Hạt Dẻ Cười - Đặc Sản Đà Lạt

Giới thiệu cây dẻ cười

–  Hồ trăn hay quả hồ trăn hay hạt cười hay hạt dẻ cười (Danh pháp khoa học: Pistacia vera) là một loài thực vật thuộc Họ đào lộn hột, là loài cây cho trái được ghi nhận sớm nhất (theo các tài liệu thời Trung Cổ thì con người đã biết đến Hồ trăn từ 7000 năm trước Công nguyên) – và người ta lấy ngày 26 tháng 2 là ngày Quốc tế quả Hồ trăn…

–  Hồ trăn có nguồn gốc từ vùng Ba Tư nay phân bố rộng rãi ở Iraq, Syria, Liban, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Tunisia, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Ấn Độ, Pakistan, Ai Cập, Sicilia, Uzbekistan, Afghanistan, Hoa Kỳ (trồng nhiều ở California) và Việt Nam

–  Thích hợp với khí hậu kiểu Địa Trung Hải, Hồ trăn được trồng kiểu trang trại lần đầu tiên tại California vào những năm 30; chưa tới 10 năm sau quả Hồ trăn giống Kerman tại đây trở thành một sản phẩm xuất khẩu nhiều nhất thế giới (hàng năm California sản xuất và xuất khẩu 136 – 181 ngàn tấn Hồ trăn).

–  Hồ trăn là một loại quả hạch đơn hạt, màu xanh lục với hương vị bùi béo, thơm dịu, nằm bên trong lớp áo màu hồng và lớp vỏ cứng (sẽ nứt đôi khi quả chín muồi)… Quả Hồ trăn có thể dùng ăn sống hoặc rang muối (như hạnh nhân) và người ta thường ăn quả hồ trăn kèm với các món sốt, farci, pâté, kem và bánh ngọt.

–  Hạt dẻ cười thu hoạch không theo mùa và có sẵn quanh năm

Giá trị dinh dưỡng của hạt dẻ cười

–  Theo Thomas và Gebhardt (2006), hạt cười chứa hàm lượng calo thấp hơn, chỉ 160 calo mỗi ounce (1 ounce = 28.3 gam) so với các loại hạt khác và trái cây sấy khô như hạt điều, quả óc chó, quả hạnh nhân, quả hồ đào, hạt phỉ, hạt Brazil và hạt dẻ.

–  Hạt cười chứa một lượng protein cao hơn so với các loại hạt khác như hạnh nhân, hạt điều, hạt phỉ, hạt mắc ca, quả hồ đào và hạt óc chó. Số lượng protein tìm thấy là 6 g / 1 ounce, cao nhất so với các loại hạt khác.

–  Hàm lượng chất béo trong hạt cười cũng thấp nhất so với các loại hạt khác. Thống kê thu thập được của Thomas và Gebhardt (2006) cho thấy hàm lượng chất béo vào khoảng 13g / 1 ounce.

–  Hạt dẻ cười cũng là một nguồn rất tốt chứa các axit béo không bão hòa đơn như axit oleic và chất chống oxy hoá. Sử dụng chúng thường xuyên có tác dụng trong việc làm giảm lipoprotein mật độ thấp (LDL), được gọi là cholesterol "xấu" và giúp tăng lượng lipoprotein mật độ cao (HDL), thường được gọi là cholesterol "tốt".

–  Các nguyên tố hoặc khoáng chất có trong hạt cười bao gồm canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali, kẽm, đồng, mangan và selenium. Điều quan trọng cần lưu ý là chúng chứa lượng phốt pho cao nhất, cùng với hạnh nhân và hạt điều. Hơn nữa, chúng cũng chứa lượng kali cao nhất đối với tất cả các loại hạt khác.

–  Lượng natri được tìm thấy trong hạt cười là bằng không, khác với các loại hạt khác như quả hồ đào và hạt phỉ. Đây là tin tốt cho những người mắc chứng cao huyết áp vì họ liên tục phải kiềm chế lượng natri trong chế độ ăn uống của mình.

–  Các chi tiết dinh dưỡng trên cho thấy rằng chúng không chỉ là đơn giản là một loại hạt như các loại hạt khác mà còn là thực phẩm rất tốt nên được sử dụng tại bất kỳ thời điểm nào trong ngày.

Lợi ích của hạt dẻ cười đối với sức khỏe

Tốt cho tim

–  Hạt dẻ cười được chứng minh là có thể làm giảm LDL (cholesterol "xấu") và tăng HDL (cholesterol "tốt") nếu tiêu thụ thường xuyên trong một thời gian ngắn. Hàm lượng cao các chất chống oxy hóa như vitamin A và E trong hạt dẻ cười có thể giúp cơ thể chống lại chứng viêm, bảo vệ mạch máu và làm giảm nguy cơ bị bệnh tim.

–  Thậm chí, tiêu thụ một lượng hạt dẻ cười ở mức vừa phải cũng đã làm tăng nồng độ lutein – một chất chống oxy hóa "nổi tiếng" với hiệu quả bảo vệ cơ thể, chống oxy hóa do LDL và giảm bệnh tim.

Giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường

–  Hạt dẻ cười có thể giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2. Nó có thể cung cấp phốt pho cho cơ thể và chuyển hóa các protein thành các axit amin, hỗ trợ cơ thể dung nạp glucose và phốt pho để giảm nguy cơ bị bệnh tiểu đường.

Tốt cho máu

–  Hạt dẻ cười là một nguồn rất giàu vitamin B6. Vitamin B6 cần thiết để tạo hemoglobin – một loại protein chịu trách nhiệm vận chuyển oxy qua dòng máu đến các tế bào và làm tăng lượng oxy trong máu.

Tốt cho hệ thống thần kinh

–  Lượng vitamin B6 phong phú trong hạt dẻ cười có tác dụng mạnh mẽ tới hệ thống thần kinh. Các phân tử axit amin làm nhiệm vụ dẫn truyền thông tin phải có vitamin B6 mới thực hiện tốt chức năng của nó.

–  Hơn nữa, B6 đóng một vai trò quan trọng trong sự hình thành của myelin – màng bọc xung quanh sợi thần kinh cho phép sự dẫn truyền tín hiệu giữa các dây thần kinh đạt được hiệu quả tối ưu. Vitamin B6 còn góp phần vào quá trình tổng hợp serotonin, melatonin, epinephrine và axit gamma-aminobutyric, hoặc GABA, một loại axit amin giúp các xung thần kinh trong hệ thần kinh được ổn định.

Có lợi cho mắt

–  Hạt dẻ cười chứa 2 loại carotenoid là lutein và zeaxanthin mà hầu hết các loại hạt khác không có. Hai carotenoid này có chức năng như chất chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, giảm nguy cơ phát triển thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác mà thoái hóa điểm vàng lại là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến khiếm thị và mù lòa. Do đó, hạt dẻ cười được cho là rất có lợi cho mắt.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

–  Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh đòi hỏi phải có đủ lượng vitamin B6. Thiếu vitamin B6 có thể làm chậm hoạt động của não cũng như làm giảm hiệu quả chống nhiễm trùng của hệ thống miễn dịch. Hạt dẻ cười rất giàu vitamin B6, do đó nó có sthể hỗ trợ hệ thống miễn dịch hoạt động tốt.

–  Vitamin B6 được tìm thấy trong hạt dẻ cười còn giúp cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và duy trì sức khỏe của các tuyến bạch huyết, chẳng hạn như tuyến ức, lá lách và các hạch bạch huyết, đảm bảo sản xuất các tế bào máu trắng để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

Tốt cho da

–  Hạt dẻ cười là một nguồn tuyệt vời của vitamin E – một chất chống oxy hoá hòa tan trong chất béo. Vitamin E còn được cho là cần thiết trong việc việc duy trì tính toàn vẹn của màng tế bào và giữ cho làn da khỏe mạnh. Vitamin E làm một công việc tuyệt vời bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím, chống lại lão hóa sớm và ung thư da. Vì vậy, bạn nên ăn hạt dẻ cười nếu muốn có làn da khỏe đẹp.

Cung cấp chất xơ

–  Hầu hết chúng ta không đủ chất xơ hàng ngày. Nếu có thể thì một bữa ăn nhẹ với hạt dẻ cười cũng bổ sung 3g chất xơ, chiếm khoảng 12 % giá trị mỗi ngày.

–  Chất xơ cao có lợi cho điều chỉnh nồng độ cholesterol, tăng cholesterol tốt (HDL) đồng thời giảm cholesterol xấu (LDL) trong máu.

–  Các nhà nghiên cứu tại Đại học UC Irvine xác định hạt dẻ cười có một hợp chất ức chế sự thèm ăn trong axit oleic được gọi là oleoylethanolamide hoặc OEA, giúp cảm thấy no lâu hơn sau bữa ăn. Bởi hạt dẻ cười chứa hơn 70% chất béo không bão hòa lành mạnh. Có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Hạt dẻ cười giúp xương chắc khỏe

–  30g hạt dẻ cười cung cấp khoảng 310mg kali, nhiều hơn bất kỳ hạt dinh dưỡng khác và hơn cả một nửa quả chuối lớn. Lượng kali khuyến cáo là 4.700mg/ngày đối với 1 người.

–  Bởi nhờ lượng kali mà có thể giảm huyết áp, giảm nguy cơ sỏi thận, giảm nguy cơ tim mạch, đột quỵ và tăng cường độ chắc chắn của xương.

Hạt dẻ cười cho 1 giấc ngủ ngon

–  Vitamin B-6 giúp sản xuất dẫn truyền thần kinh và các tế bào máu đỏ. Một trong những dẫn truyền thần kinh nó tạo ra, serotonin, điều chỉnh tâm trạng và chu kỳ giấc ngủ, giúp bạn ngủ ngon, không mộng mị.1Hạt dẻ cười bổ sung chất sắt

Hạt dẻ cười rất khá chất sắt.

–  Sắt có trong hemoglobin nơi các tế bào máu đỏ, mang oxy đi khắp cơ thể. Theo hình thức myoglobin, sắt lưu trữ oxy trong cơ bắp để bạn có một nguồn cung cấp sẵn sàng khi bạn cần cho hoạt động thể lực.

–  Nó cũng giúp sản xuất năng lượng và tổng hợp chất chống oxy hóa. Không đủ sắt, hệ thống miễn dịch của bạn không thể hoạt động ở công suất tối ưu (theo Viện Linus Pauling).

–  Sử dụng hạt dẻ cười như một cách thức bổ sung máu, đặc biệt cho chị em phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt.

Cách sử dụng hạt dẻ cười

Ăn hạt dẻ như thế nào?

–  Hạt dẻ cười có thể ăn sống, ăn vặt hoặc kết hợp với cơm, xà lách, bánh ngọt, kem, chè, sinh tố… Hạt dẻ cười có giá trị dinh dưỡng cao nhưng hàm lượng chất béo lành mạnh và hầu như không có cholesterol hoặc natri. Vì vậy, nó như là một món ăn tốt nếu bạn tiêu thụ chừng mực. Hội đồng quản trị Thực phẩm và Dinh dưỡng khuyến cáo sử dụng ít nhất 12g axit linoleic mỗi ngày cho phụ nữ và 17g cho nam giớivà hãy sử dụng hạt dẻ cười vì nó chứa khoảng 30% axit linoleic.

–  Hạt dẻ cười vô cùng bổ dưỡng đã được sử dụng trong các món tráng miệng ở khu vực Đông Nam Á. Và Việt Nam gần như quen dần với loại hạt đầy những dưỡng chất hữu ích cho sức khỏe.

Lưu ý khi ăn hạt dẻ cười

–  Theo sách "Dinh dưỡng Y tế công cộng", hạt dẻ cười có thể gây dị ứng tương đối ở một số người nhạy cảm. Các dị ứng thường do một phản ứng chống lại các axit anacardic hóa chất urushiol. Triệu chứng dị ứng như ngứa, khó thở, đau bụng, nôn mửa và tiêu chảy. Dù ăn hạt dinh dưỡng hay đồ ăn nào thì quan sát thận trọng trên những người nhạy cảm, còn bình thường thì hiệu quả dinh dưỡng của hạt dẻ cười là cực tốt (Chuyên gia dinh dưỡng Sirah Dubois ở Edmonton, Canada).

Hạt dẻ cười Trung Quốc. Cách nhận biết hạt dẻ cười kém chất lượng

Hạt dẻ cười - quả hồ trăn, được khá nhiều người ưa thích. Vì không chỉ ngon miệng mà còn có tác dụng chống ôxy hoá, giảm nguy cơ bệnh tim mạch, ngăn ngừa tiểu đường...

Nhưng gần đây, thông tin hạt dẻ cười được tẩy trắng bằng hoá chất khiến nhiều người tiêu dùng hoang mang.

Nhiều loại hạt dẻ cười được quảng cáo là hàng nhập khẩu từ Mỹ, thực chất là có nguồn gốc từ Trung Quốc, trước khi đưa ra thị trường đã bị tẩy trắng bằng hóa chất

...ăn vào không cười mà có khi còn phải nhập viện.

Nhận biết hạt dẻ cười Trung Quốc

Hạt dẻ cười của Trung Quốc thường bị tẩy trắng bằng hóa chất, có đặc điểm:

–  Vỏ màu trắng tinh, láng mịn, không có vết bẩn nào, ruột màu xanh bắt mắt, kích thước nhỏ.

–  Hương vị không được thơm ngon, xen lẫn có nhiều hạt bị đắng.

–  Thường là những loại hạt không nở, hạt bị điếc được tẩy trắng rồi kích nở để trông hấp dẫn, bắt mắt hơn.

Đặc điểm hạt dẻ cười tự nhiên:

–  Vỏ không có màu trắng tinh, thường là màu hơi vàng hoặc hơi nâu.

–  Thỉnh thoảng vẫn còn có một lớp vỏ màu nâu sẫm ở bên ngoài, trông bẩn bẩn, không được bắt mắt nhưng an toàn.

–  Kích thước to hơn, dài hơn loại có xuất xứ từ Trung Quốc

–  Khi ăn, hạt dẻ cười tự nhiên có vị ngọt bùi, thơm nồng, rất ngon và không bị đắng.

Lưu ý khi chọn mua hạt dẻ cười

–  Về mặt cảm quan, màu hạt dẻ cười càng trắng thì hoá chất tác động vào đó càng nhiều.

–  Hạt dẻ nào cũng phải tẩy trắng để tạo mỹ quan cho sản phẩm. Hạt dẻ cười có màu hơi vàng ngà thì ít hóa chất và an toàn hơn (do dùng sunfit thay vì sử dụng clorin rất độc).

–  Hạt dẻ tự nhiên, lớp vỏ màu không trắng, sạch như nhiều loại hạt dẻ cười bạn thường thấy ở chợ.

–  Hạt dẻ cười không tẩy trắng có vỏ màu hơi vàng vàng, nâu nâu và đôi khi vẫn còn lớp vỏ màu nâu sẫm ở vỏ.

–  Loại này vô cùng an toàn vì hạt tự nở tự nhiên trên cây, được thu hoạch bằng cách rũ cây cho hạt rơi xuống, rồi mang đi rang sấy và đóng gói.

–  Loại này hạt to hơn, dài hơn, ăn bùi thơm hơn vì họ không rang kỹ như hạt dẻ cười của Trung Quốc nên giữ đúng hương vị của hạt dẻ cười.