HỘI CHỨNG “SƯƠNG MÙ NÃO”, GIẢM TRÍ NHỚ HẬU COVID-19 ...

Một trong những triệu chứng thần kinh phổ biến nhất được ghi nhận ở người hậu COVID là “sương mù não”, giảm trí nhớ. Tình trạng này có thể kéo dài gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

“Sương mù não” không phải là bệnh lý, thực chất đây là một triệu chứng của tình trạng sức khoẻ, gây ra sự khó chịu về tinh thần như mệt mỏi, hay quên, kém tập trung hoặc thiếu minh mẫn. Một số nghiên cứu cho thấy có tới 60-80% bệnh nhân gặp phải các vấn đề giảm trí nhớ và suy nghĩ chậm chạp sau khi mắc Covid-19. 

Nhiều bệnh nhân cho biết, họ gặp vấn đề với trí nhớ như dễ bị phân tâm, hay quên, khó tập trung khi tham gia vào các công việc hàng ngày. Các triệu chứng “sương mù não” biểu hiện cụ thể như: bạn bước vào một căn phòng và quên mất lý do tại sao bạn ở đó, bạn khó nghĩ ra từ ngữ đúng để biểu đạt cho một thứ đồ vật rất quen thuộc, khó nhớ những gì bạn vừa đọc, mất tập trung và quên những gì bạn đang làm...

Những bất thường do sương mù não có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, thị giác, chức năng điều hành và khả năng xử lý thông tin. Khi các chức năng thiết yếu của não không hoạt động bình thường, bạn sẽ khó hiểu, khó tập trung và thậm chí khó ghi nhớ những điều đơn giản.

20210529_073132_966522_suong-mu-nao.max-1800x1800.jpg

Nguyên nhân gây ra “sương mù não”

- Do tăng cytokine, tăng phản ứng viêm trong não quá mức cần thiết

Nhiều nghiên cứu cho thấy mức độ tăng của các cytokine gây viêm khu trú trong não trong nhiều tuần sau khi nhiễm COVID-19. Nói một cách dễ hiểu, cytokine là các phân tử được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch có liên quan đến việc chống lại virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, phản ứng viêm quá mức và không kiểm soát được ở trong não sẽ cản trở sự truyền dẫn giữa các tế bào thần kinh gây ra sương mù não.

- Do tình trạng thiếu oxy não trong quá trình mắc COVID

Những nghiên cứu dựa trên hình ảnh đầu tiên về tổn thương thần kinh ở bệnh nhân COVID-19 đã phát hiện ra những rối loạn chuyển hóa giống nhau ở cả não của bệnh nhân COVID và những người bị thiếu oxy kéo dài. Lưu lượng máu đến não bị hạn chế và thiếu oxy não kéo dài trong quá trình mắc COVID làm gián đoạn kết nối giữa các tế bào thần kinh, gây cản trở sự phân phối oxy và năng lượng đến các vùng não cần thiết. Đây được gọi là rối loạn chức năng khớp nối thần kinh và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các triệu chứng “sương mù não” COVID-19 sau khi virus đã biến mất.

- Do rối loạn chức năng của hệ thống thần kinh tự chủ

Ở người khỏe mạnh, hệ thống thần kinh tự chủ thường xuyên gửi thông điệp từ não đến tim, ruột, dạ dày và các cơ quan khác để điều chỉnh tăng hoặc giảm hoạt động. Điều này được thực hiện với sự trợ giúp của hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân sau COVID, hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm thường hoạt động không ổn định, vì vậy khó điều chỉnh cơ thể thích nghi với từng tình huống phát sinh.

- Do rối loạn các cơ quan khác ảnh hưởng lên hoạt động của não

Một số bệnh nhân có thể bị sương mù não gián tiếp do hậu quả rối loạn chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể gây ra, như các rối loạn thị lực, nhìn mờ sau COVID do viêm kết mạc hoặc bệnh lý võng mạc, gây ra mệt mỏi cho não và cuối cùng có thể dẫn đến sương mù não, mệt mỏi,…

2. Cách khắc phục chứng “sương mù não”, giảm trí nhớ hậu Covid-19

- Thực hành các bài tập thở

Việc kiên trì tập thở sẽ giúp chứng “sương mù não” và giảm trí nhớ dần hồi phục. Bài thực hành tập thở hàng ngày: Ngồi thẳng lưng, một tay đặt lên bụng và tay kia đặt trên ngực; Hít vào từ từ và sâu qua mũi và cảm nhận bụng bạn phình ra; Rồi từ từ thở ra bằng miệng; Lặp lại 5-6 lần trong ngày, mỗi lần làm trong 10-15 phút.

- Nghỉ ngơi hợp lý và ngủ đủ giấc

Tình trạng thiếu ngủ tái diễn có thể khiến tình trạng “sương mù não”, giảm trí nhớ nghiêm trọng hơn. Nghỉ ngơi đầy đủ và cố gắng ngủ đủ giấc 7-8 giờ mỗi đêm là cách giúp giảm nhanh, hiệu quả chứng chứng “sương mù não” và giảm trí nhớ.

- Áp dụng chế độ dinh dưỡng tốt cho não

Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng có thể khiến não bộ khó tập trung. Chế độ ăn giàu đường, chất béo bão hòa hoặc nhiều calo gây ảnh hưởng xấu đến chức năng thần kinh, do làm tăng mức độ căng thẳng oxy hóa và cản trở các chức năng nhận thức. Nên ăn nhiều rau, quả, dầu oliu, lạc, đậu, giúp cải thiện trí nhớ. Lựa chọn thực phẩm giàu acid béo omega có trong cá, đậu và các loại hạt tốt cho tế bào thần kinh. Những loại thực phẩm này có tác dụng làm tăng độ tập trung, tư duy rõ ràng hơn và tốt cho trí nhớ. Nên tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn, cà phê, rượu và các chất kích thích.

- Cung cấp đủ nước cho cơ thể

Uống trung bình 8 ly (ly uống nước chứa 200ml) cho mỗi ngày. Bổ sung nước ép trái cây, các loại súp, canh… hàng ngày. Giữ đủ nước là một trong những chìa khóa quan trọng giúp phục hồi các triệu chứng COVID kéo dài như mệt mỏi, hụt hơi khó thở… và bao gồm cả chứng “sương mù não”, giảm trí nhớ sau COVID.

- Thường xuyên vận động, đi bộ kèm hít thở sâu

Ngoài chứng “sương mù não”, giảm trí nhớ, người bệnh còn có các triệu chứng khác đi kèm như hụt hơi, khó thở, mệt mỏi… có thể sẽ gây ảnh hưởng đến công việc hàng ngày. Những bài tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp ích cho quá trình hồi phục ở người bệnh tốt hơn. Vận động thường xuyên, đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày kèm hít thở sâu đều giúp tăng cường lưu lượng máu và cung cấp oxy cho não.

Khi có bất kỳ dấu hiệu nghiêm trọng nào, hãy gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị.