Học ở Nơi Cách Nửa Vòng Trái đất

TIN LIÊN QUAN
	Canada - Những mảnh ghép tươi màu
	Diễn đàn VN - Mỹ Latinh về thương mại-đầu tư: Cơ hội để VN thâm nhập “Thị trường Vàng”

Trường UNB Saint John (Canada) một ngày thứ Hai đầu tuần, giảng viên nêu câu hỏi thảo luận: Bạn biết gì về nông nghiệp Canada? Lớp có hơn chục học viên, đến từ các nước khác nhau, mỗi người nói một ý. Cũng như với bất cứ chủ đề nào trong tuần, giảng viên luôn hoan nghênh sự khác biệt và khuyến khích mọi người tiếp tục tự tìm hiểu.

Học viên chúng tôi đã chui vào lều tránh rét teepee của người da đỏ giữa rừng phong. (Ảnh tác giả cung cấp)

Nông dân làm du lịch

Sáng thứ Ba, chúng tôi đi thực tế tại một làng quê Canada, cách thành phố Saint John chừng 30 km. Chui qua cây cầu gỗ có mái che 300 tuổi, con đường nhựa thênh thang dẫn chúng tôi đến làng Bloomfield, vùng nông thôn êm đềm của một nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới. Nhà ông David Cassidy, số 374 đường 121, Bloomfield là ngôi nhà điển hình của nông dân Canada.

Chỉ vào đôi vậy bò (dụng cụ bằng gỗ đặt lên vai đôi bò kéo) được truyền lại từ thuở các cụ tổ từ nước Anh vượt biển sang đây khai hoang mở đất, vợ ông David kể rằng, tổ tiên nhà David Cassidy đến Canada định cư đã được năm đời. Gia đình David sở hữu 500 ha đất, chủ yếu là đồng cỏ để nuôi bò sữa. Quy mô như vậy là bình thường đối với nông dân Canada.

Lần đầu tiên nhìn những bánh xe to như những tòa nhà nằm rải rác trên nông trại, tôi cứ ngỡ đó là các phi chứa xăng dầu, sau được vợ ông David giải thích mới biết đó là cỏ được cuốn lại làm thức ăn dự trữ cho bò. Vì vậy, kể cả khi có bão tuyết, mỗi ngày một con bò vẫn cho vắt sữa hai lần, khoảng 25 lít sữa, cung cấp đều đặn cho hai chuyến xe chuyên dụng từ thành phố về mua.

Giống như nhiều gia đình nông thôn khác, nhà David mở ra loại hình du lịch nông trang. Tất cả quy trình thu hoạch sữa bò đều thông qua hệ thống máy móc tự động nhưng vắt sữa bằng tay vẫn là một hoạt động hấp dẫn khách du lịch. Nông dân hiện chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ ở Canada. Người Mỹ và Canada thích về vùng nông thôn vào cuối tuần và mùa Hè. Du khách được tận hưởng khoáng đạt của đồng cỏ mênh mông, sống trong không khí cởi mở, thân thiện của làng quê và dịch vụ ăn nghỉ Bed & Breakfast tiện lợi. Phương châm phục vụ du khách của ông bà nông dân David được ghi ngay trên tường nhà "Enter as strangers - Leave as friends" (tạm dịch là: "Khi đến còn là người lạ; Rời đi đã hóa bạn thân").

Ông Gig Denise thử chất lượng của nhựa phong. (Ảnh tác giả cung cấp)

Ăn mật trên tuyết với thổ dân

Ngày thứ Tư, chúng tôi được nhà trường bố trí đến 65 đường Ganong Road, Erbs Cove, tỉnh bang New Brunswick, Canada.

Ông Gig Denise, thổ dân da đỏ làm nghề khai thác nhựa phong cho biết, mỗi cây phong bình quân cho từ 35 đến 50 lít sáp. Làm nước xi rô từ nhựa phong (maple syrup) là một công việc vất vả. Việt Nam có thuận lợi khi nấu mía làm đường vì trữ lượng đường trong mía lớn. Còn người Canada thì không dễ. 50 lít sáp mới nấu được từ 1 đến 1,5 lít xi rô. Với công nghiệp chế biến tiên tiến, tỉnh bang New Brunswick dẫn đầu về sản lượng toàn Canada. Tuy nhiên, cách khai thác và chế biến truyền thống của thổ dân da đỏ có nét hấp dẫn riêng. Học viên chúng tôi đã chui vào lều tránh rét teepee của người da đỏ giữa rừng phong, xem họ giới thiệu quy trình nấu nhựa sáp thành xi rô, chế thành đường cát và thưởng thức món độc đáo “ăn trên tuyết”. Đây là cách thổ dân rót xi rô xuống tuyết, đợi một phút, dịch đông lại thành mật, lấy một nhành cây nhỏ cuộn mật ăn ngay trên tuyết trắng. Thấy nhiều khách tham quan thích chấm pancake với xi rô, tôi cũng chui vào bếp xem cách thức những người phụ nữ chế biến. Nước xi rô ngọt ngào thế nào thì người dân ở đây hiếu khách như thế. Nếu lá phong là biểu tượng trên quốc kỳ Canada, thì nước xi rô sóng sánh màu vàng mật là hương vị Canada.

Mùa Thu năm trước, cả rừng phong đã chuyển vàng, rồi đỏ rực. Khi những chiếc lá cuối cùng rời cành cũng là lúc cây phong tích nhựa (sáp). Mùa Đông Canada kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tận tháng 4 năm sau. Cả rừng phong bên ngoài xơ xác, nhưng âm thầm bên trong vỏ cây xù xì, dòng sáp ngọt đang đợi chờ dâng hiến. Sáp sẽ được khai thác trong vòng 6 tuần trước khi Xuân sang.

Tiến sỹ làm thuê

Sáng thứ Năm, chúng tôi được giảng viên hướng dẫn đi tham quan học tập ở trại nuôi cá hồi ven biển Đại Tây Dương. Trại nuôi trồng thủy sản Cooke Aquaculture ra đời từ khát vọng của một nông dân, khởi đầu chỉ với một lồng nuôi 5.000 con cá hồi. Chuck Brown là người hướng dẫn tour du lịch thăm thủy trại cá hồi. Anh vốn là một nhà báo, rồi chuyển làm giám đốc truyền thông cho thủy trại Cooke Aquaculture, cơ sở có tới 2.000 nhân viên.

Chuck Brown cho biết, xác định hội nhập là vấn đề cốt tử, thủy trại này đã đầu tư hệ thống thiết bị nuôi cá, ấp trứng, chế biến, phân phối sản phẩm hiện đại, đặc biệt tuân thủ những quy định ngặt nghèo về vệ sinh môi trường, phòng ngừa dịch bệnh, chống dư lượng kháng sinh... Trước đây, khi chưa biết quy trình này của họ, tôi cứ nghĩ những nước giàu hay vẽ vời ra quy trình, tiêu chuẩn này nọ làm hàng rào kỹ thuật để cản trở nước nghèo xuất khẩu thủy sản. Đến đây mới thấy mình không đúng.

Tiến sỹ Michael Beattie, Giám đốc chuyên trách về sức khỏe, môi trường cho cá hồi của New Brunswick cũng là nhà tư vấn cho Cooke Aquaculture. Ông cho biết quy trình nuôi thả cá hồi ở thủy trại này mô phỏng chu trình sinh nở của cá hồi trong tự nhiên. Bằng công nghệ hiện đại, người Canada đã rút ngắn quy trình sinh trưởng của cá hồi từ khi ấp trứng đến khi khai thác được cá thương phẩm. Từ một lồng cá ban đầu, đến nay, Cooke Aquaculture đã mở rộng địa bàn kinh doanh tại các tỉnh bang Đại Tây Dương của Canada, vượt biên giới sang bang Maine của Mỹ và vươn xuống tận Chile (Nam Mỹ). Mỗi năm, công ty chế biến và bán ra thị trường 150 triệu pound (gần 70 nghìn tấn) cá hồi. Phần lớn sản lượng này được tiêu thụ tại Mỹ, nơi có tỷ lệ người béo phì lớn nhất thế giới. Đây là thị trường còn đầy tiềm năng đối với nền công nghiệp chế biến cá hồi bởi dầu cá hồi là thành phần chính trong thuốc bổ dưỡng Omega 3 rất tốt cho phát triển não trẻ em, phòng chống bệnh tim mạch, đột quỵ. Với 40.000 km bờ biển, Canada có thế mạnh vượt trội về nuôi trồng, khai thác, chế biến, xuất khẩu thủy sản trên thế giới.

Thủy trại gây ấn tượng mạnh với tôi còn bởi phương châm làm việc của lao động nơi đây. Vị tiến sỹ làm thuê cho thủy trại nhắc tôi hiểu rằng người Canada không phân chia giai cấp rạch ròi mà chỉ có hai nhóm người, một là làm chủ, hai là làm thuê. Người làm thuê khi có đủ trí và lực thì chuyển sang làm chủ. Làm chủ chỗ này nhưng lại làm thuê chỗ khác, đó là chuyện bình thường.

Từ giảng đường ra thế giới

Sáng thứ Sáu, mỗi học viên chúng tôi được dành 15 phút để trình bày về những gì mình cảm nhận, thu lượm được trong mấy ngày đi thực tế trên. Sau đó là 10 phút trả lời câu hỏi phản biện. Học viên nào cũng phải thể hiện ý kiến riêng của mình. Đến từ các nền kinh tế khác nhau, phông văn hóa khác nhau nên cách tiếp cận vấn đề, xử lý thông tin của người Arab không giống người Hàn Quốc, của người Nhật Bản khác với người Việt Nam.

Sự tương tác về thông tin, đa chiều về góc nhìn, đa dạng về quan điểm đã làm nên tính hấp dẫn trong mỗi buổi lên lớp. Giảng viên giữ vai trò tổ chức và hướng dẫn quá trình trao đổi, tranh luận để mỗi học viên tự rút ra hiểu biết riêng, không áp đặt kiến thức mà gợi mở cho mỗi người một con đường tiếp cận. Khi làm bài thi, học viên không phải trả lời theo thầy hay theo sách mà được khuyến khích thể hiện ý tưởng riêng, sáng tạo và độc đáo. Bởi vậy, họ luôn có hứng thú và nhu cầu tự học. Các kỹ năng thu thập, chọn lọc, xử lý, truyền đạt thông tin, luôn sẵn có phương án cho những tình huống phát sinh có lẽ là những bài học sâu sắc nhất tôi thu lượm được ở nơi cách Việt Nam nửa vòng trái đất.

Tôi nghĩ đơn giản rằng hội nhập từ giảng đường sẽ mở ra hội nhập thế giới. Kể câu chuyện trên đây với bạn đọc, tôi vững tin rằng, cổ kim Đông Tây, thời nào cũng thế, nước nào cũng thế, học ở trường lớp và học ở trường đời, yếu tố quyết định vẫn là nghị lực và đam mê. Bên cạnh đó, người thầy giỏi là người biết truyền cảm hứng để học trò tự học. Thật may mắn, trong nhịp đời tất bật ngược xuôi, tôi đã có những năm tháng làm học trò đáng nhớ như thế!

Canada xây dựng Ottawa thành “thành phố thông minh” Dự án này nhằm đem lại tiện ích lớn nhất cho người dân, đồng thời giảm chi phí và khí thải từ việc sử dụng ...

Canada chủ trương tăng cường hợp tác nông nghiệp với Việt Nam Bộ trưởng Nông nghiệp và Nông sản Canada Lawrence MacAulay cho biết, ông sắp có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam và Ấn ...

Canada, Việt Nam hướng tới quan hệ đối tác và hợp tác tốt đẹp Ngày 9/2, Đại sứ Việt Nam tại Canada Nguyễn Đức Hòa đã trình thư ủy nhiệm lên Toàn quyền Canada David Johnston tại Phủ Toàn ...