Hình ảnh Con Tằm Trong Thơ Lục Bát - Tho Luc Bat

Thứ ba, 23/12/2025, Trang chủ Liên hệ với ban biên tập

• Lục bát mỗi ngày
• Thành viên Lục Bát
• Sự kiện nhân vật
• Lục Bát xưa và nay
• Văn hóa tâm linh
• Tác giả - Chùm thơ
• Lục Bát quán
• Mõ làng Lục Bát
• Câu lạc bộ Lục Bát
• Sưu tầm & Giới thiệu
• Sách đẹp - Sách hay
• Diễn đàn lục bát
• Thư ngỏ

• Trương Nam Chi: Lần đầu viết thơ cho thiếu nhi
• Thi ca điểm hẹn : Nhà thơ Cúc Vàng gọi mặt trời thức giấc
• Hẹn nhau Ngày Thơ Lục Bát - Một ca khúc ý nghĩa ra đời vào đúng Lễ hội Lục Bát Nhâm Thìn
• Nhà văn Đặng Vương Hưng nói về Nhật ký chiến trường nhân ngày 27 tháng 7
• Chương trình thơ ca hòa điệu HTV 9 - Nhà thơ Lê Minh Dung
• Chương trình thơ ca hòa điệu HTV 9 - Nhà thơ Nguyễn Đình Trọng
• Ca khúc hát về Lục bát Việt Nam- Thơ Nguyễn Đình Trọng- Nhạc Nguyễn Thịnh
• Bao giờ Việt Nam có điệu nhảy nổi tiếng như Gangnam Style ?
• Lục bát tháng bảy- Thơ: Lưu Thế Quyền - Thể hiện: Nghệ sĩ Ngọc Cao.
• Nhật ký An ninh TV ngày 30/4/2015

• Chương trình VOH giới thiệu CLB Lục Bát SG
• Truyền hình Quốc phòng giới thiệu sách Phi công Mỹ ở Việt Nam
• Nhà văn Đặng Vương Hưng và "Chuyện tem ngày Tết"
• Ước Mơ Trẻ Mồ Côi (Thơ: Thanh Tỉnh - Nhạc: Trịnh Thùy Mỹ - Trình Bày: Đông Quân)
• Ca khúc Thắm Nồng Tình Ta (Thơ: Lê Ngũ Nam Phong - Nhạc: Trịnh Thùy Mỹ - Trình Bày: Huỳnh Thật)
• Giã bạn (thơ Nguyễn Đình Trọng- nhạc Nguyễn Thịnh- ca sĩ Đoàn minh)
• Đại tướng Võ Nguyên Giáp- Người là bài ca bất tử ( thơ Nguyễn Văn Tuấn, nhạc Trần Xuân Lâm)
• Ca khúc "Chiến sĩ Gạc Ma"- Nhac và lời: Đoàn Đức yên Khang
• Ca khúc Võ Nguyên Giáp Sáng vòng nguyệt quế (Thơ Trương Nam Chi- Nhạc Trịnh Thùy Mỹ- ca sĩ Ngọc Biển)
• Nhà văn Đặng Vương Hưng nói về Nhật ký Bùi Kim Đỉnh tại Phú Thọ

Xem tiếp những Video đã có

• Hơn 37.000 người chết trong động đất Thổ Nhĩ Kỳ, Syria
• Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã dịch chuyển ba mét sau động đất
• Chat GPT (Generative Pre-trained Transformer) có thể làm thơ?
• Họa sĩ Đặng Ái Việt và hành trình 8 năm rong ruổi khắc họa chân dung gần 1700 bà mẹ Việt Nam anh hùng
• Cận cảnh từ A - Z quy trình làm cốm thơm nức của làng cốm Mễ Trì
• Cuộc sống cả đời không tách rời của những cặp sinh đôi dính liền
• TÊN CÁC ĐẢO THUỘC QUẦN ĐẢO TRƯỜNG SA
• Gia Lai: Xuân về, những cô gái “phố núi” xúng xính áo dài dạo phố hoa
• Năm Kỷ Hợi, tìm hiểu về những chính trị gia tuổi Hợi
• Phong tục đẹp ngày xuân của người Việt

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Hình ảnh con tằm trong thơ lục bát (25/11/2011) Nói đến con tằm là người ta nghĩ ngay đến một loài sâu chỉ biết ăn lá dâu rồi nhả ra những sợi tơ óng mượt và mường tượng ra đó là một nghề lao động vô cùng vất vả. Chính vì thế mà không biết từ khi nào trong ca dao đã lưu truyền cái hình ảnh “nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng” qua bao đời nay. Hình ảnh: Con tằm ăn lá dâu xanh/ Nhả ra sợi trắng mỏng manh sợi vàng (Nguyễn Thúy Hạnh) với ngàn dâu xanh ấy đã được khắc họa đậm nét trong thơ ca từ khi nào không hay và được truyền tụng qua bao đời người lao động. Trồng dâu nuôi tằm đã là một điểm đặc sắc lớn trong kinh tế canh nông của ngành nông nghiệp từ xưa đến nay và được truyền bá rộng rãi. Cũng là một nghề nông nghiệp nhưng sao nghề trồng dâu nuôi tằm lại vất vả đến thế. Đâu đó ta vẫn bắt gặp những cảnh: Thương tằm cởi áo bọc dâu Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay (Ca dao) Hoặc: Vì tằm tôi phải chạy dâu Vì chồng tôi phải qua cầu đắng cay. (Ca dao) Và chỉ có ai thực sự tiếp xúc, trải qua cái nghề ấy thì mới hiểu được những nỗi vất vả của nó. Vốn dĩ vậy bởi con tằm là một loại sâu vô cùng khó tính với những đặc thù của nó. Chỉ cần một chút lá dâu không ngon, hoặc thời tiết thay đổi “trái nắng trởi giời” không thuận lợi cũng đủ để làm nên sự thất bại của một lứa tằm. Không biết từ khi nào những hình ảnh của con tằm và hoạt động của nghề nuôi tằm đã được khắc họa bằng những vần thơ. Có người thắc mắc là sao con tằm lại đi vào thơ lục bát nhiều đến vậ? Phải chăng thơ lục bát dễ nhớ, dễ thuộc và dễ đi vào lòng người. Tại lễ hội tôn vinh Bà Chúa Tằm Tang, ta vẫn nghe văng vẳng đâu đây tiếng hò câu hát: Thuyền rồng Chúa ngự nơi đâu Thiếp thương phận thiếp hái dâu một mình. (Ca dao) Xuất thân từ một cô gái làm nghề tằm tơ, sau khi trở thành Hiếu Chiêu Hoàng Hậu, bà đã hết lòng khuyến khích nông dân các phủ Điện Bàn, Thăng Hoa lúc bấy giờ chú trọng nghề nuôi tằm dệt lụa. Nhờ thế mà nghề tằm tang canh cửi xứ đàng trong được mở mang và lan truyền khắp nơi trong nhân gian. Nằm kề bên con sông Đáy, các xã Đại Hưng, Phù Lưu Tế, huyện Mỹ Đức… với những ngôi làng cổ từ lâu đã nổi tiếng với nghề trồng dâu, nuôi tằm, được mệnh danh là "Thủ đô dâu tằm" một thời. Mỗi khi nhắc đến vùng Kinh Bắc là người ta nghĩ ngay đến hình ảnh cô gái hái dâu nuôi tằm, hát “người ơi ngưởi ở” đêm giã bạn. Em là con gái Bắc-Ninh, Hái dâu nong kén ươm tình thơ ngây. Mối duyên kỳ ngộ Ỷ-Lan Bắc Ninh vắng bóng cô nàng hái dâu (Nguyễn Phú Long) Vẫn còn đó những câu thơ nói đến một mảnh đất của thành phố Nam Định khi xưa với những địa danh quen thuộc như Cồn Vịt, vườn Dâu và nghề truyền thống trồng dâu nuôi tằm. Em là con gái Phù Long Quê em Cồn Vịt, lấy chồng vườn dâu Dù đi buôn đâu bán đâu Cũng về giữ đất trồng dâu chăn tằm (Ca dao) Và rồi trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa đã trở thành cái nghiệp đã gắn bó với nhiều người lao động: Nợ đời mang kiếp tằm tang Nợ người mang những lỡ làng vì đâu (Nguyễn Thúy Hạnh) Hay ta từng nghe thấy có người nghiên cứu viên đã nhiều năm gắn bó với nghề nuôi tằm này đã bất chợt phải thốt lên khi ngồi gỡ những sợi tơ tằm và sợi tơ lòng: Thương nghề gọi tiếng: “Tằm ơi” Thương người gọi những chơi vơi tiếng lòng (Nguyễn Thúy Hạnh) Đúng vậy, từ những quả trứng bé li ti những chú tằm con được nở ra bé xíu như những con kiến nên người ta gọi là “tằm kiến”. Qua hơn hai mươi ngày mải mê ăn dâu, những chú tằm kiến ấy đã trưởng thành những con tằm ăn rỗi, lớn gấp vạn lần những chú tằm kiến ban đầu. Đó là quãng thời gian để tằm tích lũy lá dâu hay nói cách khác là tích lũy những mưa nắng dãi dầu để tạo nên những sợi tơ mịn màng. Con tằm vương khắp đó đây Cõng từng giọt nắng đổ đầy nong tơ (Nguyễn Thúy Hạnh) Hình ảnh những con tằm cõng nắng đổ vào nong tơ ấy đã không phụ lòng người lao động. Anh ơi! Cố chí canh nông Chín phần ta cũng dự trong tám phần. Hay gì để ruộng mà ngăn, Làm ruộng cấy lúa, chăn tằm lấy tơ. Tằm có lứa, ruộng có mùa. Chăm làm trời cũng đền bù có khi (Ca dao) Không chỉ có thế, hình ảnh con tằm và những nương dâu xanh ngắt đã được gắn bó chặt chẽ với cuộc đời người phụ nữ. Đó là một người em gái chịu khó cần cù: Hoa đỗ ván nở mùa xuân Lứa dâu tháng tháng, lứa cần năm năm. Em tôi là gái mười lăm. Quét sân chạy chợ chăn tằm sớm trưa (Nguyễn Bính) Với lời dặn dò thủ thỉ: Em ơi, em ở lại nhà Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương Hình ảnh cô thôn nữ trong bài thơ Chân Quê của Nguyễn Bính: Nào đâu cái yếm lụa sồi Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân Nào đâu cái áo tứ thân Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen (Nguyễn Bính) Một mái nhà mộc mạc đơn sơ bên triền sông nơi vùng quê yên ả cũng được ông khắc họa rõ nét: Nhà tôi có một vườn dâu Có giàn đỗ ván, có ao cấy cần (Nguyễn Bính) Một bóng dáng người mẹ suốt đời tảo tần lam lũ chịu thương chịu khó vì con đã được trau chuốt từng câu chữ: Ôi hình dáng mẹ kính yêu Con như thấy cả bao nhêu nhọc nhằn Nhả tơ rút ruột con tằm Mẹ cho con cả trời xanh rộng dài (An Sơn) Một người vợ tảo tần, hai sương một nắng, chịu thương chịu khó: Vì tằm tôi phải chạy dâu Vì chồng tôi phải qua cầu đắng cay (Nguyễn Bính) Bên cạnh đó hình ảnh đẹp đẽ của con tằm còn được gắn bó với tình yêu lứa đôi sâu sắc qua những mối tình lãng mạn: Sáng trăng trải chiếu hai hàng Bên anh đọc sách, bên nàng quay tơ Và: Vầng trăng từ độ lên ngôi. Năm năm bến cũ em ngồi quay tơ (Lưu Trọng Lư) Hay chỉ là một lời trách móc giận hờn: Tằm ơi say đắm nơi đâu, Mà tằm bỏ nghĩa cành dâu không nhìn. (Ca dao) Đến những lời thề thốt: Tằm chết mới nhả hết tơ Nến kia có tắt mới khô lệ sầu Và những cuộc chia ly, kẻ ở người đi giữa thời loạn lạc đầy nhung nhớ: Dặm hồng bụi cuốn chinh an, Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh (Đoàn Thị Điềm) Khắc họa hình ảnh đẹp của con tằm trong thi ca, ta còn thấy ở đó thể hiện sự vất vả của cuộc đời dâu bể. Bốn từ “bãi, bể, nương, dâu’ đã nói lên sự thay đổi lớn của trời đất, của vạn vật và của 1 kiếp người. Trong nhân gian, mấy ai mà không từng: Trải qua một cuộc bể dâu Những điều trông thấy mà đau đớn lòng (Nguyễn Du) Những bãi bể nương dâu ấy cứ mênh mông, long đong như những thăng trầm của nghiệp tằm, sáng lên cao chiểu xuống thấp. Không chỉ có thế, những áng thơ áng văn đã mượn hình bóng con tằm để so sánh với sự sáng tạo, tận tâm, cống hiến hết mình tìm cái hay cái đẹp cho đời của những người nghệ sỹ. Cái thiên chức “rút ruột nhả tơ” chỉ có ở con tằm ấy đã trở thành hình ảnh vô cùng đẹp đẽ, một nhân cách cao quý với đức tính chịu thương chịu khó. Người nghệ sĩ như con tằm vậy. Người họa sĩ vẽ là vì cái nghiệp vẽ, thi sĩ làm thơ vì cái nghiệp thơ, người làm văn thì vì cái nghiệp văn, người nuôi tằm vì cái nghiệp tằm. Nghiệp là nói theo quan điểm Phật giáo, mỗi người tự chọn cho cho mình một cái nghiệp và người ta phải miệt mài trả cho hết cái nghiệp của mình. Vì thế ta đã không thể phủ nhận rằng cách đây từ rất lâu, trong truyện kiều cụ Nguyễn Du đã từng có một phát hiện rất tinh tế: Dù cho núi lở non mòn, Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ Cho đến nay nghề trồng dâu nuôi tằm vẫn khi lên bổng khi xuống trầm theo biến đổi của thời cuộc, nhưng hình ảnh đẹp của con tằm thì vẫn mãi mãi khắc sâu trong nhiều người lao động chúng ta. Chỉ bằng một câu lục bát, Nguyễn Bính một lần nữa đã khẳng định: Một ngàn năm, một vạn năm Con tằm vẫn kiếp con tằm vương tơ Để cho chúng ta mỗi khi nhớ về cái mùa cho con tằm giăng tơ làm tổ ấy, ta vẫn tìm thấy ở đó một mùa trăng, một mùa thơ. Nguyễn Thúy Hạnh (Vietseri) Chia sẻ: Twitter Google Yahoo Facebook Gửi cho bạn bè Mỗi độc giả cũng là một tác giả (Mời bạn cho ý kiến, cảm nhận và lời bình sau khi đọc bài viết trên)

Họ và tên	*
Địa chỉ	*
Email	*
Điện thoại	*
Nội dung (bạn cần sử dụng font chữ Unicode, có dấu; ghi đầy đủ họ tên, địa chỉ, email, điện thoại,... Nếu thiếu các thông tin đó, có thể chúng tôi sẽ từ chối cho hiển thị

Các bài khác:

• Đến với bài thơ hay " Xin đừng gọi Mẹ là Bà" thơ Phạm Luyến lời bình : Nguyễn Thị Bình.
• Đến với bài thơ hay
• Đến với bài thơ hay
• Bài thơ “Chiều Đồng Lộc”, tác giả Trịnh Toại, lời bình: “Đất thiêng của mười đóa hoa bất tử" của Vương Bảo.
• Đến với bài thơ hay
• Đến với bài thơ hay : 'CÕNG GÙI CON CHỮ LÊN NƯƠNG của tác giả: Nguyễn Quang Huỳnh
• Đến với bài thơ hay “SỢI TÌNH YÊU” của tác giả Thu Anh – Lời bình: “CHỊ NGỒI ĐAN ÁO CHỜ ANH” của Vương Bảo.
• Đến với bài thơ hay : ' Em là..." của nhà giáo Trần Thị Thu Hà.
• Hình ảnh mẹ trong thơ Nguyễn Quang Huỳnh. Bài bình của Thạc sỹ Ngữ văn Nguyễn Thị Bình trong tập thơ "Lục Bát duyên quê"
• Đến với bài thơ hay: "Chị tôi" của tác giả: Vũ Trọng Thái Bình thơ : Đỗ Trọng Kim.

Tài khoản

*

Mật khẩu

*

• Báo mới

• Tìm kiếm qua Google

• Tin mới

• Công an Nhân dân

• Việt Nam Nét

• Dân Trí

• Vnexpress

• VNTime

• Kênh 14

• Hội Nhà văn Hải Phòng

• Đọc báo trực tuyến

• Hội Nhà văn Việt Nam

• Văn nghệ Quân đội

• VN Sông Cửu Long

• Hội Nhà văn TP. HCM

• Truyền hình Việt Nam

• Tiền Phong

• Thể thao & Văn hóa

• Thanh Niên

• Tuổi Trẻ

• Báo Lao Động

• Công an TP. Hồ Chí Minh

• Sài Gòn Giải Phóng

• Báo Nhân dân

• Hà Nội Mới

• Quân đội Nhân dân

• Facebook

• Youtube

• VTC News

• EVA

• VNPT

• Mua và Bán

• Tạp chí Tia Sáng

• Kinh tế Việt Nam

• 
• 
• 

• Trang chủ
• Lục bát mỗi ngày
• Thành viên Lục Bát
• Sự kiện nhân vật
• Lục Bát xưa và nay
• Văn hóa tâm linh
• Tác giả - Chùm thơ
• Lục Bát quán
• Mõ làng Lục Bát
• Câu lạc bộ Lục Bát
• Sưu tầm & Giới thiệu
• Sách đẹp - Sách hay
• Diễn đàn lục bát
• Thư ngỏ

NHÓM THƯỜNG TRỰC BIÊN TẬP: Chủ nhiệm: Nhà thơ Trương Nam Chi (TP. HCM); ĐT: 0903 318 188; Email: [email protected] Trưởng Ban Kết nối các CLB: Nhà thơ Hương Sinh (Hưng Yên); ĐT: 0123 712 4046; Email: [email protected] Trưởng Ban Kết nối tác giả và bạn đọc: Nhà thơ Vũ Thương Giang (Cộng hòa Ucraine); Email: [email protected] NHÓM ADMIN CÁC CHUYÊN MỤC VÀ MỸ THUẬT: *Nhà thơ Trịnh Toại (Hải Phòng); ĐT: 0983 325 625; Email: [email protected] *Nhà thơ Hồ Đình Bắc (TP. Hải Dương); ĐT: 0912 280 375; Email: [email protected]*Nhạc sĩ Trịnh Thùy Mỹ (TP. HCM); ĐT: 0906 373 470: Email: [email protected] *PGS, TS Trần Mạnh Tuân (ĐH Thủy Lợi); ĐT: 0913 530 266; Email: [email protected] NHÓM DIỄN ĐÀN TRÊN MẠNG FACEBOOK: Chủ nhiệm Diễn đàn Lục Bát Việt Nam: Nhà thơ Nguyễn Quỳnh (Bắc Ninh); ĐT: 0965 777 523; Email: [email protected] Các Quản trị và Kiểm sát viên facebook Lục Bát Việt Nam: Nhà thơ Đồng Thị Chúc - Nhà thơ Nguyễn Bích Nên - Nhà thơ Trần Trọng Giá SÁNG LẬP WEBSITE LỤC BÁT VIỆT NAM: Nhà thơ Đặng Vương Hưng (TP. Hà Nội) Facebook: Đặng Vương Hưng; Fanpage: LỤC BÁT VIỆT NAM Điện thoại: 0913 210 520; Email: [email protected] Mời các Tác giả gửi bài cộng tác cho Ban Biên tập Lục Bát Việt Nam qua hộp thư email: [email protected] Văn phòng Thường trực Ban Biên tập Lục Bát Việt Nam: Lục Bát Hội Quán - Số 6, ngõ 40, phố Võ Thị Sáu, Q. Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội; Ngoài địa chỉ: www.lucbat.vn, bạn có thể truy cập vào website này qua các tên miền quen thuộc: www.lucbat.net hoặc www.lucbat.com Website đang được thử nghiệm và điều hành phi lợi nhuận, bởi các tình nguyện viên. Đề nghị ghi rõ nguồn khi trích dẫn lại tư liệu.