Hoang Mang Với "phiên Bản Mới" Của Bài Thơ Thương ông Trong ...

Với những thế hệ cũ, bài thơ "Thương ông" của Tú Mỡ đã in hằn trong tâm trí đến nỗi chỉ cần đọc tên thì hầu như người nào cũng đọc thuộc vanh vách. "27 tuổi vẫn nhớ như in bài thơ này. Đây chính là thứ mà người ta gọi là học thuộc lòng, chính là học bằng cả tấm lòng và trái tim", một bạn chia sẻ.

Mấy ai quên được 20 câu thơ dung dị, mộc mạc, thấm đẫm tình cảm ông cháu này: "Ông bị đau chân/Nó sưng nó tấy/Đi phải chống gậy/Khập khiễng khập khà"; "Ông vịn vai cháu/Cháu đỡ ông lên/Ông bước lên thềm/Trong lòng vui sướng" và cái kết đoạn đầy tình yêu thương "Ôm cháu xoa đầu/Hoan hô thằng bé/Bé thế mà khoẻ/Vì nó thương ông".

Vậy nên mới đây, khi một phụ huynh phát hiện sách giáo khoa lớp 2 tập 1 hiện hành của con mình có một phiên bản "Thương ông" mới, câu được câu mất, không còn giữ được vần điệu hay ho, dễ thuộc dễ nhớ như bài cũ, nhiều người "bàng hoàng" vì không hiểu chuyện gì đang xảy ra.

Có người khẳng định: "Có lẽ sách giáo khoa in nhầm chứ làm sao phá nát ý tứ bài thơ của tác giả như vậy được? Mà sách giao khoa qua bao nhiêu khâu thực nghiệm, thẩm định, chẳng hiểu sao in nhầm lỗi lớn thế mà không ai phát hiện ra?".

Bài thơ Thương ông xa lạ trong sách tiếng Việt lớp 2 tập 1 hiện hành

Cụ thể, bài thơ "Thương ông" mới có độ dài hơn (28 câu so với 20 câu trong bài cũ) nhưng một số câu cũ đã không còn, thay vào đó là nhiều câu mới. Đáng nói, việc thay đổi này không hề theo một quy luật, ngoài việc khiến vần điệu bài thơ gốc mất đi, khó nhớ, làm giảm sự biểu hiện tình cảm ông cháu qua bài thơ. Nhiều người bày tỏ băn khoăn không hiểu vì sao những người biên soạn sách giáo khoa lại phải sửa nội dung, trong khi bài cũ đọc suôn vần, dễ thuộc hơn lại tình cảm hơn.

So sánh bài thơ "Thương ông" trong sách cũ, sách mới và bản đầy đủ của nhà thơ Tú Mỡ như sau:

So sánh với bài thơ đầy đủ của nhà thơ Tú Mỡ (42 câu) thì bài thơ được trích trong sách Tiếng Việt lớp 2 không phải tự ý thêm câu hay được in sai, mà những người biên soạn đã cắt ghép, trích từ đầu đến cuối bài thơ nhưng bỏ đi một vài câu ở phần thân bài. Những câu như "Khập khiễng, khập khà", "Âu yếm nhanh nhảu"... đóng vai trò là "chất kết dính" để cả bài thơ có vần điệu. Vì vậy khi cắt xén, bài đọc mới cho cảm giác gượng gạo, không còn suôn về vần nhịp.

Hay cả 1 đoạn "Trong lòng sung sướng/Quẳng gậy, cúi xuống/Quên cả đớn đau/Ôm cháu xoa đầu" cũng bị lược bỏ mặc dù đây là đoạn rất xúc động trong bài thơ.

Sách Tiếng Việt lớp 2 tập 1

Nhiều phụ huynh cho rằng, thường thì người ta sẽ trích đoạn nguyên bản, nhưng ở đây lại cắt ghép câu thơ trong khổ làm mất vần điệu hay, đọc bị "ngang tai". Nếu đọc bài thơ cũ thấy Việt là một cậu bé tình cảm, biết giúp đỡ người khác, thương yêu ông mình. Còn ông rất cảm động, vui sướng với hành động của cháu thì với phiên bản này, chỉ thấy đơn giản là kể lại một câu chuyện cháu giúp ông, chẳng thấy còn mấy tình cảm thắm thiết, gần gũi nữa.

Trên một diễn đàn, có thành viên nêu ý kiến: "Thật hài hước, nếu trích thơ bao giờ người ta cũng trích theo khổ. Trích khổ trước thì bỏ khổ sau đi, lý do gì mà vài có vài câu đầu xong nhảy xuống câu khổ sau, không có vần gì hết. Càng ngày tụi con nít càng lại không có tuổi thơ".

Được biết, sách Tiếng Việt lớp 2 tập 1 hiện hành cũng do GS Nguyễn Minh thuyết chủ biên và đã được tái bản đến lần thứ 17.

GS Nguyễn Minh Thuyết giải thích lí do nhóm tác giả không chọn đoạn trích từng đưa vào SGK trước đây: "Ở đoạn đầu bài thơ, đúng là rất hay. Nhưng khi lựa chọn cho học sinh lớp 2, ngoài tiêu chí chọn nội dung hay, chúng tôi phải quan tâm tới những yếu tố khác.

Đoạn đầu bài thơ có câu “Đi phải chống gậy/ Khập khiễng khập khà”. Từ “khập khà” là cách viết của nhà thơ để gieo vần, nó hợp lý khi nằm trong chỉnh thể bài thơ. Nhưng xét ở mục đích dạy tiếng Việt cho học sinh thì đó là từ không chuẩn và khó hiểu với học sinh lớp 2.

Ngoài ra theo quan điểm của nhóm biên soạn, ở phần đầu có một số câu nôm na, không “thơ” bằng phần sau. Đặc biệt ở phần sau khi đứa cháu bảo ông nói “Không đau! Không đau!”, người ông làm theo... là phần rất thú vị, thể hiện tình cảm trong sáng, cách nghĩ hồn nhiên rất trẻ con của người cháu. Theo tôi, cái thần của bài thơ nằm ở đây. Đó là lý do chúng tôi chọn đoạn trích sau".