Giganotosaurus – Wikipedia Tiếng Việt

Đừng nhầm lẫn với Gigantosaurus.

Giganotosaurus
Khoảng thời gian tồn tại: Phấn Trắng muộn (Tầng Cenoman) 99.6–95 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Khung xương phục dựng, hộp sọ tái tạo ở đây có lẽ tương đối quá dài, tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Fernbank
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
Giới:	Animalia
Ngành:	Chordata
Lớp:	Reptilia
nhánh:	Dinosauria
Bộ:	Saurischia
Phân bộ:	Theropoda
Liên họ:	†Allosauroidea
Họ:	†Carcharodontosauridae
Chi:	†GiganotosaurusCoria & Salgado, 1995[1]
Loài:	†G. carolinii
Danh pháp hai phần
†Giganotosaurus caroliniiCoria & Salgado, 1995

Giganotosaurus (/ˌdʒaɪɡəˌnoʊtəˈsɔːrəs/ JY-gə-NOH-tə-SOR-əs[2] hay GIG-ə-NOT-o-SAW-rus, nghĩa là "thằn lằn khổng lồ phương nam"[3]) là một chi khủng long theropoda thuộc họ Carcharodontosauridae sống 97 triệu năm trước,[4] vào đầu thời kỳ Cenomania vào cuối kỷ Creta.[5] Là một trong những chi khủng long ăn thịt lớn nhất, nó lớn hơn Tyrannosaurus rex nhưng nhỏ hơn Spinosaurus. Hoá thạch của loài khủng long này chỉ được tìm thấy ở Argentina.

Phát hiện và các loài

[sửa | sửa mã nguồn]

Hóa thạch Giganotosaurus hoàn chỉnh được Rubén Dario Carolini tìm thấy, một thợ săn hóa thạch nghiệp dư, ngày 25 tháng 7 năm 1993, phát hiện một bộ xương ở một mỏ đá tại Patagonia (miền nam Argentina), nơi ngày nay được gọi là thành hệ Candeleros.[5] Phát hiện được báo cáo khoa học năm 1994.[6] Mô tả ban đầu được Rodolfo Coria và Leonardo Salgado công bố cho tạp chí Nature tháng 9 năm 1995.[1] Loài điển hình là Giganotosaurus carolinii. Tên chi nghĩa là "thằn lằn khổng lồ phương nam", xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ đại gigas/γίγας nghĩa là "khổng lồ", notos/νότος nghĩa là "phía/phương nam" và -sauros/-σαύρος nghĩa là "thằn lằn".[7] Tên loài (carolinii) được đặt để vinh danh Carolin.

Khủng long Giganotosaurus lợi dụng thân hình khổng lồ của mình để cướp con mồi mà những kẻ săn mồi khác đã bắt được.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Coria, R.A. & Salgado, L. (1995). A new giant carnivorous dinosaur from the Cretaceous of Patagonia. Nature 377: 225-226
2. ^ Academy of Natural Sciences: Giganotosaurus Lưu trữ 2012-03-04 tại Wayback Machine
3. ^ Haines, T.; Chambers, P. (2007). “The Complete Guide to Prehistoric Life”. Italy: Firefly Books Ltd.: 116–117. ISBN 1-55407-181-X. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
4. ^ Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix.
5. ^ a b Coria, R.A. and Currie, P.J. (2002). "Braincase of Giganotosaurus carolinii (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of Argentina." Journal of Vertebrate Paleontology, 22(4): 802-811.
6. ^ R.A. Coria and L. Sagado, 1994, "A giant theropod from the middle Cretaceous of Patagonia, Argentina", Journal of Vertebrate Paleontology 14(3, supplement):22A
7. ^ Liddell & Scott (1980). Greek-English Lexicon, Abridged Edition. Oxford University Press, Oxford, UK. ISBN 0-19-910207-4.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Dữ liệu liên quan tới Giganotosaurus tại Wikispecies
• Tư liệu liên quan tới Giganotosaurus tại Wikimedia Commons
• Bảo tàng Tự nhiên Canada: "Chi khủng long nào vượt trội hơn? Giganotosaurus hay T. rex?" – video trình bày bởi Jordan Mallon (tiếng Anh)

x t s Theropoda
Giới: Animalia Ngành: Chordata Lớp: Sauropsida Nhánh: Avemetatarsalia Nhánh: Dinosauria Avemetatarsalia xem Avemetatarsalia Theropoda xem bên dưới↓
Theropoda Theropoda Chindesaurus? Daemonosaurus? Eodromaeus? Erythrovenator Tawa? Herrerasauria? Neotheropoda Dilophosaurus Dolichosuchus? Dracovenator Gojirasaurus Halticosaurus? Lepidus Liliensternus Lophostropheus Notatesseraeraptor Sarcosaurus Shuangbaisaurus Sinosaurus Tachiraptor Velocipes? Zupaysaurus Coelophysoidea Dracoraptor? Panguraptor Pendraig Podokesaurus Powellvenator Coelophysidae Camposaurus Coelophysis Lucianovenator Megapnosaurus Panguraptor Procompsognathus Pterospondylus Segisaurus Averostra xem bên dưới↓ Các chi Neotheropoda bị nghi ngờ Teinurosaurus
Averostra Averostra Lophostropheus? Ceratosauria Berberosaurus Fosterovenator? Jubbulpuria Lukousaurus? Saltriovenator Ceratosauridae Ceratosaurus Genyodectes Abelisauroidea Betasuchus? Lametasaurus? Ornithomimoides? Ozraptor? Noasauridae Afromimus? Austrocheirus? Berthasaura Compsosuchus? Dahalokely? Deltadromeus? Ligabueino Spinostropheus Elaphrosaurinae Elaphrosaurus Huinculsaurus Limusaurus Noasaurinae Laevisuchus Masiakasaurus Noasaurus Velocisaurus Vespersaurus Abelisauridae Chenanisaurus Dryptosauroides? Eoabelisaurus Indosuchus Kryptops Kurupi Rugops Spectrovenator Tarascosaurus Tralkasaurus Xenotarsosaurus Carnotaurinae Majungasaurini Arcovenator Dahalokely? Genusaurus Indosaurus Majungasaurus Rahiolisaurus? Rajasaurus Brachyrostra Dahalokely? Ekrixinatosaurus Ilokelesia Rahiolisaurus? Skorpiovenator Thanos Furileusauria Abelisaurus Aucasaurus Carnotaurus Llukalkan Niebla Pycnonemosaurus Quilmesaurus Viavenator Tetanurae xem bên dưới↓
Tetanurae Tetanurae Calamospondylus? Chienkosaurus? Chilesaurus? Chuandongocoelurus Cruxicheiros? Cryolophosaurus Kaijiangosaurus Kayentavenator Monolophosaurus Pandoravenator Sinosaurus? Szechuanosaurus Vectaerovenator Orionides Megalosauroidea Yunyangosaurus Piatnitzkysauridae Condorraptor Marshosaurus Piatnitzkysaurus Xuanhanosaurus? Megalosauria Streptospondylus? Megalosauridae Eustreptospondylus Megalosaurinae Duriavenator Megalosaurus Torvosaurus Wiehenvenator Afrovenatorinae Afrovenator Dubreuillosaurus Leshansaurus Magnosaurus Piveteausaurus Poekilopleuron? Spinosauridae Cristatusaurus Ostafrikasaurus? Baryonychinae Baryonyx Suchosaurus? Vallibonavenatrix? Ceratosuchopsini Ceratosuchops Riparovenator Suchomimus Spinosaurinae Camarillasaurus? Ichthyovenator Irritator Oxalaia Siamosaurus Spinosaurini Sigilmassasaurus Spinosaurus Avetheropoda xem bên dưới↓
Avetheropoda Avetheropoda Gasosaurus? Lourinhanosaurus? Carnosauria Altispinax Monolophosaurus? Megalosauridae? Spinosauridae? Allosauroidea Asfaltovenator Erectopus Xuanhanosaurus? Piatnitzkysauridae? Metriacanthosauridae Xuanhanosaurus? Yangchuanosaurus Metriacanthosaurinae Metriacanthosaurus Shidaisaurus Siamotyrannus Sinraptor Allosauria Allosauridae Allosaurus Antrodemus? Epanterias? Saurophaganax? Carcharodontosauria Datanglong Lusovenator Siamraptor Siats? Ulughbegsaurus Veterupristisaurus Neovenatoridae Chilantaisaurus? Gualicho? Neovenator Siats? Megaraptora? Carcharodontosauridae Acrocanthosaurus Altispinax? Concavenator Eocarcharia Kelmayisaurus Lajasvenator Sauroniops Shaochilong Taurovenator Veterupristisaurus Carcharodontosaurinae Carcharodontosaurus Giganotosaurini Giganotosaurus Mapusaurus Tyrannotitan Megaraptora? Aoniraptor Bahariasaurus? Deltadromeus? Fukuiraptor Phuwiangvenator Rapator Megaraptoridae Aerosteon Australovenator Megaraptor Murusraptor Orkoraptor Tratayenia Coelurosauria xem bên dưới↓
Coelurosauria Coelurosauria Aratasaurus Bahariasaurus? Bicentenaria Chilantaisaurus? Gualicho? Richardoestesia Sciurumimus? Vayuraptor Xinjiangovenator Zuolong Tyrannoraptora Tyrannosauroidea Chingkankousaurus Labocania? Coeluridae? Coelurus Tanycolagreus? Proceratosauridae Guanlong Kileskus Proceratosaurus Sinotyrannus Yutyrannus Pantyrannosauria Alectrosaurus Aviatyrannis Bagaraatan? Dilong Eotyrannus Jinbeisaurus Juratyrant Moros Santanaraptor Stokesosaurus Suskityrannus Timimus? Timurlengia Xiongguanlong Megaraptora? Eutyrannosauria Appalachiosaurus Bistahieversor Dryptosaurus Tyrannosauridae Albertosaurinae Albertosaurus Gorgosaurus Tyrannosaurinae Dynamoterror Lythronax Nanuqsaurus Tarbosaurus Teratophoneus Tyrannosaurus Zhuchengtyrannus Alioramini Alioramus Qianzhousaurus Daspletosaurini Daspletosaurus Thanatotheristes Maniraptoromorpha xem bên dưới↓ Các chi Coelurosauria bị nghi ngờ Iliosuchus Kakuru Phaedrolosaurus Shanyangosaurus
Maniraptoromorpha Maniraptoromorpha Coelurus? Juravenator Ornitholestes Neocoelurosauria Aniksosaurus Compsognathidae Aniksosaurus? Aristosuchus Beipiaognathus? Compsognathus Huaxiagnathus Mirischia Scipionyx? Sinocalliopteryx Sinosauropteryx Xunmenglong Maniraptoriformes Fukuivenator Compsognathidae? Ornithomimosauria Arkansaurus Calamosaurus? Hexing Kinnareemimus Nedcolbertia Nqwebasaurus Thecocoelurus? Valdoraptor Macrocheiriformes Harpymimus Pelecanimimus Shenzhousaurus Deinocheiridae Beishanlong Deinocheirus Garudimimus Harpymimus? Paraxenisaurus? Ornithomimidae Aepyornithomimus Anserimimus Archaeornithomimus "Coelosaurus" Dromiceiomimus Gallimimus Ornithomimus Qiupalong Rativates Sinornithomimus Struthiomimus Tototlmimus Maniraptora xem Maniraptora bao gồm các loài chim

Cổng thông tin:

• Khủng long
• Sinh học

Thẻ nhận dạng đơn vị phân loại	Wikidata: Q14438 Wikispecies: Giganotosaurus EoL: 4433606 GBIF: 4822969 Open Tree of Life: 4129883 Paleobiology Database: 54540

Tiêu đề chuẩn	LCCN: sh96007848

Bài viết liên quan đến Khủng long hông thằn lằn này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s