Hệ Sinh Thái Cửa Sông - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Trang chủ >
Kỹ Thuật - Công Nghệ >
Điện - Điện tử >

Hệ sinh thái cửa sông

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.14 MB, 154 trang )

Các kiểu cửa sôngCửa sông (estuary) là thuỷ vực ven bờ tươngđối kín, nơi mà nước ngọt và nước biển gặpnhau và trộn lẫn vào nhau. Các đặc trưng về địamạo, lịch sử địa chất và điều kiện khí hậu tạonên sự khác biệt về tính chất vật lý và hoá họccủa các kiểu cửa sôngKiểu tiêu biểu nhất là cửa sông châu thổ ven bờ (coastalplain estuary). Các cửa sông thuộc kiểu này được hình thànhvào cuối kỷ băng hà muộn, khi nước biển dâng lên ngập cácchâu thổ sông ven bờ biển.Kiểu cửa sông thứ hai là vịnh nửa kín (semi-enclose bay)hoặc đầm phá (lagoon). Ở đây các doi cát song song vớiđường bờ hình thành và ngăn cản một phần sự trao đổinước từ biển. Độ muối trong các đầm khác nhau nhiều, phụthuộc vào điều kiện khí hậu.Kiểu cửa sông cuối cùng là vịnh hẹp. Các thung lũng này bịtrũng bởi hoạt động băng hà và sau đó bị ngập bởi nướcbiển. Chúng đặc trưng bởi cửa nông làm hạn chế trao đổinước trong vịnh với biển.Các đặc trưng môi trườngChế độ thuỷ lý hoá ở vùng cửa sông thay đổi trong giới hạnlớn làm cho môi trường gây ra nhiều áp lực đối với sinh vật. Sự thay đổi chế độ muối là đặc trưng cơ bản ở cửa sôngvà phụ thuộc vào mùa, địa hình, thuỷ triều và lượng nướcngọt. Nhiệt độ ở vùng cửa sông thay đổi lớn hơn so với cácthuỷ vực ven bờ lân cận. Biến thiên của giá trị này mangtính mùa vụ và theo điều kiện khí quyển. Nhiệt độ cònkhác nhau giữa các tầng nước. Dòng chảy ở cửa sông do triều và nước sông chi phối. Do có số lượng lớn vật lơ lửng trong nước vùng cửasông, Sự hoà tan oxy trong nước giảm theo quá trình tăng nhiệtđộ và độ muối.Quần xã sinh vậtĐộng vật biển là nhóm lớn nhất ở vùng cửa sông khi xét vềphương diện số lượng loài và được xếp vào hai phân nhóm: Nhóm động vật hẹp muối (stenohaline) không thể chịuđược sự biến thiên độ muối và chỉ sống được ở vùng cửasông với độ muối lớn hơn 25ppt . Nhóm động vật rộng muối (euryhaline) có thể thích nghiđược với độ muối 15 – 18ppt,Ngoài ra, vùng cửa sông còn có nhóm sinh vật quá độ gồmnhững loài như cá di cư. Chúng có thể đi qua cửa sông trênđường đến bãi đẻ ngoài biển hoặc trong sông. Một số sinhvật chỉ trải qua một phần cuộc đời trong cửa sông, thườnggặp là giai đoạn ấu trùngCác quá trình sinh tháiNăng suất sinh học sơ cấp ở vùng cửa sôngMùn bã hữu cơ lắng đọng hình thành nền đáy giàuvi khuẩn và tảoLượng vật chất hữu cơ rất giàu ở cửa sông, có thểđạt giá trị 110 mg/l cao hơn nhiều so với vùng biểnngoài khơi (1-3 mg/l).Nhìn chung, nhờ giàu dinh dưỡng và tương đối ítcác vật ăn thịt, cửa sông trở thành nơi nuôi dưỡngấu trùng của nhiều loài động vật mà khi trưởngthành chúng sống ở vùng khác2. Hệ sinh thái vùng triềuVùng triều là vùng không ngập nước một khoảng thời giantrong ngày với các yếu tố tự nhiên thay đổi do nước và khôngkhí chi phối. Quần xã sinh vật thích nghi môi trường này và sựliên kết giữa sinh vật và môi trường tạo nên hệ sinh thái vùngtriềuMôi trường vùng triềuThuỷ triều là yếu tố quan trọng nhất tác động lênmọi sinh vật vùng triềuNhiệt độ: vùng triều thường phải chịu chế độ nhiệtcủa không khí. Trong thời gian khác nhau, nhiệt độcó thể vượt quá ngưỡng gây chết hoặc có ảnhhưởng gián tiếp làm cho sinh vật suy yếu và khôngthể duy trì hoạt động bình thườnSóng biển ảnh hưởng đến các cá thể và quần thểsinh vật ở vùng triều nhiều hơn các thuỷ vực khácĐộ muối ở vùng cũng thay đổi lớn

Xem Thêm