Hoá Học 10 Bài 17: Phản ứng Oxi Hóa Khử

YOMEDIA NONE Trang chủ Hóa Học 10 Chương 4: Phản Ứng Oxi Hóa Khử Hoá học 10 Bài 17: Phản ứng oxi hóa khử ADMICRO Lý thuyết10 Trắc nghiệm34 BT SGK 530 FAQ

Ở chương trình lớp 8 chúng ta đã được nghiên cứu sơ lược về phản ứng oxi hóa khử. Lên lớp 10 chúng ta sẽ nghiên cứu sâu hơn về loại phản ứng này, vậy để xem có gì khác biệt so với chương trình lớp 8. Chúng ta cùng nhau tìm hiểu nội dung bài học Phản ứng oxi hóa khử.

ATNETWORK YOMEDIA

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Định nghĩa

1.2. Lập PTHH của phản ứng oxi hóa khử

1.3. Ý nghĩa của p.ư oxi hóa khử trong thực tiễn

2. Bài tập minh hoạ

3. Luyện tập Bài 17 Hóa học 10

3.1. Trắc nghiệm

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 17 Chương 4 Hóa học 10

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Định nghĩa

1.1.1. Thí dụ 1: Phản ứng đốt cháy Magie với Oxi

• Phương trình hóa học:
• Nhận xét:

  • Mg có số oxi hóa là 0, O có số oxi hóa là 0.

  • Sau phản ứng: Mg có số oxi hóa là + 2, O có số oxi hóa là -2.

  • Trong phản ứng này Mg nhường electron. Quá trình nhường electron của Mg là: \(\mathop {{\rm{Mg}}}\limits^{\rm{0}} \to \mathop {{\rm{Mg}}}\limits^{{\rm{ + 2}}} {\rm{ + 2e}}\)

• Kết luận:

  • Quá trình Mg nhường electron gọi là quá trình oxi hóa Mg (sự oxi hóa Mg).

  • Mg đóng vai trò là chất khử.

  • Oxi đóng vai trò là chất oxi hóa.

1.1.2. Thí dụ 2: Phản ứng giữa CuO và khí H2

• Phương trình hóa học: CuO + H2 → Cu + H2O

• Nhận xét:

  • Trước phản ứng: Cu có số oxi hóa là + 2 , O có số oxi hóa là – 2 và H có số oxi hóa là 0.

  • Sau phản ứng: Cu có số oxi hóa là 0, O có số oxi hóa là -2 và H có số oxi hóa là + 1.

  • Trong phản ứng này Cu nhận electron. Quá trình nhận electron của Cu2+ là: \(\mathop {{\rm{Cu}}}\limits^{{\rm{ + 2}}} {\rm{ + 2e }} \to \mathop {{\rm{ Cu}}}\limits^{\rm{0}}\)

• Kết luận:
  • Quá trình Cu2+ nhận electron gọi là quá trình khử Cu2+ (Sự khử Cu2+)
  • CuO đóng vai trò là chất oxi hóa.
  • H2 đóng vai trò là chất khử.

1.1.3. Tổng kết

• Chất khử (chất bị oxi hóa) là chất nhường electron.
• Chất oxi hóa (chất bị khử) là chất thu electron.
• Quá trình oxi hóa (sự oxi hóa) là quá trình nhường electron.
• Quá trình khử (sự khử) là quá trình thu electron.

1.1.4. Thí dụ 3: Natri cháy trong khí Clo

• Phương trình hóa học: \({\rm{Na + C}}{{\rm{l}}_{\rm{2}}} \to {\rm{NaCl}}\)

• Nhận xét:

  • Trong phản ứng, nguyên tử Na nhường electron để trở thành Na+

  • Nguyên tử Cl thu electron để trở thành Cl-

  • Hai ion mang điện tích trái dấu này hút nhau tạo thành hợp chất ion NaCl.

• Kết luận: Ở đây xảy ra đồng thời sự oxi hóa Na và sự khử Cl. Trong phản ứng này, cũng xảy ra sự nhường, sự thu electron và có sự thay đổi số oxi hóa.​

\(\begin{array}{l} Na \to N{a^ + } + 1e\\ Cl + 1e \to C{l^ - } \end{array}\)

1.1.5. Thí dụ 4: Hidro cháy với khí Clo

• Phương trình hóa học: \(\mathop {{H_2}}\limits^0 + \mathop {C{l_2}}\limits^0 \to 2\mathop H\limits^{ + 1} \mathop {Cl}\limits^{ - 1}\)
• Nhận xét:
  • Ở phản ứng này, mỗi nguyên tử H và mỗi nguyên tử Cl góp một electron để hình thành cặp electron chung tạo ra hợp chất cộng hóa trị có cực HCl. ​

  • Trong phân tử HCl, cặp electron chung bị hút lệch về phía nguyên tử Cl, do nguyên tử Cl có độ âm điện lớn hơn.

  • Trong phản ứng có sự chuyển electron và có sự thay đổi số oxi hóa.

1.1.6. Thí dụ 5: Phản ứng phân hủy NH4NO3

• Phương trình hóa học:
• Nhận xét:
  • ​Ở phản ứng này, nguyên tử \(\mathop N\limits^{ - 3}\)nhường electron, còn nguyên tử \(\mathop N\limits^{ + 5}\) nhận electron.
  • Như vậy, chỉ có sự thay đổi số oxi hóa của một nguyên tố.

1.1.7. Kết luận

• Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển electron giữa các chất phản ứng, hay phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố.
• Khái niệm “chất” ở đây được hiểu theo nghĩa rộng, có thể là nguyên tử, phân tử hoặc ion.

• Sự nhường electron chỉ có thể xảy ra khi có sự nhận electron. Vì vậy, sự oxi hóa và sự khử bao giờ cũng diễn ra đồng thời trong một phản ứng oxi hóa khử.

• Trong phản ứng oxi hóa khử bao giờ cũng có chất oxi hóa và chất khử tham gia.

1.2. Lập phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa khử

1.2.1. Cân bằng theo phương pháp thăng bằng electron

• Nguyên tắc: tổng số electron do chất khử nhường phải đúng bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

• Các bước lập phương trình hóa học.

  • Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử.

  • Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

  • Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

  • Bước 4: Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Hoàn thành phương trình hóa học.

1.2.2. Thí dụ 1: Phản ứng cháy của Phoppho trong Oxi

Phương trình phản ứng: P + O2 → P2O5

• Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử.

\(\mathop P\limits^0 + \mathop {{O_2}}\limits^0 \to \mathop {{P_2}}\limits^{ + 5} \mathop {{O_5}}\limits^{ - 2}\)

P có số oxi hóa tăng từ 0 đến +5

O có số oxi hóa giảm từ 0 xuống -2

• Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

\(\mathop P\limits^0 \to \mathop P\limits^{ + 5} + 5e\): Quá trình oxi hóa

\(\mathop {{O_2}}\limits^0 + 4e \to 2\mathop O\limits^{ - 2}\): Quá trình khử

• Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

• Bước 4: Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Hoàn thành phương trình hóa học.

Phương trình phản ứng: 4P + 5O2 → 2P2O5

1.2.3. Thí dụ 2: Phản ứng giữa khí Cacbon monoxit (CO) khử Sắt (III) oxit ở nhiệt độ cao

Phương trình phản ứng: CO + Fe2O3 Fe + CO2

• Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử.

Phương trình phản ứng: \(\mathop {F{e_2}}\limits^{ + 3} \mathop {{O_3}}\limits^{ - 2} + \mathop C\limits^{ + 2} \mathop O\limits^{ - 2} \to \mathop {Fe}\limits^0 + \mathop C\limits^{ + 4} \mathop {{O_2}}\limits^{ - 2}\)

• Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

\(\mathop {Fe}\limits^{ + 3} + 3e \to \mathop {Fe}\limits^0\): Quá trình khử

\(\mathop C\limits^{ - 2} \to \mathop C\limits^{ + 4} + 2e\): Quá trình oxi hóa

• Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

• Bước 4: Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Hoàn thành phương trình hóa học.

Phương trình phản ứng: 3CO + Fe2O3 2Fe + 3CO2

1.3. Ý nghĩa của phản ứng oxi hóa khử trong thực tiễn

• Trong đời sống: Sự cháy của xăng dầu trong các động cơ đốt trong, sự cháy của than, củi, các quá trình điện phân, các phản ứng xảy ra trong pin, ắc quy...

• Trong sản xuất: các quá trình sản xuất hóa học như luyện gang, thép, luyện nhôm, sản xuất các hóa chất cơ bản như xút, axit clohđric, axit nitric, sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dược phẩm, v.v…

Bài tập minh họa

Bài 1:

Lập phương trình hóa học của phản ứng sau:

Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + H2O

Hướng dẫn:

• Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử.

\(\mathop {{\rm{Fe}}}\limits^{\rm{0}} {\rm{ + H}}\mathop {\rm{N}}\limits^{{\rm{ + 5}}} {{\rm{O}}_{\rm{3}}} \to \mathop {{\rm{Fe}}}\limits^{{\rm{ + 3}}} {{\rm{(N}}{{\rm{O}}_{\rm{3}}}{\rm{)}}_{\rm{3}}}{\rm{ + }}\mathop {{\rm{ N}}}\limits^{{\rm{ + 2}}} {\rm{O + }}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{O}}\)

• Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

\(\mathop {Fe}\limits^0 \to \mathop {Fe}\limits^{ + 3} {\rm{ }} + 3e\): Quá trình oxi hóa

\(\mathop N\limits^{ + 5} + 3e \to \mathop N\limits^{ + 2}\): Quá trình khử

• Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

• Bước 4: Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Hoàn thành phương trình hóa học.

Phương trình hóa học: Fe + 4HNO3 → Fe(NO3)3 + NO + 2H2O

Bài 2:

Lập phương trình hóa học của phản ứng sau.

Al + HNO3 → Al(NO3)3 + N2O + H2O

Hướng dẫn:

• Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phản ứng để tìm chất oxi hóa và chất khử.

• Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

\(\mathop {Al}\limits^0 \to \mathop {Al}\limits^{ + 3} + 3e\): Quá trình oxi hóa

\(\mathop N\limits^{ + 5} + 4e \to \mathop N\limits^{ + 1}\): Quá trình khử

• Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron do chất khử nhường bằng tổng số electron mà chất oxi hóa nhận.

• Bước 4: Đặt các hệ số của chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Hoàn thành phương trình hóa học.

Phương trình hóa học: \(8Al{\rm{ + 30HN}}{{\rm{O}}_{\rm{3}}} \to {\rm{8Al(N}}{{\rm{O}}_{\rm{3}}}{{\rm{)}}_{\rm{3}}}{\rm{ + 3}}{{\rm{N}}_{\rm{2}}}{\rm{O + 15}}{{\rm{H}}_{\rm{2}}}{\rm{O}}\)

3. Luyện tập Bài 17 Hóa học 10

Sau bài học cần nắm:

• Khái niệm Chất oxi hóa, chất khử, Sự oxi hóa, sự khử, Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phương trình hóa học.
• Định nghĩa về Phản ứng oxi hóa khử, các bước tiến hành lập phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa – khử theo phương pháp thăng bằng electron.

3.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 10 Bài 17 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Phản ứng nào dưới đây thuộc loại phản ứng oxi hóa - khử?

  • A. 2NO2 + 2NaOH → NaNO3 + NaNO2 + H2O.
  • B. AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3.
  • C. Ca(OH)2 + 2CO2 → Ca(HCO3)2.
  • D. 2NaOH + SO2 → Na2SO3 + H2O.

• Câu 2:

  Cho phản ứng: Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O. Khi hệ số cân bằng phản ứng là nguyên và tối giản thì số phân tử HNO3 bị khử là:

  • A. 20.
  • B. 2.
  • C. 11.
  • D. 8.

• Câu 3:

  Cho các phương trình hóa học sau:

  a, 2HCl + Fe → FeCl2 + H2

  b, 4HCl + MnO2 → MnCl2 + Cl2 + 2H2O

  c, 6HCl + Al2O3 → 2AlCl3 + 3H2O

  d, 2HCl + Na2SO3 → 2NaCl + SO2 + H2O

  Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính khử là:

  • A. 2.
  • B. 1.
  • C. 4.
  • D. 3.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

3.2. Bài tập SGK và Nâng cao

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 10 Bài 17.

Bài tập 1 trang 82 SGK Hóa học 10

Bài tập 2 trang 82 SGK Hóa học 10

Bài tập 3 trang 82 SGK Hóa học 10

Bài tập 4 trang 82 SGK Hóa học 10

Bài tập 5 trang 82 SGK Hóa học 10

Bài tập 6 trang 83 SGK Hóa học 10

Bài tập 7 trang 83 SGK Hóa học 10

Bài tập 8 trang 83 SGK Hóa học 10

Bài tập 17.1 trang 40 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.2 trang 40 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.3 trang 40 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.4 trang 40 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.5 trang 40 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.6 trang 41 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.7 trang 41 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.8 trang 41 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.9 trang 41 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.10 trang 41 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.11 trang 42 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.12 trang 42 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.13 trang 42 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.14 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.15 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.16 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.17 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.18 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 17.19 trang 43 SBT Hóa học 10

Bài tập 1 trang 102 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 2 trang 103 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 3 trang 103 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 4 trang 103 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 5 trang 103 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 6 trang 103 SGK Hóa học 10 nâng cao

Bài tập 7 trang 104 SGK Hóa học 10 nâng cao

4. Hỏi đáp về Bài 17 Chương 4 Hóa học 10

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa HOC247 thảo luận và trả lời nhé.

NONE

Bài học cùng chương

Hoá học 10 Bài 18: Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ Hoá học 10 Bài 19: Luyện tập Phản ứng oxi hóa - khử Hoá học 10 Bài 20: Bài thực hành số 1 Phản ứng oxi hóa khử ADSENSE TRACNGHIEM Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 10

Toán 10

Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Toán 10 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 10 Cánh Diều

Giải bài tập Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Toán 10 CTST

Giải bài tập Toán 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Toán 10

Ngữ văn 10

Ngữ Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Ngữ Văn 10 Chân Trời Sáng Tạo

Ngữ Văn 10 Cánh Diều

Soạn Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Soạn Văn 10 Chân Trời Sáng tạo

Soạn Văn 10 Cánh Diều

Văn mẫu 10

Tiếng Anh 10

Giải Tiếng Anh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải Tiếng Anh 10 CTST

Giải Tiếng Anh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 KNTT

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CTST

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CD

Giải Sách bài tập Tiếng Anh 10

Vật lý 10

Vật lý 10 Kết Nối Tri Thức

Vật lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Vật lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Lý 10 CTST

Giải bài tập Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Vật Lý 10

Hoá học 10

Hóa học 10 Kết Nối Tri Thức

Hóa học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Hóa học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Hóa 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Hóa 10 CTST

Giải bài tập Hóa 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Hóa 10

Sinh học 10

Sinh học 10 Kết Nối Tri Thức

Sinh học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Sinh học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Sinh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Sinh 10 CTST

Giải bài tập Sinh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Sinh học 10

Lịch sử 10

Lịch Sử 10 Kết Nối Tri Thức

Lịch Sử 10 Chân Trời Sáng Tạo

Lịch Sử 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lịch Sử 10 KNTT

Giải bài tập Lịch Sử 10 CTST

Giải bài tập Lịch Sử 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Lịch sử 10

Địa lý 10

Địa Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Địa Lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Địa Lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Địa Lý 10 KNTT

Giải bài tập Địa Lý 10 CTST

Giải bài tập Địa Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Địa lý 10

GDKT & PL 10

GDKT & PL 10 Kết Nối Tri Thức

GDKT & PL 10 Chân Trời Sáng Tạo

GDKT & PL 10 Cánh Diều

Giải bài tập GDKT & PL 10 KNTT

Giải bài tập GDKT & PL 10 CTST

Giải bài tập GDKT & PL 10 CD

Trắc nghiệm GDKT & PL 10

Công nghệ 10

Công nghệ 10 Kết Nối Tri Thức

Công nghệ 10 Chân Trời Sáng Tạo

Công nghệ 10 Cánh Diều

Giải bài tập Công nghệ 10 KNTT

Giải bài tập Công nghệ 10 CTST

Giải bài tập Công nghệ 10 CD

Trắc nghiệm Công nghệ 10

Tin học 10

Tin học 10 Kết Nối Tri Thức

Tin học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Tin học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Tin học 10 KNTT

Giải bài tập Tin học 10 CTST

Giải bài tập Tin học 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tin học 10

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 10

Tư liệu lớp 10

Xem nhiều nhất tuần

Đề thi giữa HK1 lớp 10

Đề thi giữa HK2 lớp 10

Đề thi HK1 lớp 10

Đề cương HK1 lớp 10

Đề thi HK2 lớp 10

Video bồi dưỡng HSG môn Toán

Toán 10 Kết nối tri thức Bài 1: Mệnh đề

Toán 10 Cánh Diều Bài tập cuối chương 1

Toán 10 Chân trời sáng tạo Bài 2: Tập hợp

Soạn bài Ra-ma buộc tội - Ngữ văn 10 Tập 1 Cánh Diều

Soạn bài Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân - Ngữ văn 10 KNTT

Soạn bài Thần Trụ Trời - Ngữ văn 10 CTST

Văn mẫu về Tây Tiến

Văn mẫu về Cảm xúc mùa thu (Thu hứng)

Văn mẫu về Bình Ngô đại cáo

Văn mẫu về Chữ người tử tù

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>