Hướng Dẫn Về Trường Hợp đương Nhiên Xóa án Tích.

Xin chào luật sư.

Tôi có một việc kính nhờ luật sư tư vấn như sau:

Năm 1989 tôi bị tòa án TP.HN xử án treo là 12 tháng. Tôi đã thụ lý xong và đã đi làm bình thường cho một bệnh viện nhà nước tại Tp.HCM và không bị phạm tội gì hết cho đến nay.

Nay căn cứ theo Điều 70 đến Điều 73 của Bộ luật hình sự 2015. thì tôi được đương nhiên xóa án tích không?

1.Như vậy tôi có cần phải làm hồ sờ gì nữa để làm thủ tục xóa án tích hay không?

2.Trường hợp phải làm thủ tục thì bao gồm những gì? Nơi làm thủ tục xóa án tích?

3. Trong năm 2017, tôi có liên hệ Sở Tư pháp TP.HCM để làm Chứng chỉ hành nghề y tế. Nhưng Sở Tư pháp TP.HCM yêu cầu tôi phải có Giấy xác nhận xóa án tích thì mới cấp lý lịch tư pháp và Chứng chỉ hành nghề y tế. Xin cho hỏi luật sư là yêu cầu của Sở Tư pháp có đúng không?

Trường hợp của bạn theo các quy định của pháp luật chúng tôi có nhận xét như sau:

Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017 có nhiều quy định mới về vấn đề xóa án tích, bỏ quy định Tòa án cấp giấy chứng nhận đương nhiên được xóa án tích cho người bị kết án, giao trách nhiệm cho cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích nếu có đủ điều kiện theo quy định.

Tại khoản 4 Điều 70 Bộ Luật hình sự năm 2015 quy định về đương nhiên được xóa án tích “Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc 3 Điều này”.

Cũng tại Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 cũng có quy định liên quan đến việc xóa án tích. Điều 33 Luật này quy định: Trung tâm LLTP quốc gia, Sở Tư pháp có nhiệm vụ cập nhật, xử lý thông tin LLTP trong trường hợp người bị kết án được xóa án tích, cụ thể:

(i) Khi nhận được giấy chứng nhận xóa án tích hoặc quyết định xóa án tích của Tòa án thì ghi “đã được xóa án tích” vào LLTP của người đó.

(ii) Khi xác định một người có đủ điều kiện đương nhiên được xóa án tích theo quy định của Bộ luật Hình sự thì ghi “đã được xóa án tích” vào LLTP của người đó. Đồng thời, khoản 3 Điều 44 Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 quy định: “Trong trường hợp cần thiết, Trung tâm LLTP quốc gia, Sở Tư pháp có trách nhiệm xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích khi cấp Phiếu LLTP”.

Như vậy, theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp năm 2009, trong quá trình cập nhật thông tin của người bị kết án, khi xác định được người bị kết án đã có đủ điều kiện đương nhiên được xóa án tích, Trung tâm LLTP quốc gia, Sở Tư pháp có nhiệm vụ cập nhật thông tin, ghi rõ việc “đã được xóa án tích” vào Phiếu LLTP của người bị kết án; trường hợp cấp Phiếu LLTP cho người đó thì Phiếu LLTP số 1 được cấp sẽ ghi là “không có án tích”. Quy định của Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 đã tạo thêm một khả năng, một cơ hội để cho công dân lựa chọn cách thức xác nhận sự kiện mình được xóa án tích sao cho tiện lợi nhất.

Vì vậy, trong trường hợp bạn hỏi về trường hợp được nhiên xoá án tích thì thực hiện thủ tục xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở tư pháp. Việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp là một thủ tục hành chính được quy định trong Luật lý lịch tư pháp với thời hạn không quá 10 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu hợp lệ, trường hợp phức tạp thì thời hạn không quá 15 ngày.

Theo đó, việc tra cứu thông tin để cấp Phiếu lý lịch tư pháp được thực hiện theo quy định tại Điều 47 Luật lý lịch tư pháp, Chương II Nghị định số 111/2010/NĐ-CP ngày 23/11/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật lý lịch tư pháp. Theo đó, việc tra cứu thông tin lý lịch tư pháp về án tích có trước ngày 01/7/2010 để cấp Phiếu lý lịch tư pháp thì tùy từng trường hợp sẽ thực hiện tra cứu tại cơ sở dữ liệu của ngành Công an, Tòa án, tại cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Quốc phòng.

Đối với những trường hợp cấp Phiếu lý lịch tư pháp mà thông tin lý lịch tư pháp có sau ngày 01/7/2010 thì thực hiện tra cứu tại cơ quan xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp là Sở Tư pháp theo thẩm quyền hoặc Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia (Điều 47 Luật lý lịch tư pháp).

Như vậy trình tự cụ thể như sau:

1. Điều kiện để đương nhiên xóa án tích

Theo Điều 70 BLHS 2015, thời hạn để được đương nhiên xóa tích đã giảm bớt rất nhiều so với BLHS cũ, tạo điều kiện thuận lợi cho người phạm tội sớm bắt đầu một cuộc sống mới. Cụ thể:

“2. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

1. 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
2. 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
3. 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
4. 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c khoản này thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

3. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này.”

2. Thủ tục đương nhiên xóa án tích

Khoản 4 Điều 70 BLHS 2015 quy định “Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này”.

Theo đó, Bộ Tư pháp sẽ hướng dẫn cho các Sở và các Sở Tư pháp trực tiếp quy định các thủ tục chi tiết để xóa án tích cho các trường hợp được đương nhiên xóa án tích. Những người muốn làm thủ tục đương nhiên xóa án tích sẽ nộp đơn tới Sở Tư pháp của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi mình thường trú.

Tại Tp Hà Nội, Sở Tư pháp quy định thủ tục đương nhiên xóa án tích như sau:

* Nộp hồ sơ xác minh điều kiện đương nhiên xóa án tích

Hồ sơ gồm có:

i, Chứng minh thư và sổ hộ khẩu bản sao công chứng;

ii,Trích lục hoặc bản sao Bản án hình sự sơ thẩm đã có hiệu lực pháp luật, nếu đã xét xử tại cấp phúc thẩm thì cung cấp cả trích lục hoặc bản sao Bản án sơ thẩm và Bản án phúc thẩm.

iii, Căn cứ vào hình phạt chính tại Bản án, công dân phải nộp một trong các giấy tờ (bản chính) sau đây:

• Giấy chứng nhận đặc xá do Trại giam nơi thi hành án cấp (trường hợp bị xử phạt tù giam nhưng được đặc xá)
• Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù do Trại giam nơi thi hành án cấp hoặc giấy tờ có giá trị thay thế (trường hợp bị xử phạt tù giam và đã chấp hành xong hình phạt tù)
• Giấy chứng nhận đã chấp hành xong thời gian thử thách án treo do Cơ quan thi hành án hình sự – Công an quận, huyện, thị xã hoặc giấy tờ có giá trị thay thế (trường hợp bị xử phạt tù nhưng được hưởng án treo)
• Giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt cải tạo không giảm giữ do Cơ quan thi hành án hình sự – Công an quận, huyện, thị xã cấp hoặc giấy tờ có giá trị thay thế (trường hợp bị xử phạt cải tạo không giam giữ)

iv, Biên lai nộp tiền án phí, tiền phạt và các nghĩa vụ dân sự khác như: bồi thường, truy thu,… trong bản án hình sự hoặc Giấy xác nhận kết quả thi hành do Cơ quan thi hành án dân sự cấp hoặc các giấy tờ khác có liên quan đến việc xác nhận đã nộp tiền án phí, tiền phạt và các nghĩa vụ dân sự khác.

* Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch Tư pháp

* Nộp lệ phí hồ sơ

Sau khi công dân nộp đầy đủ các giấy tờ nêu trên, Sở Tư pháp sẽ gửi văn bản yêu cầu xác minh cho UBND cấp xã hoặc cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án cư trú, làm việc sau khi chấp hành xong bản án về việc người đó có bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử trong thời gian đang có án tích hay không.

UBND cấp xã, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm gửi văn bản thông báo kết quả xác minh (theo mẫu quy định) cho Sở Tư pháp trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu xác minh.

Ngay sau khi nhận được văn bản thông báo kết quả xác minh của UBND cấp xã, cơ quan, tổ chức, Sở Tư pháp sẽ giải quyết việc xóa án tích cho công dân.