Hoa Tigon Trắng 02 - MỘC NHIÊN FARM

Hoa tigon có nhiều ưu điểm đáng cân nhắc để đem về trồng. Tuy nhiên, vì bài thơ Hai sắc hoa Tigon buồn bã của tác giả T.T.Kh. mà có nhiều người dù chưa một lần tận mắt ngắm hoa đã vội ngoảnh mặt làm ngơ. Hãy dành cho Mộc Nhiên Farm cơ hội để níu chân bạn lại nếu bạn là một trong số đó nhé.

• Tên khoa học: Antigonon Leptopus
• Tên tiếng Anh: Bride’s Tears, Chain-of-Love, Confederate-Vine, Hearts on a Chain, Honolulu Creeper, Love Chain, Love-Vine, Mexican Creeper, Mexican-Creeper, Mexican Love Vine, Mountain Rose, Queen’s Jewels, Queen’s Wreath, San Miguelito Vine, Sandwich Island Creeper
• Tên gọi khác: hoa tim vỡ, hoa trái tim tan vỡ

Ấn tượng ban đầu về hoa tigon trắng

Có một lần đi trên đường, Ad đã dừng sững lại trước một ngôi nhà nhỏ. Ngôi nhà ấy không có gì nổi bật ngoài một vòm mây trắng bồng bềnh đang dập dờn trên sân thượng, rủ xuống và trải dài men theo hai bờ rào. Trong đầu Ad chợt nghĩ tới một dòng suối – suối mây. Có lẽ một thiên thần nào đó đang dỗi hờn mà nhỏ những hạt ngọc trắng ngần xuống trần gian chăng?

Tìm hiểu về hoa tigon mới ngạc nhiên vì chúng có mặt ở rất nhiều đất nước. Thậm chí cây được ưu ái đặt cho nhiều cái tên. Mỗi cái tên đều gắn bó với hình dáng hoa hoặc một sự liên tưởng nào đấy.

Hoa tigon và những điều thú vị bạn chưa biết

Về cái tên tigon

Đa phần tên tiếng Anh của tigon đều nói tới hình dáng hoa như trái tim bé bỏng. Còn dây hoa tigon trắng thường được cuộn lại, làm vòng hoa xinh xắn của các cô dâu trong lễ cưới. Không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nơi khác, hoa tigon trắng cũng làm người ta nghĩ đến tình yêu, vì vậy cái tên Love Chain rất được yêu thích.

Đặc điểm của cây tigon

• Cây tigon xuất phát từ Mexico, dạng thân leo rất khỏe. Các dây leo hóa gỗ, cuốn chặt vào giá đỡ hoặc điểm tựa để leo cao. Cây có khi cao hơn 10m.
• Thân cây mảnh mai nhưng vô cùng khỏe mạnh và dẻo dai. Từ trên thân mọc ra nhiều tua cuốn dạng sợi mảnh. Cây dùng các tua cuốn đó để bám.

• Lá hình trái tim, màu xanh đậm. Bản lá khá rộng, khoảng tới 10cm. Phiến lá mỏng, có lớp lông rất mềm nên đôi khi cảm giác như trơn nhẵn.

• Hoa nhỏ xinh với 5 cánh xòe bung như ngôi sao. Nét thú vị của hoa tigon là ở hình dáng biến đổi: ban đầu cúp lại, sau xòe tung cánh. Khi hoa còn cúp, trông chúng như muôn vàn trái tim bé nhỏ. Khi bung ra đột ngột vỡ òa nên hoa còn có tên là hoa tim vỡ.

• Hoa có 3 màu sắc: trắng, hồng, đỏ tươi. Màu trắng và hồng phổ biến nhất. Nhụy hoa màu vàng nổi bật. Hoa thường nở thành từng chùm. Mỗi chùm khá dài treo lủng lẳng nơi các cành mảnh mai. Ở hoa tigon có chút gì đó lả lơi làm người ngắm bỗng chợt nhói lòng. Có lẽ đó là cảm giác muốn che chở cho những gì mong manh trước mắt.
• Hoa thường nở quanh năm, đặc biệt rộ hoa vào mùa hè.
• Cây cho quả màu nâu, hình nón, bên trong có hạt.

Nguồn gốc và phân bố của hoa tigon

Hoa tigon bắt nguồn từ Mexico, rất dễ thích nghi. Nhiều thông tin đã viết rằng chúng được tìm thấy ở nhiều địa hình khác nhau bất kể núi non, gai góc, đất đá... Ở Florida, loài cây này có mặt ở rừng thông, những nơi võng gỗ cứng nhiệt đới, rừng biển và đầm lầy. Tại Úc, nó rất phát triển ở các khu vực ven sông, thảm thực vật rừng ngập mặn, các khu vực rác thải và khu vườn cũ.

Tigon rất được chuộng để leo hàng rào sân nhà, sân thượng, các khu vực lớn như nhà thờ, chùa chiền, khu du lịch... để tỏa bóng mát và trang trí cho không gian thêm sinh động.

Ý nghĩa hoa Tigon

Câu chuyện sự tích hoa tigon

Nhắc tới hoa tigon, người ta thường không khỏi xót xa vì nhớ tới câu chuyện tình đẹp với kết thúc quá buồn mà dân gian truyền lại.

Câu chuyện kể về nàng Antigone và chàng trai nàng yêu. Cô gái xinh đẹp danh gia vọng tộc và chàng trai Pho-nin nghèo rớt mồng tơi. Khi bên cạnh có biết bao chàng trai theo đuổi, hàng ngày mơ ước được nàng ngó tới, thì Antigone lại trao trọn trái tim cho Phonin. Dù bị gia đình ngăn cấm, nàng vẫn kiên quyết chỉ hẹn hò yêu đương với chàng.

Không ngăn cấm được con gái, cha nàng giam nàng lại, không cho gặp Phonin. Rồi ông tìm cách lừa Phonin vào rừng và giết chết chàng.

Khi hay tin cha mẹ định gả nàng cho một vị tù trưởng làng bên, Tigon tìm cách lẻn ra ngoài và chạy vào rừng. Đi mãi trong rừng sâu, nàng kiệt sức ngã xuống gốc một cây cổ thụ, miệng vẫn kêu tên người yêu không ngớt.

Người ta kể lại là sau nhiều ngày, thân xác nàng được tìm thấy trong rừng. Nơi trái tim nàng, có một dây leo xanh ngát vươn lên, bám vào cây cổ thụ. Từ đó trổ ra những nhánh mềm mại và những đóa hoa đỏ tươi hình trái tim. Kể từ đó, người ta gọi tên loài cây này là tigon hoặc trái tim tan vỡ.

Ý nghĩa và màu sắc của hoa tigon

Hoa tigon có nhiều ý nghĩa khác nhau được lưu truyền lại từ trong dân gian. Đa số ý nghĩa liên quan tới màu sắc của hoa.

• Hoa tigon trắng: tượng trưng cho vẻ đẹp sáng trong, tinh khôi.
• Hoa tigon hồng: thể hiện tình yêu thắm thiết.
• Hoa tigon đỏ: niềm khát khao dâng hiến cho người yêu.

Ở các nước khác, loài hoa này mang ý nghĩa may mắn, là biểu tượng cho tình yêu mãnh liệt. Tuy nhiên, đối với một số người Việt Nam thì hoa tigon mang ý nghĩa chia ly, xa cách. Ý nghĩa này xuất phát từ bài thơ Hai Sắc Hoa Tigon của tác giả bí ẩn T.T.Kh.

Hai sắc hoa tigon trong thơ và nhạc

Vì hoa tigon nhỏ bé có hình trái tim, dây leo mềm dễ uốn nên nhiều cô gái dùng để quấn làm vòng hoa trên đầu. Đặc biệt hoa tigon trắng hay được dùng làm vòng hoa cho cô dâu. Nét duyên dáng mong manh ấy trở thành cảm hứng cho một số bài thơ. Trong đó, bài thơ Hai sắc hoa Tigon gần như là dấu ấn ai cũng nhắc tới khi nói về loài hoa này. Bài thơ cũng đã được phổ nhạc và lưu truyền nhiều thế hệ về một loài hoa đẹp buồn.

Có lẽ hơi oan uổng cho hoa tigon nếu phải mang lấy trách nhiệm là nguyên nhân tan vỡ. Vì vậy, Mộc Nhiên Farm hy vọng những điều thú vị trong bài viết này sẽ gỡ gạc lại những niềm tin yêu tích cực về loài hoa quá đỗi đáng yêu.

Cách trồng và chăm sóc hoa tigon

Nhân giống

Cây tigon có thể được trồng theo 2 cách: gieo hạt hoặc trồng cây con

Đối với cách gieo hạt, chỉ cần đào lỗ và thả hạt xuống rồi tưới ẩm đất và đợi ngày nhú mầm. Cách này tuy đơn giản nhưng không cho năng suất hoàn hảo.

Đối với phương pháp chiết cành, kỹ thuật đòi hỏi phức tạp và khéo léo hơn nhưng khả năng thành công cũng cao hơn:

• Chọn cành chiết khỏe từ cây chính.
• Giâm cành vào giá thể ẩm thoáng, không chứa nhiều phân bón.
• Tưới nước và chờ cây ra rễ thì đem vào chậu lớn.
• Mỗi khi thay chậu, nên để cây trong mát khoảng chục ngày, khi cây ổn định thì đem ra hứng nắng.

Giá thể

Cây tigon vốn là loài mọc dại ở cả những nơi đất không được chăm sóc, vì vậy cây không quá kén chọn đất trồng. Tuy nhiên, nếu trồng chậu, đất nên nhiều dinh dưỡng và thoát nước tốt.

Bón phân

Có thể bón bất kỳ loại phân hữu cơ nào cho cây. Thời gian bón cách nhau khoảng 1 tháng. Không nhất thiết bón hàng tuần vì tigon phát triển rất khỏe dù ở điều kiện khắc nghiệt.

Nước tưới

Cần giữ ẩm cho giá thể. Nếu bị khô hạn, toàn bộ thân lá sẽ héo rũ. Tình trạng này kéo dài lâu ảnh hưởng tới sự phát triển và ra hoa của cây

Ánh sáng, nhiệt độ

Tigon cho nhiều hoa nhất khi nhiều nắng. Dù điều đó có thể làm cây cần tưới nước thường xuyên hơn. Vì vậy, hãy đặt cây ở nơi hứng nhiều ánh sáng mặt trời trực tiếp và đừng quên tưới nước nha.

Cắt tỉa

Tigon không phải loài cây rụng lá, vì vậy chúng liên tục ra lá mới và lá cũ héo đi cùng những tua cuốn tàn dần. Những lớp lá mới đè lên phần héo rũ bên dưới. Cần để ý cắt tỉa để cây ra nhánh mới, tập trung dinh dưỡng cho hoa. Việc cắt tỉa cũng làm cho giàn cây nhẹ bớt và xanh mướt hơn.

Công dụng của cây hoa tigon

Ứng dụng của tigon trong ẩm thực như thế nào?

Điều thú vị mà nhiều người chưa biết đến là tigon có thể ăn được. Đây cũng chính là một trong những cách đã đưa chúng lan ra khắp nơi trên thế giới.

Thời xa xưa, người ta còn hiểu biết về các loại cây mọc hoang ở rừng, sườn núi hoặc ven đường. Những người thổ dân ở Baja California dùng tigon làm thức ăn. Việc nổ những trái tigon như nổ bỏng ngô rất phổ biến. Hạt được nướng nổ bung rồi lắc rổ để vỏ nổi lên, lấy phần hạt đã nướng nghiền nát. Theo thời gian, cách nổ trái này không còn lưu truyền lại, mà chỉ được nhắc đến trong sách như một phần của văn hóa lâu đời.

Ở một số nước, tigon còn được sử dụng cho bệnh tiểu đường, huyết áp thấp. Tại Mỹ và Tây Ấn, người ta chế biến thành trà thảo dược.

Ngoài ra, một số nơi còn luộc hạt và làm thành bánh chiên, hoặc pha trà. Rễ và củ có thể dùng nấu chín ăn được, hương vị dễ chịu. Cây lớn cho rễ và củ nặng tới 7kg.

Tigon có ứng dụng trong y học ra sao?

Trong y học cổ truyền

Tìm hiểu về dược tính của loài cây này mới thật sự bất ngờ. Cây dây leo mà hầu như đi đâu cũng dễ bắt gặp kia lại được ứng dụng trong y học ở rất nhiều nước. Cả thân, lá và hoa tigon đều có những hoạt chất hữu hiệu để giảm đau, chống viêm, điều trị các chứng ho hoặc cảm cúm.

Theo dân gian, cây tigon trị cảm cúm thông thường, đau bụng kinh và một số bệnh khác. Theo các nghiên cứu từ xưa tới nay, các bộ phận khác nhau như rễ, hoa, lá và hạt của cây được sử dụng trong y học trên toàn thế giới.

• Nước sắc từ cành, lá, hoa… được sử dụng để ngăn ngừa ho và các cơn đau liên quan đến cảm cúm.
• Nước sắc từ rễ uống để điều trị các bệnh nhiễm trùng, bệnh da liễu.
• Thuốc dán làm từ lá tươi điều trị bệnh ngoài da.
• Hạt được dùng làm thức ăn khi đói kém.
• Lá được sử dụng để điều trị mụn nước, điều trị huyết áp và làm thuốc bổ tim.

Trong y học hiện đại

Hiện nay, cây tigon được đưa vào nghiên cứu rộng rãi. Trong thành phần của lá và hoa tigon có hợp chất phenolic. Hợp chất này được nghiên cứu có thể làm giảm nguy cơ mắc các chứng rối loạn mãn tính như bệnh tim mạch và ung thư. Theo nhiều cuộc khảo sát, các bộ phận của cây được kết luận là có tiềm năng phát triển thành các dược phẩm điều trị bệnh. Kết luận từ nghiên cứu về các hoạt động dược tính của tigon như sau:

• Hoạt động kháng khuẩn
• Tẩy giun sán
• Giảm đau
• Chống viêm
• Bảo vệ gan
• Chống đái tháo đường
• Thải độc tế bào

Kết luận

Có người nói vì dáng hoa tigon như tim vỡ nên nhất định không trồng, lỡ trồng rồi trái tim cũng tan vỡ thì sao... Mộc Nhiên Farm hy vọng những thông tin vừa dễ thương vừa hữu ích ở trên sẽ phần nào giải nỗi oan ức của loài hoa bé bỏng đẹp xinh này. Hoa tigon đâu có tội tình chi, những bông hoa màu trắng như mây vẫn nở bồng bềnh đem đến cho người trồng nhiều cảm xúc trong veo mà, phải không?

©Copyright by Moc Nhien Farm