- Sách giáo khoa

III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC

1/ Hoạt động 1: tìm hiểu khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.

a/ Mục tiêu

- Giúp học sinh biết được lập trình là gì. Ý nghĩa của việc lập trình.

- Biết được khái niệm ngôn ngữ lập trình và một số loại ngôn ngữ lập trình

b/ Nội dung:

Mọi bài toán có thuật toán đều có thể giải được trên máy tính điện tử. Các bước để giải một bài toán:

- Xác định bài toán

- Xây dựng được thuật toán khả thi

- Lập trình.

 Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán.

 Ngôn ngữ lập trình là một phần mềm dùng để diễn đạt thuật toán thành một chương trình giúp cho máy tính hiểu được chương trình đó.

 Một số loại ngôn ngữ lập trình: ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao.

c/ Các bước tiến hành

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

1. Trình bày nội dung bài toán đặt vấn đề : kết luận nghiệm của phương trình ax + b = 0

- Hãy xác định các yếu tố đầu vào( input) và đầu ra( output) của bài toán?

- Hãy xác định các yếu tố để tìm output?

- Diễn giải: hệ thống các bước này được gọi là thuật toán.

- Nếu trình bày thuật toán với một người nước ngoài em sẽ dùng ngôn ngữ nào để diễn đạt?

- Nếu diễn đạt thuật toán này cho máy hiểu em sẽ dùng ngôn ngữ nào?

- Diễn giải: hoạt động để diễn đạt một thuật toán thông qua một ngôn ngữ lập trình được gọi là lập trình

- Yêu cầu học sinh đọc SGK và cho biết khái niệm lập trình.

- Hỏi: Kết quả của hoạy động lập trình?

2. Phát phiếu học tập; Yêu cầu các em ghi các loại ngôn ngữ lập trình mà em biết( sử dụng kỹ thuật động não viết)

- Đọc nội dung một số phiếu học tập cho cả lớp cùng nghe.

- Hỏi: Em hiểu như thế nào về ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao?

- Hỏi: làm thế nào để chuyển một chương trình viết từ ngôn ngữ bậc cao sang ngôn ngữ máy?

- Hỏi: Vì sao không lập trình trên ngôn ngữ máy để khỏi phải mất công chuyển đổi mà người ta thương lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao? 1. Quan sát nội dung bài toán và theo dõi yêu cầu của giáo viên

- Input: a, b

- Output: x = -b/a, vô nghiệm, vô số nghiệm.

Bước 1: nhập a, b

Bước 2: nếu a0 kết luận có nghiệm x = -b/a

Bước 3: nếu a = 0 và b0, kết luận vô nghiệm

Bước 4: nếu a = 0 và b = 0, kết luận vô số nghiệm.

- Ngôn ngữ tiếng Anh

- Em dùng ngôn ngữ lập trình

- Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán

- Ta được một chương trình

2. Tham khảo SGK và sử dụng vốn hiểu biết về tin học để điền phiếu học tập

- Ngôn ngữ máy

- Hợp ngữ

- Ngôn ngữ bậc cao

- Ngôn ngữ máy: các lệnh được mã hoá bằng các ký hiệu 0- 1. Chương trình được viết trên ngôn ngữ máy có thể được nạp vào bộ nhớ và thực hiện ngay.

- Ngôn ngữ bậc cao: các lệnh đựoc mã hoá bằng một ngôn ngữ gần với ngôn ngữ tiếng Anh. Chương trình viết trên ngôn ngữ bậc cao phải được chuyển đổi thành chương trình viết trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện được.

- Phải sử dụng một chương trình dịch để chuyển đổi.

- Lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao dễ viết hơn vì các lệnh được mã hoá gần với ngôn ngữ tự nhiên. Lập trình trên ngôn ngữ máy rất khó, thường các chuyên gia lập trình mới lập trình được.

2/ Hoạt động 2: Tìm hiểu hai loại chương trình dịch là thông dịch và biên dịch.

a/ Mục tiêu:

- Học sinh biết được khái niệm chương trình dịch và sự cần thiết của chương trình dịch.

- Phân biệt được thông dịch với biên dịch.

b/ Nội dung

- Chương trình dịch là một chương trình có chức năng chuyển đổi một chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao thành một chương trình có thể thực hiện được trên máy tính.

- Cần phải có một chương trình dịch để chuyển chương trình được viết bằng các ngôn ngữ khác thành ngôn ngữ máy.

- Đầu vào của chương trình dịch là một chương trình được viết bằng một ngôn ngữ lập trình bậc cao. Đầu ra cũng là một chương trình nhưng được viết bằng ngôn ngữ máy.

- Biên dịch: kiểm tra, phát hiện lỗi và dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình có thể thực hiện trên máy.

- Thông dịch: lần lượt dịch và thực hiện từng lệnh một.