Hiếu Chương Hoàng Hậu – Wikipedia Tiếng Việt

Hiếu Chương Hoàng hậu (chữ Hán: 孝章皇后, 952 - 995), còn gọi Khai Bảo Hoàng hậu (開寶皇后), là Hoàng hậu thứ 2 tại vị và là Chính thất thứ 3 của Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn.

Tiểu sử

Hiếu Chương Hoàng hậu Tống thị, nguyên quán ở Lạc Dương, Hà Nam, con gái trưởng của Tống Ác (宋偓), người khi ấy đang là Tả vệ Thượng tướng quân (左衛上將軍), đồng thời là Tiết độ sứ của Trung Vũ Quân (忠武軍). Tống Ác có mẹ là Nghĩa Ninh Công chúa (義寧公主) - con gái của Hậu Đường Trang Tông. Mẹ sinh Tống thị là Lưu thị, tức Vĩnh Ninh Công chúa (永甯公主) của Hậu Hán, con gái của Hậu Hán Cao Tổ Lưu Tri Viễn. Có thể thấy Tống hậu gia thế hiển hách, được giáo dục tốt từ nhỏ, trở nên cao quý về nhan sắc, khí phách cũng như lời ăn tiếng nói, ngoài ra còn thông tuệ chữ nghĩa, đọc nhiều sách.

Từ nhỏ, Tống thị đã ra vào cung điện nên cũng tuân thủ nhiều lễ nghi cung đình từ rất sớm. Lúc Tống Ác nhận làm Hóa Châu Tiết độ sứ, Tống thị cùng mẹ về trấn phủ[1]. Xuất thân hiển hách, gia tộc họ Tống của Hiếu Chương Hoàng hậu sau được xem là [Tam triều quốc thích; 三朝國戚]; được tán dương rằng: Cận đại quý thịnh; Tiên hữu kì bỉ (近代貴盛，鮮有其比)[2].

Hoàng hậu nhà Tống

Năm Càn Đức thứ 5 (967), Tống thị cùng mẹ dạo chơi tiết Trường Xuân, gặp Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn nghe tiếng mỹ mạo xuất chúng mà đem lòng cảm phục, muốn cưới làm vợ kế. Lúc đó Hiếu Minh Vương Hoàng hậu đã qua đời, trong cung không có chủ. Tháng 2 năm sau (968), Tống thị được cưới làm Hoàng hậu, lúc đó bà chỉ mới 17 tuổi[3].

Tống Hoàng hậu so với Tống Thái Tổ nhỏ hơn tới 25 tuổi, nhưng trong cung vợ chồng luôn hòa thuận. Bà nổi tiếng nhan sắc kiều diễm, vẻ ngoài ôn nhu, tuân thủ lễ giáo rất tốt do được thừa hưởng nền giáo dục Hoàng gia từ nhỏ. Đương trong Tống sử thuật lại rằng, mỗi khi Thái Tổ bái triều, Hoàng hậu đã chuẩn bị sẵn ngự soạn chờ ông đến, tình cảm phu thê ["Tương kính như tân"; 相敬如賓][4]. Hoàng trưởng tử Triệu Đức Chiêu gần bằng tuổi với Tống hậu, do thân phận Kế mẫu mà khiến bà thường giữ cự li với Đức Chiêu.

Năm Khai Bảo thứ 9 (976), Tống Thái Tổ mất, em trai ông là Triệu Khuông Nghĩa lên kế vị. Tống hậu do thân là Hoàng tẩu, không thể tôn làm Hoàng thái hậu, nên được thụ phong làm Khai Bảo Hoàng hậu (開寶皇后), vào ở Tây Cung. Đến năm Ung Hi thứ 4 (987), lại chuyển về Đông cung[5].

Băng thệ

Chí Đạo nguyên niên (995), tháng 4, Hoàng hậu Tống thị qua đời, khi 43 tuổi.

Thái Tông Triệu Khuông Nghĩa không công nhận Tống thị là Hoàng hậu, không cho cử hành tang lễ theo đúng chuẩn của Hoàng hậu, mà đưa bài vị về phủ đệ của Yến Quốc Thái Trưởng Công chúa, em gái của Tống Thái Tổ, chỉ an táng theo nghi lễ nhà Phật, không cho hợp táng cùng Thái Tổ, không bày bài vị ở Thái miếu. Việc làm này của Thái Tông bị các sử gia quở trách rất nhiều, cho rằng vô tình bạc nghĩa, không tuân thủ lễ nghi đúng quy định. Như Hàn Lâm Học sĩ Vương Vũ Xưng (王禹偁) đã thẳng thắn chỉ trích: "Tống Hoàng hậu đăng vị mẫu nghi thiên hạ, đúng lý nên dùng lệ cũ", sau họ Vương bị biếm đến Trừ Châu[6].

Năm Chí Đạo thứ 3 (997), bà không được hợp táng cùng Tống Thái Tổ tại Vĩnh Xương lăng (永昌陵), mà táng một mộ riêng tại phía Bắc của Vĩnh Xương lăng, thần chủ ở một biệt miếu, không phụng ở cùng Thái miếu. Vào đời Tống Thần Tông, bà mới được phụ thờ ở Thái miếu[7].

Sử gia hậu thế Lý Chí (李贄) rất chỉ trích hành động của Tống Thái Tông, cho rằng việc làm bạc tình bạc nghĩa này của ông có dính dáng đến việc Tống Thái Tông bị hoài nghi giết chết anh ruột Tống Thái Tổ cướp ngôi, gọi là [Chúc ảnh phủ thanh; 燭影斧聲].

Xem thêm

• Thụy hiệu
• Hoàng hậu
• Hoàng thái hậu
• Tống Thái Tông

Tham khảo

• Tống sử, liệt truyện 1, Hậu phi thượng - Hiếu Chương Tống hoàng hậu
• Tục tư trị thông giám
• Tư trị thông giám

Chú thích

1. ^ 宋史/卷242: 后幼時隨母入見，周太祖賜冠帔。
2. ^ 《宋史·宋偓傳》稱其「近代貴盛，鮮有其比」
3. ^ 宋史/卷242: 乾德五年，太祖召見，復賜冠帔。時偓任華州節度，后隨母歸鎮。孝明后崩，復隨母來賀長春節。開寶元年二月，遂納入宮為皇后，年十七。
4. ^ Tống sử - Hậu phi truyện; 《宋史·后妃傳》
5. ^ 宋史/卷242: 太祖崩，號開寶皇后。太平興國二年，居西宮。雍熙四年，移居東宮。
6. ^ 《宋史·王禹偁傳》: 后嘗母儀天下，當遵用舊禮
7. ^ 宋史/卷242: 有司上諡，權殯普濟佛舍。三年正月，祔葬永昌陵北。命吏部侍郎李至撰哀冊文，神主享於別廟。神宗時，升祔太廟。

x t s Hoàng hậu nhà Tống
Hoàng hậu nhà Tống	Tống Thái Tổ Hiếu Minh hoàng hậu Vương thị Hiếu Chương hoàng hậu Tống thị Tống Thái Tông Minh Đức hoàng hậu Lý thị Tống Chân Tông Chương Mục hoàng hậu Quách thị Chương Hiến Minh Túc hoàng hậu Lưu thị * Tống Nhân Tông Hoàng hậu Quách thị # Từ Thánh Quang Hiến hoàng hậu Tào thị * Tống Anh Tông Tuyên Nhân Thánh Liệt hoàng hậu Cao thị * Tống Thần Tông Khâm Thánh Hiến Túc hoàng hậu Hướng thị * Tống Triết Tông Chiêu Từ Thánh Hiến hoàng hậu Mạnh thị ~ * Chiêu Hoài hoàng hậu Lưu thị Tống Huy Tông Hiển Cung hoàng hậu Vương thị Hiển Túc hoàng hậu Trịnh thị Tống Khâm Tông Nhân Hoài hoàng hậu Chu thị Tống Cao Tông Hiển Tiết hoàng hậu Hình thị Hiến Thánh Từ Liệt hoàng hậu Ngô thị * Tống Hiếu Tông Thành Cung hoàng hậu Hạ thị Thành Túc hoàng hậu Tạ thị Tống Quang Tông Từ Ý hoàng hậu Lý thị Tống Ninh Tông Cung Thục hoàng hậu Hàn thị Cung Thánh Nhân Liệt hoàng hậu Dương thị * Tống Lý Tông Hoàng hậu Tạ Đạo Thanh * Tống Độ Tông Hoàng hậu Toàn thị
Hoàng hậu, Hoàng thái hậutruy phong, tôn phong	Tống Thánh Tổ Nguyên Thiên Đại Thánh hậu Tống Hi Tổ Văn Ý hoàng hậu Thôi thị Tống Thuận Tổ Huệ Minh hoàng hậu Tang thị Tống Dực Tổ Giản Mục hoàng hậu Lưu thị Tống Tuyên Tổ Chiêu Hiến hoàng thái hậu Đỗ thị Tống Thái Tổ Hiếu Huệ hoàng hậu Hạ thị Tống Thái Tông Thục Đức hoàng hậu Doãn thị Ý Đức hoàng hậu Phù thị Nguyên Đức hoàng hậu Lý thị Tống Chân Tông Chương Hoài hoàng hậu Phan thị Chương Ý hoàng hậu Lý thị Chương Huệ hoàng hậu Dương thị Tống Nhân Tông Ôn Thành hoàng hậu Trương thị Tống Thần Tông Khâm Thành hoàng hậu Chu thị Khâm Từ hoàng hậu Trần thị Tống Huy Tông Minh Đạt hoàng hậu Lưu thị Minh Tiết hoàng hậu Lưu thị Hiển Nhân hoàng hậu Vi thị Tống Hiếu Tông Thành Mục hoàng hậu Quách thị Tống Độ Tông Hoàng thái hậu Dương thị
Chính thất của Hoàng đế	Tống Cung Đế Công chúa Bột Nhi Chỉ Cân thị
Sinh mẫu của Hoàng đế	Tống Anh Tông Tiên Du huyện quân Nhâm thị Tống Hiếu Tông Tú An Hi vương phu nhân Trương thị Tống Lý Tông Từ Hiến phu nhân Toàn thị Tống Độ Tông Tề Quốc phu nhân Hoàng thị Tống đế Bính Tu dung Du thị
Chú thích: # Bị phế khi đang tại vị; ~ Từng bị phế khi tại vị, sau được khôi phục; * Từng lâm triều thính chính