Hoa Mười Giờ Giải độc, điều Trị đau Họng, đinh Nhọt Và Ghẻ Ngứa

Là loài hoa cảnh phổ biến, được trồng nhiều ở các khuôn viên giải trí, trường học, sân nhà…; hoa mười giờ đã quá quen thuộc với mọi người. Tuy nhiên, hầu như cây chỉ mới được biết đến với công dụng làm cảnh, trang trí nhà cửa, phòng học trong khi nó còn có công dụng làm thuốc.

Trên thế giới, dược tính của hoa mười giờ chưa được quan tâm nghiên cứu nhiều. Vì vậy, việc ghi nhận, tìm hiểu những công dụng của cây cũng là điều cần thiết.

Đặc điểm

Cây mười giờ (tên khoa học: Portulaca grandiflora, họ Rau sam: Portulaceae) (1)

Hay còn gọi là rau sam hoa lớn (Đại hoa mã xỉ hiện) là loài thân thảo với các dây mọc bò sát đất, phân nhánh nhiều và có nhiều rễ phụ. Thân mười giờ tròn, mọng nước, có màu hồng nhạt, lá mười giờ màu xanh nhạt, có hình dải nhọn, hơi dẹt và căng mọng nước. Hoa mười giờ có nhiều loại với nhiều màu như đỏ, hồng, vàng, tím, trắng… Quả mười giờ có hình cầu.

Ở nước ta, cây mười giờ chủ yếu được trồng để làm cảnh vì cây dễ trồng bằng cách giâm cành, sinh trưởng nhanh và nở nhiều hoa, rộ nhất vào buổi sáng, khoảng 10 giờ nên cũng vì thế mà người ta gọi thành tên nó.

Cách dùng cây mười giờ làm thuốc

Toàn cây mười giờ đều có thể được dùng làm thuốc (dùng tươi hay khô để đều được). Theo y học cổ truyền, cây mười giờ có vị chua, tính bình, có tác dụng tiêu viêm, tiêu sưng, giảm đau, hoạt huyết. Trong đó, có hai cách sử dụng phổ biến là:

Dùng thuốc sắc: Thông thường, người ta dùng cây mười giờ để điều trị đau họng và chấn thương mô mềm (va đập, bầm giập). Liều lượng: 15 – 30 g thuốc sắc mỗi ngày (đối với trường hợp đau họng, có thể lấy nước ép cây mười giờ để ngậm) (2).

Dùng thuốc bôi: Có thể dùng cây mười giờ tươi để điều trị đinh nhọt, ghẻ ngứa, da viêm mủ, bỏng hay eczema bằng cách giã nát rồi lấy nước ép thoa lên (2).

Ở Trung Quốc, cây cũng được biết đến với các công dụng như làm tan máu bầm, thanh nhiệt, giải độc và tiêu thũng rất hay (3).

Một số nghiên cứu về hoa mười giờ

• Tính an toàn: Theo tạp chí Dân tộc học (Journal of Ethnopharmacology), kết quả nghiên cứu chiết xuất nước của cây mười giờ trên chuột thí nghiệm (trong thời gian 6 tháng dùng thuốc ở cả chuột đực và cái) cho thấy cây này khá an toàn (4).
• Tiềm năng điều trị ung thư: Theo tạp chí Tiến bộ môi trường và năng lượng bền vững (Enviromental progress and sustainable energy), chiết xuất từ lá và thân của cây mười giờ làm giảm khả năng sống sót của các tế bào ung thư (dòng tế bào u thần kinh đệm C6 ở người) (5).
• Khả năng chống oxy hóa: Theo Tạp chí quốc tế về thực vật (International Journal of Phytopharmacy), chiết xuất thô từ các loại cây mười giờ có màu hoa khác nhau như trắng, cam, đỏ tím, hồng và đỏ đều có hoạt tính chống oxy hóa. Trong đó, cây mười giờ có hoa màu cam là loại có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất qua chiết xuất acetone (và trong các bộ phận của cây thì phần lá chứa hàm lượng phenolic cùng hoạt tính chống oxy hóa cao nhất) (6).

Cũng cần lưu ý rằng, mặc dù cây mười giờ khá an toàn nhưng do chưa có nhiều nghiên cứu về dược tính của loại hoa này, vì vậy, nên tham khảo thêm ý kiến của các chuyên gia nếu có nhu cầu làm thuốc. Mặc khác, nước ép từ cây mười giờ hơi nhớt và hơi khó uống nên cây thường được dùng dưới dạng thuốc sắc.

▼ Nguồn tham khảo

1. Hoa mười giờ, https://vi.wikipedia.org/wiki/Hoa_m%C6%B0%E1%BB%9Di_gi%E1%BB%9D, ngày truy cập: 30/07/2019.
2. Võ Văn Chi, Cây thuốc An Giang, Ủy ban Khoa học và kỹ thuật An Giang, 1991, trang 281.
3. 大花马齿苋, https://baike.baidu.com/item/大花马齿苋, ngày truy cập: 30/07/2019.
4. Chronic toxicity study of Portulaca grandifloraHook, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874103004057, ngày truy cập: 30/07/2019.
5. Biosynthesis of gold nanoparticles using green roof species Portulaca grandiflora and their cytotoxic effects against C6 glioma human cancer cells, https://aiche.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/ep.12385, ngày truy cập: 30/07/2019.
6. Antioxidant activity and total phenolic content of different varieties of Portulaca grandiflora, https://www.researchgate.net/profile/Joo_Loo/publication/267271034_Antioxidant_activity_and_total_phenolic_content_of_different_varieties_of_Portulaca_grandiflora/links/5449b1de0cf244fe9ea60e18.pdf, ngày truy cập: 30/07/2019.