Giống Tôm Tít – Tạp Chí Thủy Sản Việt Nam

Đặc điểm sinh học

Tôm tít (tôm tích) dài đến 25 cm, thân màu hồng nhạt, đuôi có ánh vàng và những đốm đỏ. Tôm tít phân bố dọc ven biển Việt Nam, khu vực Cà Mau. Hình dạng phần bụng giống tôm, nhưng lại có đôi càng giống bọ ngựa. Thân của tôm chỉ được bao bọc bởi một lớp vỏ ngoài (giáp) từ phía sau đầu cho đến 4 đốt đầu tiên của thân. Tôm tít có 8 đôi chân, trong đó 5 đôi đầu có càng, sau đó là những đôi dạng chân “biến đổi”, gọi là pleopods, mang ở bụng; những chân này dùng để bơi. Mắt tôm tít có cấu trúc đặc biệt, được xem là phức tạp nhất trong giới động vật. Đôi râu như chiếc ăng-ten nhận biết môi trường xung quanh được gắn ở những đoạn di động riêng biệt tại đầu tôm.

Đa số các loài tôm tít sinh sống tại những vũng, hố cạn dọc các bờ biển thuộc vùng nhiệt đới và ôn đới (vùng Ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương bao gồm khu vực giữa châu Phi qua đến Hawaii) tại những vùng triều giữa.

Tôm sống vùi, ẩn nấp trong hang hay kẽ đá. Tôm tít thuộc loại “tôm dữ”, ăn thịt sống, săn cá nhỏ, nhuyễn thể và giáp xác nhỏ hơn. Chúng dùng đôi chân thứ nhì, to (thường gọi là càng) để bắt mồi. Tùy theo loài, tôm cái có thể đẻ trứng trong hang hay mang trứng trên đuôi. Cả tôm đực lẫn tôm cái chia nhau chăm sóc trứng.

Tiềm năng phát triển

Lợi thế lớn nhất của việc nuôi tôm tít là không đòi hỏi diện tích lớn, ít tốn phí thức ăn và công chăm sóc, chỉ thả con giống và cho nước ra thường xuyên theo điều kiện tự nhiên, tôm sẽ phát triển tốt. Tôm tít dễ nuôi, tỷ lệ hao hụt ít, lớn nhanh. Đặc biệt cho đến nay chưa phát hiện bệnh trên tôm. Tôm tít phát triển tốt trong điều kiện nuôi nhốt, có thể nuôi với diện tích nhỏ, thậm chí nuôi trong mành lưới nhưng hiệu quả vẫn cao. Thời gian nuôi ngắn với cỡ giống 50 – 80 g/con sau 4 tháng đạt cỡ 250 – 350 g/con. Hiện nay, giá bán trên thị trường 480.000 – 600.000 đồng/kg.

Điều kiện môi trường nuôi tôm tít tương tự các loài tôm nước lợ khác, thường nuôi tại các vùng ven biển ở các bãi ngang, bãi cát, nuôi trong bể. Tuy nhiên, do tập tính sống ngoài tự nhiên, tôm tít thường đào hang trú ẩn; vậy khi thiết kế bể cần tạo chỗ trú ẩn cho tôm. Có nhiều cách tạo chỗ trú ẩn cho tôm tít, như thả các tảng san hô chết vào bể nuôi hoặc cách dễ nhất là sử dụng các đoạn ống PVC kích thước 20 – 30 cm, đường kính ống 6 cm.

Tôm tít có tập tính ăn nghiêng về động vật nên thức ăn có thể tận dụng một số loài nhuyễn thể nhỏ, các động vật đáy, động vật không xương sống, cá tạp băm nhỏ. Ngoài ra có thể dùng thức ăn tôm công nghiệp để nuôi tôm tít. Tôm tít ít bị dịch bệnh, biện pháp phòng bệnh đơn giản, hiệu quả thường dùng NaCl tắm cho tôm tít với nồng độ 5‰, không tốn nhiều chi phí phòng và trị bệnh. Tôm tít thường sống tại khắp các vùng ven biển nước ta nên nguồn giống đánh bắt ngoài tự nhiên nhiều và giá thành không cao (cỡ giống 50 – 80 g/con; giá 8.000 – 10.000 đồng/con).

Năm 2013, Trung tâm Quốc gia Giống hải sản (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I) đã xây dựng và hoàn thiện quy trình sản xuất nhân tạo giống tôm tít thành công. Một năm Trung tâm sản xuất 5 – 6 lứa, mỗi lứa cung cấp ra thị trường hàng chục vạn con giống chất lượng.