Hình Xăm Dưới Góc Nhìn Văn Hóa: Nguyên Cớ, Nguyên Nhân, Nguyên ...

AI CŨNG CÓ LẦN ĐẦU

Trần Vũ Hải: “Tôi muốn hình xăm gắn với đời sống của tôi, để bất kể thời điểm nào mình nhìn cũng thích. Tranh con gái vẽ hồi đó rất ngây thơ hồn nhiên là lựa chọn đầu tiên”.Kể từ 2008, các tác phẩm của Trần Hạnh Nguyên tới nay phủ gần kín cánh tay trái của bố.

Thái Thùy Linh có bao nhiêu hình xăm vẫn là một bí mật. Nhân dịp con gái đầu lòng Thái An đầy năm, Linh quyết định “nhúng chàm”. Hình đầu tiên là chữ viết tắt tên con. Khi bắt đầu nhận biết xung quanh, An tưởng người mẹ bị bẩn, nhưng Linh giải thích: “Vì mẹ yêu con nên muốn lưu dấu ấn của con lên người mẹ”. Đến nay đấy vẫn là vị trí hôn hít ưa thích của An.

Xăm với nhạc sĩ Hải Âu có hơi hướng “tâm linh không đùa được”. “Ban đầu tôi tính xăm một hình theo phong cách thổ dân (tribal) nơi bắp chân để mọi người đỡ nhìn và bố mẹ không biết”, anh kể. “Nhưng sau nhiều lần chuẩn bị xăm luôn có việc gì đấy làm trì hoãn, tôi nghĩ lại có thể hình này không hợp nên quyết định khi nào tìm được hình thật ý nghĩa mới xăm”. Cần đàn ghi ta trở thành hình xăm đầu tiên của tác giả Tìm một người như thế. To và rõ ngay trên cổ tay trái- khẳng định cây đàn đã hóa một phần xương tủy của anh.

Cảm hứng xăm của Q, công tác tại một trường đại học tại TP.HCM đến từ các nghệ sĩ nước ngoài, như Angelina Jolie. Q quan tâm tới truyền thống xăm của thổ dân Haida, Maori (Thái Bình Dương), Chin (Miến Điện), Butbut (Philippines). “Những họa tiết xăm truyền thống của họ rất hài hòa về hình học, thu hút bởi độ lặp, dễ gây ảo giác khi nhìn lâu”, cô nhận xét.

Hình xăm đầu tiên đánh dấu tuổi 30 của Q là một con quạ phong cách Haida, cũng là một biểu tượng cho chòm sao hộ mệnh của cô. “Người Haida quan niệm quạ tượng trưng cho Đấng Sáng thế và trí thông minh; trong Ngũ thường của Nho giáo, quạ đại diện cho Nhân”, Q bổ sung.

BẢN ĐỒ QUY HOẠCH

Hải đã quy hoạch các vùng xăm trên cơ thể. Ngoài sự hiện diện của hai cô con gái sẽ là toàn bộ những thương hiệu anh đang làm chủ. Hình thuần trang trí duy nhất được phép xen vào là biển, sóng-thể hiện không gian sống hiện nay của anh, cách biển vài bước chân.

Cụm hình xăm lớn nhất đến với Thái Thùy Linh trùng thời điểm cô suy sụp bởi nhiều cú sốc ập đến, bao gồm việc chia tay bố Cá Mập. “Tôi cảm giác như rơi xuống vực. Đó là năm 2018 lúc tôi ra album Như loài thú hoang”, cô chia sẻ. “Cũng nhờ âm nhạc, tôi ngộ ra nhiều thứ. Thấy mình giống như một chiến binh trọng thương nhưng đã sống sót vượt qua, hiểu được giá trị cuộc sống. Nên tôi quyết định triện cho mình chữ “ngộ” sau gáy kèm dòng Không có bùn không có sen trên ngực”. Bắp chân cô “ngự” một mandala (đồ hình vũ trụ) hình mũi tên tượng trưng cho sự hài hòa, mạnh mẽ. Hai hình vệ tinh- bánh lái phía trên, mỏ neo phía dưới nói lên “tinh thần chiến binh luôn khao khát, sẵn sàng ra khơi nhưng trong sâu thẳm vẫn là người phụ nữ của gia đình”.

Hình xăm có âm thanh

Cho cậu con trai Cá Mập, Thái Thùy Linh dự tính xăm một hình có âm thanh. Có hai cách để một hình xăm cất tiếng khi quét bằng điện thoại. Một, xăm đúng dải tần của âm thanh dưới dạng sóng âm. Hai, xăm nguyên mã QR cho âm thanh nét hơn nhưng kém hấp dẫn về mặt thị giác. Người viết từng nghe một hình xăm phát ra tiếng run run của người mẹ tuổi xế chiều: “Mẹ nhớ con! Mẹ yêu con!” Rất xúc động.

Tám năm sau hình xăm đầu tiên, Hải Âu mới xăm tiếp, vẫn đểnhấn mạnh tình yêu âm nhạc với màu xanh lá chuẩn mệnh Mộc. Hai hình còn lại đều dành cho Van Gogh. “Tôi không chỉ hâm mộ danh tiếng và tác phẩm của ông mà còn kính phục sức làm việc. Nhìn vào ông, tôi được truyền thêm nhiều cảm hứng để bước tiếp con đường của mình”, Âu lý giải.Trừ hình mô phỏng bức Hoa hướng dương của Van Gogh, các hình khác đều do anh tự thiết kế. Âu quan trọng ý nghĩa hơn hình thức: “Nếu hình xăm mang cho bạn nhiều nghị lực, giúp bạn vượt qua một giai đoạn nào đó trong cuộc sống, nghĩa là nó thật sự đẹp”.

Vài hình xăm trong “bộ sưu tập” của Q. Ảnh: NVCC

Không thể liệt kê hết được ý nghĩa của 25 hình trên người, Q giới thiệu vài hình tiêu biểu: bìa một album nhạc jazz của Carl Morner Ringstrom (Thụy Điển); mảng đại dương làm nền cho ba chữ viết tắt tên các thành viên trong gia đình; bản thân đang tọa thiền; chú rùa biển bơi trong áng thơ của William Wordsworth (Anh); một bức tranh của Gustav Klimt (Áo)… Toàn bộ đều được vẽ mới hoặc thiết kế lại theo ý cô.

MỘT GÓC CON NGƯỜI

Thái Thùy Linh ví cơ thể như căn nhà, hình xăm là các món lưu niệm cần lưu lại để thỉnh thoảng ngắm nghía. Nhưng không phải ai cũng hiểu như vậy. Đôi khi đến địa điểm ghi hình rồi, ca sĩ mới được đề nghị che hình xăm ở chỗ dễ thấy đi. “Nếu chương trình cho rằng có hình xăm là vi phạm đạo đức thì thà là tôi không tham gia, chứ tôi không muốn che giấu những gì thuộc về con người mình”.

Hình xăm của Trần Vũ Hải bên cạnh tranh gốc do con gái anh vẽ

Nhiều khi “cánh xăm trổ”cần vượt qua chính định kiến của mình. “Thời tôi mới xăm, đi làm toàn mặc áo dài tay. Vào cuộc họp với đối tác, lại cài tay áo che đi. Sau thấy bình thường, chả ai để ý. Hơn nữa do đặc thù nghề nghiệp nên mọi người cũng thấy việc tôi xăm dễ hiểu”, Hải nhớ lại.

“Thích từ hồi sinh viên nhưng ngại bị soi xét, mãi đến khi đi làm, tôi mới quyết định xăm. Tôi chọn xăm ở vai con tắc kè với cái đuôi cuộn lại thành biểu tượng mặt trời, thể hiện sự khỏe mạnh và tự tin là chính mình. Nhiều người, bao gồm đồng nghiệp ban đầu cũng ngạc nhiên, kiểu thấy thú vị vì hiếm có bác sĩ, giảng viên xăm mình. Các bạn hỏi không sợ sinh viên, bệnh nhân đánh giá à. Tôi bảo, mỗi người tự quyết định cuộc sống và những gì có ý nghĩa với mình, một hình xăm đẹp và hợp lý chỉ làm tăng giá trị của con người lên. Khi nào tìm được hình đẹp và phù hợp với dấu mốc của cuộc sống, tôi lại xăm tiếp”

BS Ngô Đức Hùng- tác giả Nhật ký COVID và những chuyện chưa kể

Phạm Hải Âu muốn khi 60 tuổi nhìn lại trọn bộ hình xăm trên người, có thể mỉm cười vì đã có một thời thanh niên đáng sống, đã nỗ lực, đã khát khao, đã đi tìm ý nghĩa cuộc sống:“Rồi biết đâu khi già hơn nữa, đã hơi lẩn thẩn quên trước quên sau nhưng khi nhìn vào bộ sưu tập hình xăm, tôi có thể nhớ lại tất cả”…

Còn Q, một tín đồ của yoga và ăn chay trường kết luận:“Với tôi, xăm như sự kết hợp giữa đeo trang sức với đọc sách.Tri thức, cái tôi của mình được định hình qua lượng kiến thức nạp vào từ sách, và xăm là hình thức chuyển hóa cái tôi ấy lên da, như một loại phục sức vĩnh hằng”.

Hình xăm dưới góc nhìn văn hóa: Tiền mất sẹo mang 29/09/2021

Chuyện của người xăm hình 28/09/2021 NGUYỄN MẠNH HÀ