Hiệu đề: 內府侍中
Triều đại: Thời chúa Trịnh
Niên đại: 1545 - 1788
Nơi sản xuất: Lò ngự diêu ở Cảnh Đức Trấn2 (tỉnh Giang Tây, Trung Quốc)
Hiệu đề (EN) : Main royal palace
侍 內
中 府
Hình ảnh hiệu đề trên cổ vật.
Thông tin về hiệu đề
- Hiệu đề này dùng trên Đồ sứ ký kiểu (ĐSKK) thời chúa Trịnh
- ĐSKK có hiệu đề này được các chúa Trịnh đặt làm để sử ở Chính Cung trong phủ chúa.
- ĐSKK thời chúa Trịnh là những đồ sứ men trắng vẽ lam được chế tác tại ngự diêu ở Cảnh Đức Trấn (tỉnh Giang Tây, Trung Quốc) theo đặt hàng của chúa Trịnh.
Thông tin liên quan
- Đồ sứ ký kiểu (ĐSKK)
- ĐSKK là dòng đồ sứ do Việt Nam đặt làm tại Trung Hoa dựa trên việc đề xuất các ý tưởng của người Việt về kiểu dáng, chủ đề trang trí, đồ án trang trí, thơ văn và hiệu đề.
- Việc ký kiểu đồ sứ đã diễn ra trong hơn 2 thế kỷ (cuối thế kỷ XVII- thập niên đầu thế kỷ XX) bởi vua chúa, quan lại và thương gia của Việt Nam
Ghi chú: tham khảo từ luận án tiến sĩ của tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn (Đồ sứ Việt Nam ký kiểu tại Trung Hoa từ 1804 đến 1924 hiện tàng trữ tại bảo tàng Mỹ thuật cung đình Huế, 2002)
- Lò quan Cảnh Đức Trấn được lấy tên theo niên hiệu Cảnh Đức (1004-1008) của vua Tống Chân Tông, người cho xây dựng nền công nghiệp gốm sứ tại đó. Lò quan sản xuất gốm ở Cảnh Đức Trấn kéo dài từ thời Tống (960-1279) cho đến thời Thanh (1644-1911) và sau này, từ sau năm 1949 phục hồi sản xuất gốm Cảnh Đức Trấn (tỉnh Giang Tây) – có cả Viện nghiên cứu về Gốm sứ, Bảo tàng gốm Cảnh Đức trấn - cho đến hôm nay.
- Cảnh Đức Trấn, từ thời nhà Nguyên (1271 – 1368) đã là một trung tâm sản xuất gốm sứ lớn của Trung Hoa với các lò do triều đình thiết lập và quản lý, gọi là guanyao (quan diêu) cùng với hàng trăm lò gốm sứ của tư nhân, gọi là minyao (dân diêu). Dưới thời Minh – Thanh (1308 – 1911) quan diêu ở Cảnh Đức Trấn được gọi là ngự diêu (yuyao), chuyên sản xuất đồ sứ phục vụ cho hoàng đế, hoàng gia và triều đình.
- Đồ Khánh Xuân và đồ Nội Phủ đều do lò Cảnh Đức Trấn, điều khiển bởi tay kỳ tài Đường Anh dưới đời Càn Long làm.
- ĐSKK thời chúa Trịnh là những đồ sứ men trắng vẽ lam được chế tác tại ngự diêu ở Cảnh Đức Trấn (tỉnh Giang Tây, Trung Quốc) theo đặt hàng của chúa Trịnh. Đó là dòng đồ sứ có chất lượng hảo hạng: xương sứ thật trắng, hoa văn, họa tiết được vẽ bằng màu lam thượng hạng ở dưới lớp men trong và bóng láng.
- Vào niên hiệu Sùng Trinh, nhà Minh đã công nhận vua Lê Thần Tông(1619 - 1643) là Quốc vương của Đại Việt và Chúa Trịnh Tráng lúc đó - được vua Lê trao quyền điều hành chính sự - là Phó quốc vương.
- Đồ sứ Nội Phủ Thị Trung có 3 kiểu thức trang trí:
- Kiểu trang trí thứ nhất thường thấy hội họa Trung Hoa và Việt Nam xưa, chuyên dành cho vua chúa, với các đồ án như: long triều thọ (rồng chầu chữ Thọ) (ảnh 1 và ảnh 2), lưỡng long triều nhật (hai rồng chầu mặt trời) (ảnh 3). Kiểu trang trí này được sử dụng vào các đời chúa: Trịnh Cương (1709 – 1729), Trịnh Giang (1729 – 1740) và Trịnh Sâm (1767 – 1782).
- Kiểu trang trí thứ hai chủ yếu được vẽ trên đồ sứ đời Trịnh Sâm. Do thời kỳ này trong phủ chúa đã có nhiều đồ sứ vẽ đề tài lưỡng long, nên Tĩnh Đô vương đã lựa chọn các đề tài phong cảnh tự nhiên hay những cảnh tượng thường thấy trong đời sống hàng ngày để vẽ lên đồ sứ, như các đồ án: chim dưới cành mộc lan, ba phụ nữ trong vườn.
- Kiểu thức trang trí thứ ba là những đồ án mây hóa rồng, mang đậm tính cách dân gian Việt Nam.
Hiện vật có hiệu đề Nội Phủ Thị Trung thời chúa Trịnh
Đồ sứ Nội phủ thị trung đời chúa Trịnh Cương
Đồ sứ Nội phủ thị trung đời chúa Trịnh Giang
Đồ sứ Nội phủ thị trung đời chúa Trịnh Sâm
Tô Nội phủ thị trung đời Trịnh Sâm vẽ lưỡng long triều nhật
Các bài liên quan:
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 1: các dòng đồ sứ nội phủ thị… và khánh xuân
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 2: Chính cung và đồ sứ nội phủ thị trung thời chúa Trịnh
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 3: Đồ sứ Nội Phủ Thị Hữu và đồ sứ Nội Phủ Thị Đoài
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 4: Đông cung và đồ sứ Nội Phủ Thị Đông
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 5: Đồ sứ Nội Phủ Thị Nam và Nội Phủ Thị Bắc
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ 6: Đồ sứ tế tự hiệu Khánh Xuân Thị Tả và Nội Phủ Thị Hữu
- Đồ sứ ký kiểu thời chúa Trinh: Kỳ cuối: Kỳ cuối: Đồ sứ Nội Phủ Thị… Giả