Họ Hương Bồ – Wikipedia Tiếng Việt

Họ Hương bồ
Hương bồ lá dài (Typha latifolia)
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Monocots
(không phân hạng)	Commelinids
Bộ (ordo)	Poales
Họ (familia)	TyphaceaeJuss., 1789
Chi điển hình
TyphaL., 1753
Các chi
Typha Sparganium[1]

Họ Hương bồ (danh pháp khoa học: Typhaceae) là một họ thực vật có hoa thuộc bộ Hòa thảo. Họ này được phần lớn các nhà phân loại học công nhận. Các tên gọi của các loài là hương bồ, cỏ nến, cỏ lác, bồn bồn. PlantSystematics.org[liên kết hỏng] liệt kê 93 danh pháp, nhưng nhiều danh pháp là tên đồng nghĩa trong cùng chi hoặc là của chi/họ khác.

Phân loại

[sửa | sửa mã nguồn]

Hệ thống APG II năm 2003 (không thay đổi từ hệ thống APG năm 1998) cũng công nhận họ này và vẫn giữ nó trong bộ Hòa thảo, thuộc nhánh commelinids (nhánh Thài lài) của nhóm monocots (thực vật một lá mầm). Theo APG II, họ này chỉ có một chi là chi Typha, với khoảng 8-13 loài thực vật thường xanh của các môi trường sinh sống ẩm ướt. Tuy nhiên, trên website của APG, cập nhật ngày 12-6-2009, thì chi Sparganium với khoảng 14 loài, trước đây coi là họ Sparganiaceae, cũng được coi là thuộc họ này[1].

Hệ thống Cronquist năm 1981 cũng công nhận họ này và đặt nó trong bộ Hương bồ (Typhales), thuộc phân lớp Commelinidae của lớp Liliopsida [=thực vật một lá mầm] trong ngành Magnoliophyta [=thực vật hạt kín].

Hệ thống Wettstein, cập nhật lần cuối năm 1935 đã đặt họ này trong bộ Pandanales.

Một số loài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Typha domingensis: hương bồ đài hoa dài
• Typha angustifolia: cỏ nến, bồn bồn, thủy hương bồ
• Typha davidiana: hương bồ, cỏ nến
• Typha latifolia: hương bồ lá rộng
• Typha minima: hương bồ nhỏ
• Typha orientalis: hương bồ phương đông

Sử dụng

[sửa | sửa mã nguồn]

Phấn hoa của các loài này cũng được sử dụng trong y học cổ truyền phương Đông với tên gọi bồ hoàng. Tại một số khu vực ở miền nam Việt Nam, người ta còn thu hái phần gốc non để làm một dạng dưa muối, gọi là dưa bồn bồn.

Phát sinh chủng loài

[sửa | sửa mã nguồn]

Cây phát sinh chủng loài dưới đây lấy theo APG III.

Poales	Typhaceae s. l.    Typhaceae s. s.     Sparganiaceae (Sparganium)       Bromeliaceae         Rapateaceae           Xyridaceae     Eriocaulaceae         Mayacaceae       Thurniaceae       Juncaceae     Cyperaceae                 Anarthriaceae       Centrolepidaceae     Restionaceae           Flagellariaceae         Joinvilleaceae     Ecdeiocoleaceae       Poaceae

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Typhaceae trên website của APG.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Typhaceae Lưu trữ 2007-01-03 tại Wayback Machine trong L. Watson và M.J. Dallwitz (1992 trở đi). Các họ thực vật có hoa Lưu trữ 2007-01-03 tại Wayback Machine: Miêu tả, minh họa, nhận dạng, thông tin tra cứu. Phiên bản ngày 27 tháng 4 năm 2006. http://delta-intkey.com Lưu trữ 2007-01-03 tại Wayback Machine
• Họ Typhaceae trong NCBI
• Liên kết tại csdl.tamu.edu Lưu trữ 2008-12-01 tại Wayback Machine

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Họ Hương bồ.