Hướng Dẫn Bổ Sung Sắt Cho Bà Bầu đúng Cách Theo Từng Giai đoạn

MỤC LỤC BÀI VIẾT

• Sắt cho bà bầu có tác dụng gì?
• Khi nào cần bổ sung sắt cho bà bầu?
• Hàm lượng sắt cho bà bầu mỗi ngày là bao nhiêu?
• Hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách
• Lưu ý cần nhớ khi bổ sung sắt cho bà bầu
• Câu hỏi thường gặp về sắt cho bà bầu

Sắt cho bà bầu có tác dụng gì?

Sắt có vai trò quan trọng trong việc tạo ra hồng cầu, giúp vận chuyển oxy đến các cơ quan và tế bào trong cơ thể. Ngoài ra, sắt còn tham gia vào hoạt động của các enzyme trong hệ miễn dịch, giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài.

Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, sắt càng trở nên quan trọng hơn, vì cơ thể cần sản xuất một lượng máu lớn hơn bình thường để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi và tăng cường hệ miễn dịch cho cả mẹ và con. Sắt cũng kích thích cảm giác thèm ăn, giúp mẹ bầu duy trì chế độ dinh dưỡng tốt. Tuy nhiên, khi thiếu sắt, mẹ bầu dễ gặp phải tình trạng khó ngủ, mệt mỏi khi mang thai, chán ăn và thiếu hụt oxy trong cơ thể, vì máu không thể vận chuyển đủ oxy đến não và các cơ quan khác.

Thiếu sắt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn có thể gây tác động tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ các bệnh lý khác và suy giảm sức đề kháng, khiến mẹ dễ mắc bệnh nhiễm trùng. Trong nhiều trường hợp, trẻ sinh ra từ mẹ thiếu sắt trong thai kỳ cũng có thể gặp phải tình trạng thiếu máu trong thai kỳ và sức khỏe yếu.

Vì vậy, trong suốt thời gian mang thai, mẹ bầu nên uống thuốc sắt mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và con.

>> Tham khảo: 

• Cảm giác đắng nhạt miệng khi mang thai
• Mang thai bao lâu thì nghén? Cách giảm ốm nghén hiệu quả

Sắt có vai trò quan trọng trong việc tạo hồng cầu, giúp tăng cường sức đề kháng (Nguồn: Tham khảo)

Khi nào cần bổ sung sắt cho bà bầu?

Theo khuyến cáo từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, phụ nữ mang thai nên bắt đầu bổ sung sắt từ những tháng đầu của thai kỳ, ngay trong lần thăm khám đầu tiên. Việc bổ sung sắt có thể thực hiện qua chế độ dinh dưỡng cho bà bầu, tuy nhiên, thực phẩm hàng ngày thường không đủ để đáp ứng nhu cầu sắt của bà bầu. Vì vậy, mẹ bầu cần bổ sung sắt qua các viên uống sắt chuyên dụng.

Ngoài ra, phụ nữ có kế hoạch mang thai cũng nên bắt đầu bổ sung sắt trước khi mang thai từ 1 đến 3 tháng để đảm bảo cơ thể chuẩn bị tốt cho thai kỳ.

>> Tham khảo: Lưu ý khi bổ sung vitamin và sắt cho bà bầu

Hàm lượng sắt cho bà bầu mỗi ngày là bao nhiêu?

Trước khi mang thai, mỗi phụ nữ cần bổ sung ít nhất 15 mg sắt mỗi ngày để chuẩn bị cho cơ thể khi mang thai. Khi mang thai, nhu cầu sắt sẽ tăng lên gấp đôi do em bé phát triển trong cơ thể mẹ, vì vậy mẹ bầu cần bổ sung khoảng 30mg sắt mỗi ngày. Nhu cầu sắt cho bà bầu sẽ thay đổi từng tam cá nguyệt như sau:

• Tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu): Lượng sắt cần bổ sung trong giai đoạn này là khoảng 30mg mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu cơ thể của mẹ và sự phát triển ban đầu của thai nhi.
• Tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng tiếp theo): Nhu cầu sắt của mẹ bầu tăng lên để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Lượng sắt cần bổ sung mỗi ngày dao động trong khoảng 30 – 60mg.
• Tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối thai kỳ): Đây là giai đoạn cơ thể có nhu cầu sắt cao nhất. Mẹ bầu cần đảm bảo bổ sung đủ lượng sắt để dự trữ cho cơ thể trước khi sinh. Các chuyên gia khuyến cáo rằng trong 3 tháng cuối, mẹ bầu cần bổ sung hơn 60mg sắt mỗi ngày để duy trì sức khỏe và hỗ trợ quá trình sinh nở.

>> Tham khảo: 

• Bảng cân nặng và chiều dài thai nhi theo tuần, tiêu chuẩn WHO
• Sự phát triển của thai nhi theo tuần

Mẹ bầu bổ sung sắt khoảng 30mg sắt mỗi ngày (Nguồn: Sưu tầm)

Hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách

Bổ sung sắt cho bà bầu qua các loại thực phẩm

Nếu mẹ bầu muốn bổ sung sắt thông qua chế độ ăn uống hàng ngày, dưới đây là các thực phẩm chứa nhiều sắt bổ sung cho bà bầu mà mẹ nên ưu tiên trong thực đơn:

• Thịt bò: là nguồn cung cấp sắt phong phú, rất có lợi cho mẹ bầu. Không chỉ chứa nhiều sắt, thịt bò còn bổ sung protein, vitamin B và các khoáng chất vi lượng. Mẹ bầu nên chọn thịt bò nạc để dễ chế biến và có hàm lượng sắt cao nhất.
• Súp lơ (bông cải xanh): là một thực phẩm giàu sắt, với khoảng 1mg sắt trong 156gr súp lơ chín. Ngoài sắt, súp lơ còn cung cấp chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa. Mẹ có thể chế biến súp lơ bằng nhiều cách như hấp, luộc, xào hoặc nấu canh.
• Lòng đỏ trứng gà: không chỉ bổ sung sắt mà còn chứa nhiều protein, vitamin B và canxi cho bà bầu. Các chuyên gia khuyến nghị mẹ bầu có thể sử dụng từ 3 – 4 lòng đỏ trứng gà mỗi tuần.
• Bí đỏ: là thực phẩm giàu sắt nhưng ít calo, phù hợp với mẹ bầu mà không lo bị tăng cân quá mức. Mẹ có thể chế biến bí đỏ thành canh, súp hoặc làm sữa bí đỏ.
• Các loại đậu: là nguồn cung cấp sắt và vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng và cải thiện khả năng hấp thụ sắt của cơ thể. Mẹ bầu nên bổ sung các loại đậu như đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ vào thực đơn hàng ngày.

Ngoài các thực phẩm giàu sắt, mẹ bầu cũng nên bổ sung cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, thịt gà, hải sản, hàu, tôm,.. và các loại trái cây cho bà bầu như cam, quýt, bưởi, chuối,...vào chế độ ăn hàng ngày để tăng cường sắt và dinh dưỡng cho cả mẹ và thai nhi.

>> Tham khảo: 

• Bảng tăng cân của mẹ bầu theo từng tam cá nguyệt
• Có thai không nên ăn gì? 9 thực phẩm mẹ bầu nên kiêng khi mang thai

Bổ sung sắt cho bầu qua thực phẩm chức năng

Nếu mẹ bổ sung sắt qua chế độ ăn uống hàng ngày có thể chưa đủ đáp ứng nhu cầu sắt của bà bầu theo khuyến nghị. Mẹ bầu có thể tham khảo các thực phẩm chức năng chứa sắt, và bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe của mỗi người.

Hiện nay, thuốc bổ sung sắt cho bà bầu có thể ở dạng vô cơ hoặc hữu cơ, trong đó sắt hữu cơ dễ hấp thu và ít gây tác dụng phụ hơn. Các loại thuốc bổ sung sắt phổ biến thường được sản xuất dưới dạng viên hoặc dạng nước.

Sắt dạng nước dễ hấp thụ và ít gây táo bón khi mang thai, nhưng thường khó uống và có thể gây cảm giác buồn nôn. Ngược lại, viên sắt dễ uống, dễ mang theo và không gây buồn nôn, tuy nhiên lại có khả năng hấp thụ kém hơn và có thể gây cảm giác nóng trong cơ thể.

>> Tham khảo: 

• Thực đơn cho bà bầu cả tuần đủ dinh dưỡng, định lượng chi tiết
• Dinh dưỡng cho mẹ bầu 3 tháng giữa thai kỳ

Mẹ có thể bổ sung sắt qua thực phẩm và thực phẩm chức năng chứa sắt (Nguồn: Huggies)

Lưu ý cần nhớ khi bổ sung sắt cho bà bầu

Việc bổ sung sắt cho mẹ bầu là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Để hấp thu sắt hiệu quả nhất, mẹ bầu cần lưu ý một số điểm sau:

• Sắt là chất dinh dưỡng khó hấp thu, vì vậy mẹ bầu chỉ nên uống sắt khi bụng đói và kết hợp với các loại nước giàu vitamin C như nước cam hoặc chanh để tăng khả năng hấp thụ. 
• Sắt nên được uống sau bữa ăn từ 1-2 giờ để được hấp thu tốt nhất.
• Không nên dùng thuốc sắt cùng lúc với sữa, thuốc bổ sung canxi hoặc thực phẩm giàu canxi, vì canxi sẽ làm giảm khả năng hấp thụ sắt.
• Việc bổ sung sắt có thể gây một số tác dụng phụ như nóng trong người hoặc táo bón. Vì vậy, khi uống viên bổ sung sắt, mẹ bầu cần uống nhiều nước và ăn thêm thực phẩm giàu chất xơ để tránh táo bón. Nên uống sắt với nước đun sôi để nguội hoặc nước khoáng, tránh uống chung với trà hoặc cà phê vì những loại đồ uống này có thể cản trở việc hấp thụ sắt.

>> Tham khảo: 

• 9 mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần ghi nhớ trong thai kỳ
• Hướng dẫn bổ sung sắt và canxi cho bà bầu đúng cách

Câu hỏi thường gặp về sắt cho bà bầu

Bà bầu uống sắt lúc nào là tốt nhất?

Các chuyên gia khuyến cáo rằng mẹ bầu nên uống viên sắt vào buổi sáng sớm trước khi ăn, vì sắt được hấp thụ hiệu quả nhất khi cơ thể đang đói.

Tuy nhiên, để tránh tình trạng sắt gây khó chịu cho dạ dày, mẹ có thể uống sắt 30 phút sau khi ăn nhẹ hoặc uống từ 1 - 2 giờ sau bữa ăn chính. Thời gian này giúp mẹ bầu hấp thụ sắt một cách tối ưu mà không làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Bà bầu thiếu sắt có biểu hiện gì?

Các dấu hiệu bà bầu thiếu sắt phổ biến thường gặp như:

• Mệt mỏi và yếu sức.
• Da trở nên tái hoặc phớt vàng, đặc biệt là ở da, môi và móng tay.
• Nhịp tim bất thường.
• Thở dốc, khó thở.
• Chóng mặt hoặc cảm giác choáng váng.
• Đau ngực.
• Bàn tay và bàn chân lạnh.
• Đau đầu.
• Mất khả năng tập trung.

Nếu xuất hiện những triệu chứng này, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

>> Tham khảo chủ đề liên quan:

• Chỉ Số Tiểu Đường Thai Kỳ Bao Nhiêu Là An Toàn Và Nguy Hiểm?
• Tiền sản giật là gì? Dấu hiệu và cách điều trị
• Rỉ ối là gì? Nước rỉ ối có màu gì? Dấu hiệu nhận biết rỉ ối và vỡ ối

Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bổ sung sắt trong thai kỳ và cách bổ sung sắt đúng cách để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm thông tin tại chuyên mục Mang thai hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia.

>> Nguồn tham khảo:

• https://www.webmd.com/baby/are-you-getting-enough-iron
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7173188/
• https://www.whattoexpect.com/pregnancy/diet/iron-during-pregnancy/