Hết Sức Cẩn Thận Với Các Sản Phẩm Chống Muỗi Cho Bé

Tràn lan, giá cả đắt đỏ

Khu nhà chị Nguyễn Thu Hà, phường Thịnh Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội hiện nay xuất hiện rất nhiều muỗi. Hai cậu con trai chị Hà, một đứa lên 3, đứa lớn lên 7 tuổi cứ bị muỗi đốt chỗ nào là sưng tấy chỗ đó, phải mấy ngày sau mới hết sưng và để lại sẹo. Chị lại lo con bị muỗi vằn cắn thì lây sốt xuất huyết. Những hộ dân xung quanh nhà chị đã mua thuốc phun, diệt muỗi, song mỗi người phun một kiểu.

Năm ngoái chị Hà cũng ra chợ mua thuốc diệt muỗi nhưng phun xong, cả nhà chị phải đi sang nhà người thân lánh tạm cho hết mùi thuốc mới dám về nhà; hai đứa trẻ ngửi mùi thuốc thì ho, thở khò khè khiến chị sợ. Năm nay, nghe người bạn giới thiệu có loại vòng đeo tay chống muỗi của Hàn Quốc dành riêng cho trẻ, chị cũng lên các trang rao vặt tìm kiếm.

Sau một phút tìm kiếm chị tìm được vô số bản tin rao vặt với những lời quảng cáo hấp dẫn: “Vòng chống muỗi an toàn với nguồn gốc tự nhiên 100%, hoàn toàn không sử dụng bất kỳ loại chất hóa học độc hại nào nhưng vẫn có tác dụng chống muỗi hiệu quả nhất trên thị trường hiện nay”. Các loại vòng đeo tay chống muỗi này rất đa dạng, từ màu sắc tới xuất xứ Hàn Quốc, Nhật Bản, giá cả cũng đa dạng từ 15.000đ/chiếc – 75.000đ/chiếc.

Không chỉ có vòng chống muỗi, miếng dán chống muỗi xuất xứ Nhật Bản cũng đang được rao bán rầm rộ. Những năm trước, miếng dán Aroma xách tay từ Hàn Quốc được rao bán mạnh thì sau khi bị báo chí lên tiếng về tình trạng gây dị ứng, kém hiệu quả, chúng đã “mất tăm”.

Thay vào đó, từ đầu năm 2012 miếng dán được xuất xứ Nhật Bản lại đầy rẫy trên các trang tin rao vặt với giá ngất ngưởng 89.000-150.000đ/miếng, tác dụng trong 8h. Sau một hồi tìm hiểu, chị Hà hoa mắt mà không biết chọn loại nào, nên ra cửa hàng bán thuốc gần nhà để nhờ tư vấn. Nhưng tất cả các nhà thuốc chị qua đều không bán các sản phẩm này.

Không chứng nhận, lắm nguy cơ

Để tiếp cận sản phẩm này, nhóm phóng viên chúng tôi đã liên hệ tới những người bán sản phẩm để được tư vấn. Nhưng hầu hết các sản phẩm đều không có nhãn mác rõ ràng, không tiếng Việt, không có rõ nguồn gốc xuất xứ, công ty sản xuất. Tới nhà một người bán vòng chống muỗi trên phố Khúc Hạo, Hà Nội, chúng tôi được nghe lời khẳng định “Yên tâm, sản phẩm ngoại, chất lượng tốt. Bên đó họ dùng nhiều lắm”. Khi chúng tôi tỏ ra ngần ngại, chị nói thêm “Không như các loại vòng chống muỗi dùng chất hóa học khác, vòng của tụi em dùng chiết xuất hoàn toàn tự nhiên…”. Nhưng hỏi “làm thế nào để phân biệt các vòng dùng chất hóa học và vòng dùng hương tự nhiên” thì chị lại không trả lời được. Nhìn các vòng chống muỗi màu sắc lòe loẹt, xanh đỏ, tím vàng, cam, bằng cao su chúng tôi chợt liên tưởng tới câu chuyện ly cốc càng lòe loẹt càng nhiều chì, niken. Liệu màu sắc của những chiếc vòng này có gây hệ lụy như ly cốc?

Những chiếc vòng có nhiều nút cài giống như cúc áo, nếu dùng miệng cắn thì chiếc nút có thể rơi ra. Tôi tỏ ra ngần ngại “Đeo vào tay cho trẻ, không may nó cắn rơi cúc vào họng thì hóc, nghẹt thở mất”, chị bán hàng tần ngần “Tất nhiên mình phải cẩn thận, trẻ nhỏ thì cho đeo vào chân hoặc để trong túi áo thôi”. Với đặc trưng không thấm nước, bề rộng khoảng 1cm thì khi đeo vào tay có thể khiến phần da tiếp xúc với vòng sẽ bị ứ mồ hôi tăng nguy cơ viêm da, rôm sảy.

Trên diễn đàn webtretho và lamchame, một số bà mẹ đã mua sản phẩm này cũng đưa phản hồi: “Bé không chịu đeo vì bí bách” rồi đưa ra kinh nghiệm xương máu là “xếp vào danh mục sản phẩm không nên mua”.

Còn các miếng dán chỗng muỗi thường rộng bằng lòng bàn tay, được hướng dẫn là có tác dụng theo chiều cao, khoảng 50cm, dán vào quần áo, khuỷu chân, tay. Như vậy với những trẻ em từ 2-4 tuổi trở lên, có chiều cao hơn 1m sẽ tốn vài miếng dán mỗi lần và 5-6 miếng để chống muỗi cả ngày, “ngốn” mất vài trăm nghìn. Mặt khác, miếng dán dính lên da trong khoảng thời gian lâu sẽ khiến vùng da không tiếp xúc với ánh sáng, bí mồ hôi gây ra yếm khí dễ viêm nhiễm. Về công dụng đuổi muỗi thì chưa ai kiểm chứng được.

PGS.TS Trương Sỹ Niêm, Phó trưởng khoa Dịch tễ, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, dù không đánh giá trực tiếp về các sản phẩm trên nhưng cũng đưa ra cảnh báo: Những sản phẩm nào càng khiến côn trùng sợ hãi, chết nhanh thì càng chứng tỏ nồng độ các thành phần trong đó cao và có tác dụng rất mạnh. Như vậy, không chỉ côn trùng chết mà con người cũng bị ảnh hưởng, nhất là với trẻ nhỏ. Mùi hương khiến muỗi sợ nên các sản phẩm trên có sức lan tỏa mùi đến đâu sẽ khiến muỗi sợ tới đó. Vì vậy việc đeo một chiếc vòng, dán một miếng nhỏ khó xua đuổi muỗi toàn thân.

Sản phẩm chính hãng cũng cần cẩn thận

Ghi nhận của nhóm phóng viên khi dạo qua một số nhà thuốc trên phố Hoàng Văn Thái, Khương Trung, Trường Chinh, Láng Hạ (Hà Nội) hay Dương Quảng Hàm, Hà Huy Giáp, Lê Văn Khương (Tp.HCM), hỏi về sản phẩm chống muỗi cho trẻ, chúng tôi đều được giới thiệu hai loại phổ biến là dầu chống muỗi Johnson’s cho trẻ trên 6 tháng tuổi) và Soffell cho trẻ trên 4 tuổi.

Đây là những sản phẩm chính thống được bán tại nhà thuốc, được kiểm chứng chất lượng nhưng cũng đều không được dùng cho trẻ sơ sinh và đều được nhà sản xuất khuyến cáo “để xa tầm tay trẻ em”. Về cơ bản thành phần của những sản phẩm này cũng là những tinh dầu sả, chanh, đàn hương, khuynh diệp như các sản phẩm xách tay ở trên nhưng chúng được bôi trực tiếp trên da và tác dụng ngắn hơn, chỉ khoảng 4 giờ. Sau khoảng thời gian đó, bạn phải bôi lại dầu cho trẻ.

Theo BS. Lê Đức Thọ, Khoa Da Liễu, Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ Sài Gòn (Tp.HCM) đã nhận xét thì việc bôi nhiều sản phẩm này cũng có thể gây kích ứng cho da. Vì thế các sản phẩm chống muỗi chỉ để hỗ trợ tạm thời, vấn đề quan trọng tránh muỗi cho trẻ vẫn là giữ vệ sinh nơi ở, giữ quần áo, đồ ăn của trẻ sạch sẽ, cho con mặc quần áo dài, ngủ màn tránh muỗi.

Diệp Hương – Ngọc Hùng