Hội Chứng Mê Sảng

Hội chứng mê sảng là gì?

Mê sảng (tên tiếng Anh là Delirium) là tình trạng rối loạn nghiêm trọng về khả năng tâm thần gây hậu quả tư duy lẫn lộn và là suy giảm nhận thức với môi trường xung quanh. Mê sảng thường xuất hiện nhanh, trong vài giờ hoặc vài ngày.

Nguyên nhân gây ra hội chứng mê sảng là gì?

Mê sảng xảy ra khi tín hiệu đến và đi trong não bị suy giảm. Sự suy giảm này gây ra bởi sự kết hợp nhiều yếu tố làm cho não bị tổn thương và bắt đầu một rối loạn chức năng hoạt động não. Ngoài ra, một số trường hợp ảnh hưởng bởi tình trạng bệnh lý y khoa và độc tính thuốc. Đôi khi không có nguyên nhân nào được phát hiện. Sau đây là 1 số nguyên nhân có thể gây ra hội chứng trên:

- Thuốc hay độc tính thuốc.

- Lạm dụng rượu hoặc ma túy.

- Một tình trạng bệnh lý.

- Mất cân bằng chuyển hóa, như hạ natri hoặc hạ canxi.

- Bệnh nặng, mãn tính hay giai đoạn cuối.

- Sốt hoặc nhiễm trùng cấp, đặc biệt ở trẻ em.

- Tiếp xúc độc tố.

- Suy dinh dưỡng hoặc mất nước.

- Mất ngủ hoặc cảm xúc căng thẳng trầm trọng.

- Đau đớn.

- Phẫu thuật hoặc thủ thuật y khoa khác bao gồm thuốc gây mê.

Mê sảng xảy ra khi tín hiệu đến và đi trong não bị suy giảm.

Tuy nhiên 1 số trường hợp nguyên nhân gây ra hội chứng trên là thuốc hay các phối hợp thuốc bao gồm:

- Thuốc giảm đau.

- Thuốc ngủ.

- Thuốc trị rối loạn khí sắc, như lo lắng hoặc trầm cảm.

- Thuốc dị ứng (kháng histamine).

- Thuốc trị bệnh Parkinson.

- Thuốc giảm co thắt hoặc co giật.

- Thuốc trị hen.

Ngoài các nguyên nhân đã nói ở trên thì các yếu tố sau đây cũng làm tăng nguy cơ mắc phải hội chứng trên như sau:

- Sa sút trí tuệ, đột quỵ hoặc bệnh Parkinson.

- Tuổi già.

- Các đợt mê sảng trước đây.

- Say giảm thị lực hay thính lực.

- Có nhiều vấn đề bệnh lý.

Triệu chứng dễ nhận thấy ở hội chứng mê sảng là gì?

Giảm nhận thức về môi trường xung quanh, điều này có thể dẫn đến:

- Mất khả năng tập trung vào chủ đề.

- Tập trung vào một suy nghĩ duy nhất, không quan tâm đến những thông tin xung quanh.

- Dễ bị phân tâm bởi những thứ không quan trọng.

- Cô lập, ít tham gia các hoạt động cộng đồng.

Suy giảm nhận thức:

- Trí nhớ kém, đặc biệt là các sự kiện gần đây.

- Mất định hướng ví dụ như không biết bạn ở đâu? và bạn là ai?.

- Khó nói hoặc khó nhớ từ.

- Nói lan man hoặc vô nghĩa.

- Không thể diễn đạt câu nói cho dễ hiểu.

- Khó đọc hay viết.

Mất khả năng tập trung vào chủ đề.

Các thay đổi hành vi:

- Ảo giác.

- Bồn chồn, kích động hoặc có hành vi gây hấn.

- Gào thét, rên rỉ hoặc tạo ra những âm thanh khác.

- Im lặng và cô lập – đặc biệt là ở người lớn tuổi.

- Vận động chậm hoặc thờ ơ.

- Những thói quen ngủ bị rối loạn.

- Thay đổi chu kỳ giấc ngủ ngày đêm.

Các rối loạn cảm xúc:

- Lo lắng, sợ hãi hoặc hoang tưởng.

- Trầm cảm.

- Khó chịu hoặc tức giận.

- Hưng phấn.

- Thờ ơ.

- Tinh thần thay đổi nhanh và không thể đoán trước.

- Thay đổi về nhân cách.

Cách điều trị hội chứng mê sảng

Hiện nay, để điều trị hội chứng trên mục tiêu đầu tiên của việc điều trị là giải quyết bất kỳ nguyên nhân hoặc tác nhân kích hoạt tiềm ẩn nào, ví dụ: Ngừng sử dụng thuốc hoặc điều trị nhiễm trùng. Ngoài ra, sau đó bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị tập trung vào việc tạo ra môi trường tốt nhất để chữa bệnh cho cơ thể và làm tinh thần người bệnh thoải mái. Sau đây là 1 số phương pháp điều trị của hội chứng trên như sau:

Chăm sóc hỗ trợ nhằm ngăn ngừa các biến chứng bằng cách

- Bảo vệ đường thở.

- Cung cấp dịch và dinh dưỡng.

- Hỗ trợ di chuyển.

- Điều trị đau.

- Điều trị tiêu tiểu không tự chủ.

- Tránh sử dụng các ống thông tiểu.

- Tránh những thay đổi xung quanh.

- Khuyến khích sự tham gia của các thành viên trong gia đình hoặc những người quen thuộc.

Thuốc

- Nên tham khảo ý kiến bác sĩ về cách tránh hoặc giảm thiểu việc sử dụng các loại thuốc có thể gây ra hội chứng Mê sảng hoặc một số loại thuốc có thể cần thiết để kiểm soát cơn đau gây mê sảng.

- Các loại thuốc khác có thể giúp làm êm dịu ở người có hành vi mắc chứng hoang tưởng, sợ hãi hoặc ảo giác nghiêm trọng cũng như hỗn loạn hoặc lú lẫn nghiêm trọng. Những loại thuốc này có thể cần thiết khi có một số hành vi nhất định:

- Làm người bệnh luôn có tâm lý không thể đi kiểm tra sức khỏe.

- Đe doạ đến sự an toàn của người khác.

- Không hiệu quả với phương pháp điều trị không dùng thuốc.

- Những loại thuốc này thường được giảm liều hoặc ngưng sau khi điều trị dứt điểm mê sản.

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ về cách tránh hoặc giảm thiểu việc sử dụng các loại thuốc.

Phòng chống hội chứng mê sảng

Xây dựng thói quen ngủ lành mạnh:

- Cung cấp một môi trường êm dịu, yên tĩnh.

- Giữ ánh sáng trong phòng như ban ngày.

- Lên thời gian ngủ để không bị gián đoạn khi ngủ.

- Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh mỗi ngày.

- Tăng cường tự chăm sóc sức khỏe và hoạt động mỗi ngày

Rèn luyện khả năng bình tĩnh và định hướng:

- Cài đặt đồng hồ, lịch và tham khảo chúng thường xuyên mỗi ngày.

- Cố gắng giao tiếp với mọi người khi có thời gian chẳng hạn như ăn trưa hoặc đi ngủ.

- Giữ các vật và hình ảnh quen thuộc xung quanh, nhưng tránh để lộn xộn.

- Tiếp cận mọi người thật nhẹ nhàng.

- Tránh tranh cãi.