Hộp Số Sàn Hoạt động Như Thế Nào ? - OTO HUI NEWS

(News.oto-hui.com) – Hộp số sàn đã có mặt trên xe hơi từ khá lâu và không còn xa lạ với các bác tài. Tuy nhiên, chưa chắc ai cũng có thể hiểu được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hộp số sàn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về hoạt động của bộ phận này.

Để hiểu được nguyên lý hoạt động của hộp số cơ bản thì bạn nên quan sát hình vẽ dưới đây.

Nguyên lý hoạt động của hộp số 5 cấp:

• Trục màu xanh lá cây đi từ động cơ qua bộ ly hợp. Trục này và bánh răng màu xanh lá cây được gắn chết với nhau.
• Trục màu đỏ và các bánh răng được gọi là trục sơ cấp. Các bánh răng này cũng được gắn chết trên trục, do đó khi trục màu đỏ quay thì các bánh răng trên trục cũng quay theo. Trục màu xanh lá cây và trục màu đỏ được liên kết với nhau thông qua ăn khớp giữa các bánh răng vì thế khi trục màu xanh lá cây quay thì trục màu đỏ cũng quay.
• Trục màu vàng hay còn gọi là trục thứ cấp được kết nối với các bánh xe thông qua bộ vi sai. Khi các bánh xe quay thì trục thứ cấp cũng quay.
• Các bánh răng màu xanh da trời liên kết với trục màu vàng thông qua các vòng bi. Vì vậy các bánh răng này có thể quay trơn trên trục ngay cả khi trục màu vàng đứng yên.

Mục đích của bộ đồng tốc là kết nối một trong hai bánh răng màu xanh da trời với trục màu vàng. Bộ đồng tốc ăn khớp với trục màu vàng thông qua then hoa, vì thế nó sẽ quay cùng tốc độ với trục màu vàng. Tuy nhiên, bộ đồng tốc có thể trượt qua 2 bên để ăn khớp với các bánh răng màu xanh da trời. Bánh răng trên bộ đồng tốc được gọi là bánh răng mõm chó, chúng ăn khớp dễ dàng với các răng bên hông của bánh răng màu xanh da trời và làm cho việc sang số êm hơn.

Khi ở tay số thấp nhất:

Ở tay số này, bộ đồng tốc ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời bên phải. Lúc này công suất động cơ sẽ đi từ trục màu xanh lá cây qua trục thứ cấp màu đỏ tới bánh răng màu xanh da trời bên phải và qua trục màu vàng đi tới bánh xe.

• Nếu khi bạn vào số mà bạn nghe thấy một tiếng động lạ, thì đó có thể là do các bánh răng mõm chó của bộ đồng tốc đã không thể ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời.

Hộp số sàn 5 cấp là 1 tiêu chuẩn trên các xe hơi ngày nay và có sơ đồ giống như hình này:

Cần số điều chỉnh quá trình sang số nhờ ba cần nối. Dưới đây là sơ đồ minh họa từ phía trên của hộp số tại các tay số khác nhau.

Số lùi:

Hộp số sử dụng một bánh răng nhỏ trung gian (màu tím) để tạo nên số lùi. Khi bánh răng trung gian ăn khớp với bánh răng màu xanh da trời thì bánh răng màu xanh da trời sẽ quay ngược chiều với động cơ, vì vậy xe của bạn có thể đi lùi được. Nên nhớ rằng bạn không thể sang số lùi khi xe đang chạy về phía trước.

Bộ đồng tốc:

Trên các hộp số hiện nay, để tránh tình trạng phát ra tiếng kêu khi vào số, các nhà sản xuất đã phát minh ra bộ đồng tốc. Bộ đồng tốc cho phép tạo ra ma sát (nhờ mặt côn) giữa bộ đồng tốc và bánh răng trước khi các bánh răng mõm chó được ăn khớp. Trên hình vẽ cho thấy mặt côn trên bánh răng màu xanh da trời vừa khít với phần mặt côn trên bánh răng màu tím.

Hiện nay, các nhà sản xuất xe hơi đều sử dụng bộ đồng tốc cho hộp số sàn, tuy nhiên, cấu tạo có sự khác nhau giữa các hãng. Chính vì vậy, bạn có thể thấy rằng tại sao cùng dùng hộp số sàn nhưng độ êm và mượt khi vào số ở mỗi xe là khác nhau. Một trong những nguyên nhân chính là do chất lượng của bộ đồng tốc.

Thanh Nam

Bài viết liên quan:

• Ưu và nhược điểm của hộp số biến thiên vô cấp CVT
• Hộp số tuần tự (Sequential gearbox) – Niềm yêu thích của các tay đua
• Cách tạo số của hộp số tự động trên xe ô tô