Hướng Dẫn Kiểm Tra Máy Tính Chạy GPT Hày MBR - ĐƠN GIẢN

1. Giới thiệu chung về UEFI, BIOS, GPT và MBR

- BIOS (Basic Input/Output System - hệ thống đầu vào/ra cơ bản) là một nhóm lệnh được lưu trữ trên một chip firmware nằm trên main với nhiệm vụ là kiểm soát các tính năng cơ bản của máy tính PC như connect và chạy trình điều khiển cho các thiết bị ngoại vi (chuột, bàn phím, USB…), đọc thứ tự ssd để reset các windows, thay đổi thứ tự ổ đĩa khi khởi động hay theo dõi nhiệt độ, tốc độ quạt,... Mỗi dòng laptop lại có phím tắt vào BIOS khác nhau như F2 (Vaio, Acer, Lenovo, Dell, Toshiba, Asus), F1 (HP, Lenovo, Sony),...

- UEFI viết tắt của Unified Extensible Firmware Interface (Giao diện firmware mở rộng hợp nhất), đây là một chuẩn mới được phát triển để giải quyết những điểm yếu của BIOS đang tỏ ra dần lỗi thời.

So với BIOS chỉ xử lý ở mức 16 bit và địac chỉ hóa bộ nhớ lưu trữ là 1 MB thì UEFI có chức năng xử lý 32 bit và 64 bit, cho phép sử dụng nhiều RAM hơn để địa chỉ hóa xử lý nhiều công việc học hành phức tạp. Bên cạnh đó, ở BIOS, MBR giới hạn 4 phân vùng cho mỗi ổ đĩa và kích thước đĩa có thể khởi động chỉ đạt 2.2 TB, trong khi UEFI dùng bảng phân vùng GUID và sử dụng Globally Unique ID để địa chỉ những phân vùng cũng như cho phép reset ổ cứng lên tới 9.4 Zb.

- MBR (Master Boot Record - bản ghi quản lý khởi động) là một boot sector đầu tiên của ổ đĩa, sector này có đứa boot loader được cài đặt trên hệ điều hành và các thông tin về phân vùng logical của hdd. (Boot loader là một đoạn mã nhỏ để tải boot loader lớn hơn từ phân vùng khác trên ổ đĩa máy tính).

- GPT là một chuẩn mới hơn sửa chữa dần cho MBR bằng các tính năng, giao diện hiện đại hơn. GPT không bị giới hạn như MBR, nó có thể hoạt động trên các ổ cứng lớn hơn nhiều. Ngoài ram nó cũng cho phép không giới hạn phân vùng nên quý khách không cần phải tạo phân vùng mở rộng. GPT gắn với UEFI, hệ điều hành chỉ có thể khởi động từ GPT trên UEFI.

2. Các cách xem laptop dùng UEFI hay BIOS, ổ cứng GPT hay MBR

Cách 1: Xem BIOS hay UEFI trong Disk Management

Cách này khá đơn giản và không cần dùng đến chương trình bên thứ 3. Để xem PC có đang dùng chuẩn UEFI hay không, bạn thực hiện theo các bước sau:

- Bước 1: bạn chuột phải vào This máy tính >> Manage >> Disk Management.

- Bước 2: Chuột phải vào Disk 0 (ổ cứng chứa hệ điều hành) >> chọn Properties.

- Bước 3: Cửa sổ mới hiện ra, bạn chọn tab Volumes. Tại hãng Partition style bạn có thể xác định được chuẩn ssd. Nếu là GUID Partition Table (GPT) thì tức là máy tính của quý khách đang cách dùng chuẩn UEFI. Còn nếu kết quả trả về như hình minh họa: Master Boot Record (MBR) thì máy bạn đang dùng chuẩn BIOS nhé.

Xem BIOS hay UEFI trong Disk Management

Cách 2: cách dùng lệnh msinfo32 trong hp thoại Run

Để phân tích máy quý khách dùng UEFI hay BIOS bằng cách này, đầu tiên quý khách mở hộp thoại Run (tổ hợp phím hệ điều hành + R) và gõ lệnh msinfo32 rồi Enter.

Cửa sổ System Information hiện lên, quý khách có thể kéo xuống và tìm đến phần BIOS Mode để xem PC của mình đang chạy theo chuẩn nào. Trong trường hợp này bạn có thể thấy laptop đang chạy theo chuẩn Legacy.

hướng dẫn sử dụng lệnh msinfo32 trong hộp thoại Run để xem máy tính PC dùng UEFI hay BIOS

Cách 3: hướng dẫn cách dùng lệnh list disk trong cửa sổ cmd

Cách này cũng vô cùng đơn giản, quý khách cũng mở hộp thoại Run lên. Sau đó quý khách gõ lệnh diskpart >> Enter. Cửa sổ Diskpart hiện lên, bạn gõ lệnh list disk >> Enter thì sẽ hiện thị danh sách tất cả các ổ cứng đang được connect với máy tính xách tay.

Lúc này bạn hãy quan sát cột Gpt. Nếu phía dưới chữ Gpt có dấu * thì tức là ssd đó đang chạy theo chuẩn GPT tức là PC đang dùng UEFI. Còn trường hợp không có dấu * thì ổ cứng đó chuẩn MBR và máy tính PC quý khách đang dùng BIOS.

hướng dẫn cách dùng lệnh list disk trong cửa sổ cmd

Cách 4: cách dùng hệ điều hành Powershell trong Administrator

Cách này cũng rất nhanh nhưng chỉ áp dụng cho phiên bản hệ điều hành 10 version 1703 trở lên. Để xem ssd chuẩn GPT hay MGR, quý khách vào Administrator bằng cách gõ tổ hợp phím hệ điều hành + X >> chọn dòng hệ điều hành Powershell (Admin). Cửa sổ Administrator: windows Powershell hiện lên, bạn gõ lệnh Get-Disk | ft -Auto và nhấn Enter.

Tại cột Partition Style bạn sẽ nhìn thấy chữ MBR hoặc GPT. Tương ứng với nó sẽ là chuẩn BIOS hay UEFI.

hướng dẫn sử dụng windows Powershell trong Administrator

Trên đây là bốn cách đơn giản và thông dụng nhất giúp quý khách thử nghiệm tình trạng xem máy bạn đang dùng UEFI hay BIOS, ổ cứng chuẩn GPT hay MBR. Chúc các quý khách thành công!