Hệ Thống Giáo Dục Phần Lan - TEC

Nền giáo dục Phần Lan có chất lượng cao. Sự khác biệt về kết quả học tập của học sinh ở các trường khác nhau là rất nhỏ. Học sinh đi học từ năm 7 tuổi. Hệ giáo dục được chia làm 3 cấp đều miễn phí gồm: Giáo dục mầm non, giáo dục toàn diện (từ lớp 1 đến lớp 9) và giáo dục trung học phổ thông (từ lớp 10 đến lớp 12). Giáo dục miễn phí với công dân Phần Lan, và miễn phí cho sinh viên quốc tế nếu học các chương trình học bằng tiếng Phần Lan và Thuỵ Điển

Đặc biệt, nhà nước cung cấp tất cả các bữa ăn trưa miễn phí tại trường ở bậc giáo dục toàn diện và giáo dục phổ thông và trợ giá ở bậc Đại học (sinh viên Đại học chỉ phải trả khoảng 3 euro cho một bữa trưa tại trường học). Mục đích của chính sách này là để tất cả mọi người đều có cơ hội bình đẳng trong giáo dục và phát triển tài năng không phụ thuộc vào mức thu nhập của gia đình. Giáo dục người lớn với mục tiêu đào tạo lại người lao động cũng đa dạng với nhiều lựa chọn để có thể chuyển đổi nghề nghiệp khi cần thiết.

1. Giáo dục toàn diện (tương đương với giáo dục tiểu học, trung học cơ sở – cấp 1 & 2 ở Việt Nam)

Ở Phần Lan, tất cả trẻ em thường trú tại Phần Lan đều phải tham gia chương trình giáo dục toàn diện, gồm 9 lớp. Chương trình học khoảng 20 giờ mỗi tuần cho các lớp thấp hơn và nhiều hơn cho các lớp cao hơn. Tất cả giáo viên ở cấp phổ thông toàn diện ở Phần Lan đều có bằng Thạc sĩ. Giáo viên dạy các lớp 1–6 có chuyên môn chính về sư phạm và thường chỉ có 1 giáo viên cho cả 6 năm học. Giáo viên hiểu rõ về học sinh và có thể đưa ra mức học phù hợp với nhu cầu của học sinh. Giáo viên lớp 7-9 có chia chuyên môn theo môn học. Giáo viên có quyền tự do lập kế hoạch dạy học của họ một cách độc lập dựa trên chương trình giảng dạy quốc gia và địa phương. Mục tiêu quan trọng của bậc học này là học sinh phải học cách tự suy nghĩ và chịu trách nhiệm về việc học của mình. Giáo viên đánh giá sự tiến bộ của học sinh ở trường, kết quả học tập được theo dõi với các đánh giá dựa trên mẫu,  không có kỳ thi lên lớp. Kỳ thi toàn quốc gia chỉ tổ chức ở lớp 9 cuối cấp.

Đọc thêm trên website www.InfoFinland.fi   

• Chương trình phổ thông trung học (tương đương cấp 3 tại Việt Nam)

Sau khi tốt nghiệp lớp 9, học sinh thường vào trung học phổ thông và giáo dục nghề nghiệp, gọi chung là giáo dục trung học phổ thông. 

Các môn học ở trường trung học phổ thông bao gồm ngôn ngữ (tiếng Phần/tiếng Thụy Điển), các ngôn ngữ khác (tiếng Anh, Pháp…), toán học, khoa học tự nhiên và nghiên cứu xã hội. Một số trường có thêm chương trình giáo dục về nghệ thuật; một số là trường chuyên, ví dụ chuyên âm nhạc, giáo dục thể chất hoặc khoa học tự nhiên. 

Năm học bắt đầu vào giữa tháng 8 đến cuối tháng 5 năm sau, với các kỳ nghỉ xen kẽ: nghỉ thu (4 ngày), nghỉ đông (Giáng Sinh + Năm mới: 2 tuần), nghỉ xuân (1 tuần), nghỉ Easter (4 ngày), nghỉ hè (2,5 tháng). Học sinh thường dành thời gian nghỉ này cho gia đình và bạn bè, hoặc đi du lịch, đi cắm trại. 

Trường học bắt đầu lúc 8 giờ sáng và kéo dài từ 5-7 tiếng mỗi ngày, trung bình là 6 tiếng, tùy thời khóa biểu của mỗi học sinh. Mỗi ngày học có một tiếng nghỉ ăn trưa và 15 phút nghỉ giải lao giữa mỗi tiết học, vì vậy học sinh có nhiều thời gian để thư giãn giữa các tiết học. Mỗi lớp có từ 15 đến 30 học sinh. 

Ngoài các khóa học bắt buộc, học sinh có thể chọn các khóa học khác theo sở thích. Học sinh học theo tín chỉ nên được khuyến khích tốt nghiệp sớm. Tổng số tín chỉ tối thiểu cần hoàn thành trong thời gian học trung học phổ thông là 150 tín chỉ, với thời lượng học trung bình là 14 giờ/tín chỉ.Mỗi tiết học kéo dài từ 45-75 phút. Trung học phổ thông thường kéo dài 2–4 năm, tùy thuộc vào tiến độ từng học sinh, nhưng trung bình là 3 năm. 

Năm lớp 10: Chương trình cơ bản, khoảng 60 tín chỉ, phần lớn là các môn bắt buộc.

Năm lớp 11: Chương trình chuyên sâu, khoảng 60 tín chỉ, phần lớn là học sinh tự lựa chọn môn.

Năm lớp 12: Chương trình ứng dụng, khoảng 30 tín chỉ cho kỳ 1. Vào kỳ 2, học sinh dành phần lớn thời gian để ôn thi tốt nghiệp. 

Sau khi học xong 150 tín chỉ, học sinh thường tham gia kỳ thi tốt nghiệp cuối cấp để lấy điểm xét vào bậc đại học hoặc trường nghề. 

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông bao gồm tối thiểu 5 bài thi: 

• Bài thi viết luận bằng tiếng Phần/Thụy Điển (ngôn ngữ thứ nhất), là bắt buộc đối với tất cả học sinh. 

Sau đó, thí sinh chọn ba bài thi bắt buộc trong số bốn bài thi sau: 

• Bài thi viết luận bằng tiếng Phần/Thụy Điển (ngôn ngữ thứ hai)
• Bài thi trình độ ngoại ngữ khác
• Bài thi toán
• Bài thi chuyên ngành (trong các môn khoa học tự nhiên và nhân văn). 

Một trong ba bài kiểm tra bắt buộc này phải thi ở cấp độ nâng cao theo Đề cương được cung cấp. Sau 5 bài thi tối thiểu bắt buộc, học sinh có thể làm thêm một hoặc nhiều bài thi bổ sung để dễ dàng hơn trong việc chọn chuyên ngành lên đại học. Các bài thi bổ sung có giá trị tương đương với các bài thi bắt buộc. Thi sinh có thể xin thi lại để cải thiện điểm phục vụ xét tuyển đại học. 

Kỳ thi tốt nghiệp được tổ chức định kỳ 6 tháng một lần, vào mùa xuân và mùa thu. Thí sinh có thể thi lại mà không đóng phí thi. 

Thí sinh phải hoàn thành việc học toàn bộ những môn bắt buộc liên quan đến môn thi, trước khi được phép thi môn đó. Thí sinh có thể hoàn thành việc thi tốt nghiệp trong cùng một kỳ (thi tất cả các môn trong cùng 1 đợt), hoặc trong khoảng thời gian không quá ba kỳ thi liên tiếp (mỗi kỳ có thể thi một hoặc vài môn).Đọc thêm trên website www.ylioppilastutkinto.fi (có thể sử dụng trình duyệt Google Chrome để dịch sang tiếng Việt).

3. Chương trình học Cử nhân

Ở Phần Lan, giáo dục đại học gồm 2 loại trường: Đại học (nghiên cứu) và Đại học khoa học ứng dụng UAS. 

Sinh viên theo học các chương trình bậc Đại học giảng dạy bằng tiếng Phần Lan hoặc Thụy Điển không phải trả học phí, bất kể quốc tịch nào.

Đại học khoa học ứng dụng thiên về thực hành. Thời gian hoàn thành bằng Cử nhân thường mất 3,5 năm. Nếu sinh viên muốn học lên Thạc sĩ, phải có được ba năm kinh nghiệm làm việc ở lĩnh vực đó. 

Đại học nghiên cứu thiên về lý thuyết và nghiên cứu khoa học. Sau khi hoàn thành bằng Cử nhân mất khoảng 3 năm, sẽ được xét học luôn Thạc sĩ thêm khoảng 2 năm nữa. 

Khi đã hoàn thành bằng Thạc sĩ, sinh viên có thể đăng ký nghiên cứu để lấy bằng Licentiate hoặc bằng Tiến sĩ. Đọc thêm trên website www.studyinfinland.fi