Hạt Giống Sâm Dây - Đặc Sản Ngọc Linh

CUNG CẤP CÂY GIỐNG - HẠT GIỐNG SÂM DÂY (ĐẢNG SÂM)

Hướng dẫn quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch cây Sâm dây (Codonopsis Javanica)

1. Giới thiệu cây Sâm dây

Sâm dây hay còn gọi là đảng sâm hay hồng đảng sâm.Cây sâm dây hay còn gọi là cây Đảng Sâm. Cây Đảng Sâm là một loài dây leo, củ dùng làm thuốc bổ. Tại Kontum, dân địa phương thường gọi là cây “ Hồng đảng sâm”. Cây còn có nhiều tên khác như “cây đùi gà”, “mằn ráy cáy” (dân tộc Tày), “co nha đòi” (Thái), “ canh ho” (H’Mông).

Trong Đông y, vị thuốc đảng sâm được khai thác từ nhiều loài khác nhau, cùng thuộc chi Codonopsis - thuộc họ hoa chuông (Campanulaceae).

Tại Việt Nam thường gặp loài có tên khoa học là Codonopsis javanica (Blume)Hook. Loài này phân bố ở độ cao 900-2200m, có ở hầu hết các tỉnh miền núi. Tập trung nhất ở Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang…ở phía Nam, có ở núi Ngọc Linh và vùng Đà Lạt. Cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng, thường mọc tương đối tập trung ở các vùng nương rẫy cũ, ven rừng, nhất là loại hình rừng núi đá vôi sau khi đã bị khai phá để lấy đất canh tác.

2. Đặc điểm Sâm dây

Sâm dây là cây thân thảo, thân leo sống nhiều năm, dài 2 - 3m, phân nhánh nhiều. Toàn cây có nhựa mủ màu trắng. Rễ củ hình trụ dài, phân nhánh, nạc, màu vàng nhạt. Lá đơn, mọc đối, hình trứng hoặc hình tim, cỡ 2-5 x 2-4,5 cm, mỏng, mềm, màu xanh lá mạ, mặt dưới có lông nhung trắng, mép nguyên hoặc có răng cưa tù; cuống lá dài 3-7cm. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá, hình chuông, màu trắng hoặc hơi vàng, họng có vân tím. Đài 5 thuỳ, hình mác nhọn, hơi dính nhau ở gốc. Tràng hoa chia thành 5 thuỳ, hình tam giác nhọn. Nhị 5. Bầu 5 ô. Quả mọng, 5 cạnh, khi chín màu tím, mang đài tồn tại. Hạt nhiều, tròn, nhỏ, màu vàng nâu.

Vườn ươm giống sâm dây tạo củ

Mùa ra hoa từ tháng 5-7, mùa quả chín tháng 7-9 ở các vùng miền bắc; còn đối với các tỉnh phía nam như Lâm Đồng, Kon Tum có mùa quả muộn hơn 2-3 tháng. Cây có thể lụi tàn vào mùa đông hoặc mùa khô (đối với các tỉnh khu vực Tây nguyên như Kon Tum, Lâm Đồng). Đến mùa xuân hoặc đầu mùa mưa, từ gốc mọc lên 1 - 2 chồi và sinh trưởng rất nhanh.

Sâm dây được nhân giống tự nhiên từ hạt. Khả năng tái sinh từ rễ củ còn sót lại khi thu hoạch kém. Cây ưa ẩm, ưa sáng, nhưng chịu được bóng râm, cây thường mọc ở những nơi đất tốt, nhiều mùn, trong các chỗ trống và ven các rừng thứ sinh và nương rẫy.

Quả Sâm dây làm giống

3. Gía trị về dược liệu

Từ xa xưa, trong y học cổ truyền, lang y đã biết sử dụng củ sâm dây phơi khô để dùng trong các bài thuốc chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe. Ngày nay, với sự phát triển của khoa học, con người đã biết tách chiết riêng những thành phần có tính chất dược trong củ sâm tạo thành thuốc. Công nghệ tách chiết hoạt chất đã giúp cho việc không phải sử dụng nguyên củ sâm cùng những thành phần không có công dụng chữa bệnh cũng như bồi bổ sức khoẻ.

Trong củ sâm dây chứa thành phần chủ yếu là saponin, ngoài ra còn có: stigmasterol, α-spinasterol, inulin, fructose, choline, caproic acid, enanthic acid, pinen và các alkanloid . Trong củ sâm dây chứa nhiều loại acid amin (khoảng 17 loại), tuy liều lượng không cao nhưng mang đầy đủ các loại acid amin cần thiết cho cơ thể.

Bảng.1. Hoạt chất có trong đảng sâm việt nam

Stt	Nhóm chất	Kết quả	Stt	Nhóm chất	Kết quả
1	Đường khử	+	6	Glycosid	-
2	Chất béo	+	7	Flavonoid	-
3	Acid amin	+	8	Tanin	-
4	Saponin	+	9	Coumarin	-
5	Alkaloid	+

Tác giả Hoàng Minh Giám đã thực hiện thu thập mẫu cây sâm dây – đảng sâm tại Lào Cai. Trải qua các thí nghiệm, tác giả đã xác định được thành phần hợp chất chủ yếu có trong rễ đảng sâm. trong rễ sâm gồm các thành phần như: đường khử, chất béo, acid amin và đặc biệt là saponin và alkaloid.

Hạt sâm dây phơi khô để làm giống

Hạt giống Sâm dây

Cung cấp củ giống sâm dây cho ngưười dân

Củ giống Sâm dây đạt tiêu chuẩn

CUNG CẤP CỦ GIỐNG - HẠT GIỐNG SÂM DÂY (HỒNG ĐẢNG SÂM)