Hướng Dẫn điều Trị Bệnh Viêm Phù Nề Thanh Thiệt Cấp Tính

Thanh thiệt là một sụn nhỏ nằm dưới đáy lưỡi, có nhiệm vụ ngăn không cho thức ăn đi vào khí quản. Khi bị viêm nhiễm, thanh thiệt có thể làm bít khí quản và gây tử vong do ngạt thở nếu không được khẩn trương cấp cứu.

• Triệu chứng và một số cách phòng tránh bệnh viêm gan C
• Các giai đoạn phát triển của bệnh viêm da tiếp xúc dị ứng bội nhiễm
• Điều trị chứng ngủ rũ cùng giảng viên Cao đẳng Dược Sài Gòn

Phù nề các cấu trúc của thanh thiệt gây ra tình trạng tắc nghẽn của hạ họng

Viêm phù nề thanh thiệt cấp tính là tình trạng phù nề các cấu trúc của thanh thiệt gây ra tình trạng tắc nghẽn của hạ họng và vùng thượng thanh môn do các nguyên nhân khác nhau.

Nguyên nhân gây bệnh viêm phù nề thanh thiệt cấp tính là do đâu?

Theo bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn, có thể chia thành hai nhóm nguyên nhân chính:

• Nguyên nhân do nhiễm trùng

Ở người lớn hay gặp nhất là do Haemophilus influenzae (25%),tiếp theo là Streptococcus pneumoniae. Ngoài ra viêm phù nền thanh thiệt cấp cũng có thể do virus gây nên như herpes simplex virus (HSV) và nấm Candida, Aspergillus.

Ở trẻ em Haemophilus influenzae typ B là nguyên nhân chính gây bệnh (>90%).

• Nguyên nhân không do nhiễm trùng

Viêm phù nề thanh thiệt cấp tính do nhiệt xảy ra sau khi nuốt các đồ ăn quá nóng hoặc hít phải hơi nóng (như cocain hoặc cần sa được đốt nóng). Viêm phù nề thanh thiệt cấp còn có thể xảy ra sau khi bị côn trùng cắn gây phản ứng dị ứng phù nề. Dị vật hạ họng cũng có thể dẫn đến viêm phù nề thanh thiệt cấp tính.

Ngoài ra, một số trường hợp xạ trị vùng đầu cổ cũng có thể gây ra tình trạng viêm phù nề thanh thiệt.

Triệu chứng thường gặp của bệnh viêm phù nề thanh thiệt cấp tính là gì?

• Viêm thanh thiệt thường xảy ra cấp tính nhưng cũng có thể diễn tiến trong vòng từ vài giờ đến vài ngày.
• Các triệu chứng thường thấy nhất bao gồm đau họng, khàn giọng, nói khó, sốt, nuốt đau, nhịp tim nhanh, khó thở.
• Thường sốt cao nhưng cũng có khi chỉ ở mức 37.8oC đối với người lớn hoặc 37.2oC trong những trường hợp viêm thanh thiệt do nhiệt.
• Các dấu hiệu thường gặp là: khó thở do suy hô hấp cấp, chảy nước dãi, nghiêng người về trước để thở, thở nông, co kéo cơ cổ và cơ liên sườn, thở rít, rối loạn tiếng nói. Bệnh nhân viêm thanh thiệt thường có dáng vẻ bề ngoài suy sụp nặng.
• Trẻ em bị viêm thanh thiệt thường có tư thế "hít ngửi" đặc thù, với thân mình nghiêng về phía trước, đầu và mũi cúi về trước và hướng lên trên như thể đang hít ngửi mùi thơm.
• Cần đi khám ngay nếu có phối hợp các triệu chứng và dấu hiệu sau đây: đau họng; khàn giọng; sốt; không nuốt được; nhịp tim nhanh; kích thích nhiều; da tím tái; suy hô hấp cấp: với các đặc điểm như khó thở, thở nhanh, nông, dáng vẻ bệnh rất nặng, tư thế ngồi với khuynh hướng nghiêng về phía trước, thở rít.

Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh viêm phù nề thanh thiệt cấp tính?

Nguyên tắc điều trị bệnh theo các bác sĩ giảng dạy Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM đó là kiểm soát đường thở, có thể mở khí quản hoặc đặt nội khí quản khi bệnh nhân có trình trạng khó thở từ độ II. Tiếp theo là điều trị nội khoa hay ngoại khoa tùy theo các nguyên nhân.

Sau khi được chẩn đoán viêm thanh thiệt, bệnh nhân cần nhập viện ngay vì họ có nguy cơ bị bít đột ngột đường thở không dự báo trước được. Bác sĩ cần phải sẵn sàng chuẩn bị để bảo vệ đường thở cho người bệnh. Có thể cho dùng ngay kháng sinh.

Bệnh nhân cần được nằm thoải mái trong phòng có ánh sáng vừa phải với người thân ở bên, thở oxygen ẩm và theo dõi sát bằng monitor. Truyền dịch tĩnh mạch có thể giúp ích nếu không có những dấu hiệu suy hô hấp cấp. Cần đề phòng tình trạng lo âu vì có thể gây đóng bít nắp thanh thiệt.

Điều trị ngoại khoa:

Để kiểm soát đường thở, có hai phương pháp vẫn được áp dụng song song hiện nay là đặt nội khí quản và mở khí quản. Thông khí qua mask hay đặt nội khí quản được ưu tiên trong các biện pháp kiểm soát đường thở. Tuy nhiên, đây vẫn là thách thức lớn đối với các bác sỹ gây mê hồi sức vì nguy cơ đặt ống khó. Và nếu thất bại khi đặt ống có thể có nguy cơ tử vong do co thắt. Khi đó, bệnh nhân cần mở màng nhẫn giáp hay mở khí quản cấp cứu. Nhìn chung, lựa chọn phương pháp nào cần dựa vào từng trường hợp bệnh nhân cụ thể, điều kiện trang thiết bị cũng như kinh nghiệm và sự phối hợp giữa bác sỹ tai mũi họng và bác sỹ gây mê.

Điều trị nội khoa:

Kháng sinh Cephalosporin thế hệ III hoặc Amoxicillin + acid clavulanic là những kháng sinh thường được sử dụng trong điều trị viêm phù nề thanh thiệt cấp tính. Liệu trình điều trị có thể từ 7 đến 10 ngày

Vai trò của corticoid: có vai trò quan trọng trong việc giảm phù nề của đường thở. Có thể dùng dưới dạng tiêm tĩnh mạch kết hợp với khí dung.

Phòng bệnh viêm phù nề thanh thiệt cấp tính

• Phòng tránh viêm mũi họng bằng cách thường xuyên vệ sinh mũi họng.
• Tránh ăn các đồ ăn quá nóng.