Huy Đức – Wikipedia Tiếng Việt

Bài viết hoặc đoạn này cần người am hiểu về chủ đề này trợ giúp biên tập mở rộng hoặc cải thiện. Bạn có thể giúp cải thiện trang này nếu có thể. Xem trang thảo luận để biết thêm chi tiết. (tháng 2/2025)

Đừng nhầm với Nguyễn Huy Đức.

Huy Đức
Huy Đức năm 2012
Sinh	Trương Huy San1962Hà Tĩnh
Quốc tịch	Việt Nam
Dân tộc	Kinh
Nghề nghiệp	Nhà báo
Tác phẩm nổi bật	Bên thắng cuộc
Quê quán	Hà Tĩnh

Trương Huy San (sinh 1962), hay còn được biết đến với bút danh Huy Đức, là một nhà báo, blogger và tác giả người Việt Nam. Ông được biết đến với blog bình luận chính trị – xã hội với tên Osin, hiện thời là trang Facebook "Osin Huyduc".[1][2] Ông cũng được biết đến với bộ sách phi hư cấu hai tập Bên thắng cuộc, viết về lịch sử và chính trị Việt Nam sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975.

Cuộc đời và sự nghiệp

Thiếu thời và giáo dục

Trương Huy San ra đời vào năm 1962 tại Hà Tĩnh trong một gia đình theo truyền thống Cách mạng.[3] Gia đình ông có bảy người con và ông là người con lớn thứ năm trong gia đình. Ông lớn lên tại thị trấn nông trường Thạch Ngọc và theo học tại một trường tiểu học tại đây từ hồi tiểu học cho đến lớp 7.[4] Ông học lớp 8 và lớp 9 tại trường Lý Tự Trọng tại phường Thạch Hà.[5]

Năm lớp 10, khi đang theo học tại trường Trung học phổ thông Phan Đình Phùng,[5] ông tình nguyện tham gia quân đội Việt Nam, nơi ông chỉ huy một đơn vị pháo binh tấn công trong cuộc chiến tranh biên giới Việt - Trung năm 1979;[3] ông là thành viên thứ ba trong gia đình nhập ngũ.[6] Ông về sau giải thích rằng vì giấy khai sinh của ông để ngày sinh là 20 tháng 8 năm 1961, nên vào thời điểm nhập ngũ, mặc dù ông chỉ 17 tuổi nhưng về mặt chính thức, ông đã đủ tuổi gia nhập quân đội.[6]

Ông từng tham gia trong quân đội và đã có hơn 3 năm (từ 1984 đến 1987) ở Campuchia trong giai đoạn chiến tranh giữa Việt Nam với chính quyền Khmer đỏ.[7] Sau khi xuất ngũ, ông chuyển sang làm việc tại văn phòng huyện ủy Nhà Bè từ tháng 8 năm 1987 đến tháng 12 năm 1988.[8]

1988 – 2009: Làm việc trong báo chí nhà nước

Trước khi tham gia vào lĩnh vực báo chí, ông là một nhà văn với các tác phẩm như Dòng sông cụt, Anh ấy sẽ trở về trên báo Văn nghệ Quân đội khi ông còn ở trong quân đội từ năm 1987 đến 1988.[8] Sau khi các bài viết và truyện ngắn của ông xuất hiện trên các tờ báo và tạp chí, đặc biệt là tờ Văn Nghệ, ông được nhiều tờ báo mời làm việc.[9]

Từ tháng 12 năm 1988, ông bắt đầu làm việc cho tờ báo Tuổi Trẻ. Tại đây, ông bắt đầu dùng bút danh Huy Đức. Ngoài bút danh này, ông còn sử dụng bút danh Trương Ngộ cho các bài viết trên Tuổi Trẻ Cười và Sài gòn giải phóng.[10]Trong thời gian làm việc tại Tuổi Trẻ, ông trở nên nổi tiếng khi là phóng viên điều tra phanh phui vụ Đường Sơn Quán, một địa điểm ăn chơi nổi tiếng của nhiều cán bộ cấp cao ở Thành phố Hồ Chí Minh.[11] Bài báo của ông đã làm tăng doanh số bán báo cho Tuổi Trẻ: lúc ông bắt đầu làm việc ở đó, Tuổi Trẻ in 35.000 bản cho mỗi số báo, tuy nhiên kể từ khi đưa tin về các vụ án nổi tiếng như Đường Sơn Quán hay Nguyễn Văn Mười Hải và Công ty Nước hoa Thanh Hương, số lượng phát hành của Tuổi Trẻ đã tăng lên 140.000 bản mỗi số.[12] Năm 1997, sau xung đột với tổng biên tập Lê Văn Nuôi của Tuổi Trẻ, ông chuyển sang làm việc cho tờ Thanh Niên.[12]

Năm 2005, Huy Đức nhận Học bổng Hubert H. Humphrey để theo học tại Đại học Maryland tại trường báo chí Philip Merill trong vòng một năm.[13] Tại đây, ông theo học chính sách công và có cơ hội được thực tập tại tờ báo Washington Times. Sau khi kết thúc chương trình học vào tháng 5 năm 2006, ông dành hai tháng ở Santa Cruz để học thêm tiếng Anh.[14] Ông trở về Việt Nam vào tháng 7 năm 2006 và bắt đầu làm việc tại báo Sài Gòn Tiếp thị.[14] Tại đây, ông tiếp tục những bài viết phân tích về các chính sách của chính quyền, qua các bài viết và phỏng vấn như "Những chiếc ghế nóng", "Đất đai không phải là chiến lợi phẩm"...[cần dẫn nguồn]

Vào tháng 8 năm 2007, ông bắt đầu lập một trang blog mang tên Osin; tên trang blog lấy cảm hứng từ một nhân vật trong bộ kịch xà phòng Nhật Bản phổ biến ở Việt Nam. Osin là nhân vật người hầu làm việc quần quật để kiếm tiền cho mơ ước của bản thân.[15] Trang blog trở nên nổi tiếng, có số người truy cập và bình luận thuộc hạng cao trong các trang blog ở Việt Nam.[16] Các bài viết trên blog của ông được nhiều người đọc và thường đề cập đến nhiều chủ đề nhạy cảm ở Việt Nam như tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam với Trung Quốc trên biển Đông và vấn đề khai thác bauxite Tây Nguyên.[17] Các bài viết của ông thường được coi là thử thách giới hạn tự do ngôn luận của Việt Nam.[18]

Ngày 9 tháng 2 năm 2009,[gc 1] ông đăng bài viết "Biên giới tháng Hai" trên Sài gòn tiếp thị, nơi ông ghi lại những gì thu thập được ở biên giới Việt – Trung nhân kỷ niệm 30 năm chiến tranh biên giới Việt – Trung 1979,[20] Bài viết bị gỡ bỏ chỉ sau hai giờ trên tờ báo.[21] Theo Martin Grossheim, ông là một trong số ít những người đã viết về chủ đề bị cho là "cấm kỵ" này.[22] Trong cùng năm, Sài gòn tiếp thị đăng bài viết "Chị Hai Thủ tướng", kể về người thân của đương kim Thủ tướng bị áp giải ra khỏi hiện trường khi chính quyền huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương tiến hành cưỡng chế thu hồi hơn 280ha cao su còn lại ở xã An Tây để làm khu công nghiệp.[23] Ông định đưa bài này lên blog, nhưng sau khi xin ý kiến của Tâm Chánh, tổng biên tập của Sài gòn tiếp thị, và các cựu tổng biên tập của một số tờ báo ở Thành phố Hồ Chí Minh, tờ báo này đã quyết định đăng bài viết của Huy Đức.[24]

Tháng 8 năm 2009, ông đăng tải bài viết "Bức tường Berlin" trên blog Osin, trong đó ông ca ngợi sự sụp đổ của bức tường và chỉ trích lãnh đạo Liên Xô, cho rằng sự lãnh đạo của họ đã khiến người dân Đông Âu rơi vào trạng thái khốn khổ.[18] Bài viết khiến ông bị chấm dứt hợp đồng với Sài gòn Tiếp Thị. Tổng biên tập Trần Công Khanh của tờ báo cho rằng lý do ông bị ngừng hợp đồng là vì toà soạn không cùng quan điểm với bài viết, đồng thời cho rằng "không có sự can thiệp từ cấp trên".[25] Ông cũng cho biết rằng Ban Tuyên giáo Trung ương đã "than phiền" về ít nhất 100 bài blog và bài báo của ông Huy Đức.[18] Trên blog của mình, Huy Đức cho biết rằng ông không còn là ký giả của Sài gòn Tiếp thị từ ngày 25 tháng 8.[26]

2010 – 2013: Xuất bản cuốn sách Bên thắng cuộc

Tháng 2 năm 2010, blog và email của ông đã bị tin tặc tấn công, khiến ông không truy cập được vào hai dịch vụ trên.[27] Chính phủ Việt Nam bị cho là đứng đằng sau các vụ tấn công mạng này.[28][3] Kể từ đó, ông quyết định chấm dứt việc viết blog do ông coi đây là công việc tốn thời gian. Trong cùng năm, ông âm thầm hoàn thành cuốn sách Bên thắng cuộc; ông kể lại rằng cả phía an ninh và bạn bè của ông đều không biết về việc này.[29]

Tháng 5 năm 2012, ông nhận học bổng một năm của chương trình Nieman trao cho một số phóng viên thành đạt và có nhiều triển vọng sang tu nghiệp và nghiên cứu tại Viện Đại học Harvard, nơi ông theo đuổi đề mục chính sách công, văn chương Hoa Kỳ và lịch sử Việt Nam.[30] Trong thời gian theo học tại Đại học Harvard, ông tiếp tục biên soạn cuốn sách Bên thắng cuộc.[31] Ngày 12 tháng 12 năm 2012, ông công bố cuốn sách dưới dạng sách in và sách điện tử.[2] Cuốn sách đã thu hút sự chú ý ở Việt Nam lẫn ở Mỹ vì soi xét vào những đề tài không được nhắc tới vì cho là "nhạy cảm chính trị". Ít nhất hai nhà xuất bản tại Việt Nam đã từ chối in tác phẩm này. Chu Hảo, giám đốc và tổng biên tập của Nhà xuất bản Tri Thức, cho The Wall Street Journal biết rằng đây chưa phải là thời điểm thích hợp để xuất bản cuốn sách này ở Việt Nam.[16] Ngày 25 tháng 6 năm 2013, khi blogger Từ Anh Tú bị thẩm vấn, có thông tin cho rằng công an đã thu giữ 20 cuốn Bên thắng cuộc của Huy Đức.[32]

Tháng 6 năm 2013 – 2024: Trở về Việt Nam

Huy Đức trở về Việt Nam vào mùa hè năm 2013[13] và không gặp vấn đề gì trong quá trình nhập cảnh.[33][34] Năm 2014, ông là một trong những người khởi xướng quỹ Nhịp cầu Hoàng Sa nhằm tri ân gia đình các tử sĩ Việt Nam Cộng hòa trong trận Hải chiến Hoàng Sa năm 1974.[23][35] Peter Zinoman coi đây là nỗ lực hỗ trợ binh lính từ cả hai phía của cuộc xung đột đầu tiên và duy nhất của một tổ chức phi chính phủ.[34]

Tháng 9 năm 2016, ông đăng tải 2 bài viết có tựa đề lần lượt là "Thanh hay Thăng" và "Tảng Băng Nổi," cho Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Đinh La Thăng đứng đằng sau việc thất thoát hàng tỉ đô la không chỉ ở Tổng Công ty Xây Lắp Dầu Khí (PVC) mà còn cả Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petro Vietnam) nơi ông Thăng làm chủ tịch Hội đồng Quản trị từ 2006 đến 2011.[36]

Bắt giữ và khởi tố

Ngày 1 tháng 6 năm 2024, Huy Đức đã "biến mất" trong lúc mạng xã hội đang loan tin rằng ông có thể sẽ bị bắt. Ông cũng vắng mặt trong một sự kiện mà ông là diễn giả chính, và người thân của ông đã không thể liên lạc được với ông trong cùng ngày.[37] Ngày 2 tháng 6, trang Facebook của ông đã bị đóng.[37] Đến ngày 7 tháng 6 năm 2024, Bộ Công an Việt Nam cho biết đã tạm giam Trương Huy San và luật sư Trần Đình Triển với cáo buộc "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo Điều 331 Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015.[38][39]

Trước khi bị bắt, Huy Đức đã có một số bài viết mang tính phản biện chính sách. Vào ngày 26 tháng 5 năm 2024, một bài viết có tựa đề "Một quốc gia không thể phát triển dựa trên sự sợ hãi" của ông đã được đăng lên Facebook nhằm chỉ trích sự tập trung quyền lực của bộ Công an dưới sự lãnh đạo của Đại tướng Tô Lâm.[31] Ngày 28 tháng 5, ông đăng bài viết “Những suy nghĩ không rời rạc”, nơi ông bình luận về các vấn đề pháp quyền tại Việt Nam và viết rằng việc tái lập các ban Đảng thời Nguyễn Phú Trọng là "một bước lùi về chính trị".[40] Ông cũng cho rằng việc chống tham nhũng cần phải được thực hiện thông qua các thể chế chứ không đơn thuần là “loại bỏ” một số quan chức cấp cao.[31]

Trước thông tin vụ bắt giữ, Patricia Gossman từ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho rằng hành động bắt giữ này cho thấy "chính quyền Việt Nam đang càng ngày càng rời xa dân chủ và pháp quyền", đồng thời kêu gọi các nhà tài trợ quốc tế và các đối tác thương mại của Việt Nam lên án hành động này.[41] Cédric Alviani từ Phóng viên không biên giới cũng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông và gọi các bài viết của ông là "nguồn thông tin vô giá giúp công chúng Việt Nam tiếp cận những thông tin bị chế độ Việt Nam kiểm duyệt."[42][43] Shawn Crispin từ Ủy ban bảo vệ các nhà báo đã kêu gọi chính quyền Việt Nam tiết lộ nơi Huy Đức bị tạm giữ và trả tự do vô điều kiện cho ông.[43]

Ngày 12 tháng 2 năm 2025, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố Huy Đức. Theo cáo trạng, từ năm 2015 đến năm 2024, ông Trương Huy San đã "tự thu thập thông tin, tài liệu, soạn thảo và đăng tải 13 bài viết có nội dung xâm phạm đến lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác trên Facebook cá nhân của ông".[44][45] Vào ngày 27 tháng 2 năm 2025, ông bị Tòa án nhân dân Hà Nội kết án 30 tháng tù, một bản án được coi là nhẹ hơn so với những nhà bất đồng chính kiến khác tại Việt Nam.[46]

Các tác phẩm nổi bật

• Bài viết "Ba Khâu Đột Phá Của Thủ tướng" trên một số diễn đàn mạng, nói về chuyện ông Nguyễn Tấn Dũng thâu tóm quyền lực cho nhiệm kỳ hai. Bài viết này chắc chắn khiến đương kim thủ tướng nhức nhối vì những nhận định: "do những chính sách về tài chính, ngân hàng của ông mà khủng khoảng kinh tế của Việt Nam xảy ra từ tháng 3-2008 trong khi, khủng hoảng kinh tế toàn cầu nếu có ảnh hưởng cũng chỉ có thể lan tới Việt Nam sớm nhất là tháng 12-2008".
• Bài viết Đất đai không phải là chiến lợi phẩm nói về công cuộc sử dụng đất tại Thành phố Hồ Chí Minh sau ngày thống nhất đất nước, 30/04/1975 đăng trên báo SGTT
• Loạt bài Những chiếc ghế nóng phỏng vấn các bộ trưởng mới nhậm chức năm 2007 trên báo SGTT
• Bài viết To như Bộ giao thông viết về các PMU do Bộ Giao thông quản lý trên TB KTSG trước khi xảy ra sự số ở PMU 18
• Cuốn sách Bên thắng cuộc gồm hai tập, chính thức ra mắt vào ngày 12 tháng 12 năm 2012 với hai phương thức: sách in do nhật báo Người Việt xuất bản và sách điện tử do Amazon.com phát hành dưới hình thức Kindle.

Ghi chú

1. ^ Theo bài phỏng vấn Huy Đức thực hiện năm 2013, ông kể lại rằng ông đăng bài viết này vào ngày 17 tháng 2 năm 2009.[19]

Tham khảo

Chú thích

1. ^ "Báo VN lần đầu phê 'Bên Thắng Cuộc'". BBC News Tiếng Việt. ngày 2 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2025.
2. ^ a b Mặc Lâm (ngày 13 tháng 12 năm 2012). "Bên Thắng Cuộc". Đài Á Châu Tự do. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2025.
3. ^ a b c Cave, Damien (ngày 28 tháng 2 năm 2025). "Vietnamese Journalist Gets 2 ½ Years in Prison for Facebook Posts". The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2025.
4. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 65 - 66.
5. ^ a b Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 76.
6. ^ a b Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 76–77.
7. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 81.
8. ^ a b Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 86.
9. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 87.
10. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 98.
11. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 94.
12. ^ a b Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 92.
13. ^ a b Walker, Christina (ngày 16 tháng 12 năm 2024). "Vietnamese journalist, former UMD fellow, imprisoned amid nationwide crackdown on press freedom". Capital News Service Maryland (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2025.
14. ^ a b Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 96.
15. ^ Hayton, Bill (2020). Vietnam: Rising Dragon (ấn bản thứ 2). New Haven, Connecticut: Yale University Press. tr. 155. ISBN 978-0-300-24963-7.
16. ^ a b Nguyen Anh Thu (ngày 14 tháng 12 năm 2012). "Vietnamese Journalist Sheds Fresh Light on Reunification". The Wall Street Journal. ISSN 1042-9840. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2025.
17. ^ Thanh Phương (ngày 28 tháng 8 năm 2009). "Tại Việt Nam, nhà báo Huy Đức bị mất việc do một bài viết về bức tường Berlin". RFI Tiếng Việt. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2025.
18. ^ a b c Associated Press (ngày 27 tháng 9 năm 2009). "Popular Viet blogger fired". NBC News. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2009.
19. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 105.
20. ^ "Hà Nội đe dọa trừng phạt tác giả Bên thắng cuộc". Người Việt. ngày 10 tháng 1 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
21. ^ Mặc Lâm (ngày 15 tháng 2 năm 2014). "Nhà báo và ngày 17 tháng 2". RFA tiếng Việt. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2025.
22. ^ Grossheim, Martin (tháng 10 năm 2022). "Remembering a forgotten war: The Vietnamese state, war veterans and the commemoration of the Sino-Vietnamese War (1979–89)". Journal of Southeast Asian Studies (bằng tiếng Anh). Quyển 53 số 3. tr. 459–487. doi:10.1017/S0022463422000418. ISSN 0022-4634.
23. ^ a b "Nhà báo Huy Đức bị phạt 30 tháng tù". BBC News tiếng Việt. ngày 27 tháng 2 năm 2025. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2025.
24. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 97.
25. ^ "Ngừng hợp đồng vì bài Bức tường Berlin". BBC News Tiếng Việt. ngày 27 tháng 8 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2009.
26. ^ "Blogger Huy Đức bị buộc thôi việc". RFA tiếng Việt. ngày 27 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2025.
27. ^ "Blog Osin bị 'tấn công'". BBC News tiếng Việt. ngày 5 tháng 2 năm 2010. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2025.
28. ^ Tú Anh (ngày 12 tháng 2 năm 2010). "Tại Việt Nam, nhà báo Huy Đức xác nhận bị tin tặc phá trang blog". RFI Tiếng Việt. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2025.
29. ^ Nguyễn Nguyệt Cầm & Zinoman 2024, tr. 99.
30. ^ "Nieman Foundation | Foundation announces its 75th class of Nieman Fellows". Nieman Foundation. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2025.
31. ^ a b c Wee, Sui-Lee (ngày 8 tháng 6 năm 2024). "Vietnam Arrests Prominent Journalist for Facebook Posts (Published 2024)". The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2025.
32. ^ Trọng Thành (ngày 25 tháng 6 năm 2013). "Việt Nam câu lưu một blogger chống Trung Quốc". RFI tiếng Việt. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2025.
33. ^ "Nhà báo Huy Đức vẫn 'mất tích' sau tin bị cơ quan chức năng 'đưa đi'". VOA tiếng Việt. ngày 7 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2025.
34. ^ a b Zinoman 2024, tr. 60.
35. ^ Mặc Lâm, biên tập viên RFA (ngày 24 tháng 1 năm 2014). "Nhịp cầu kết nối yêu thương". RFA tiếng Việt. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2025.
36. ^ Tư Ngộ (ngày 1 tháng 10 năm 2016). "Ðinh La Thăng như 'cá nằm trên thớt'". Người Việt. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2016.
37. ^ a b "Nhà báo Huy Đức 'biến mất' giữa lúc có thông tin ông bị bắt". BBC News Tiếng Việt. ngày 2 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2025.
38. ^ Thân Hoàng (ngày 7 tháng 6 năm 2024). "Bắt ông Trương Huy San (Osin Huy Đức) và ông Trần Đình Triển". Tuổi Trẻ. ISSN 0868-3999.
39. ^ Nguyễn Hưởng (ngày 7 tháng 6 năm 2024). "Ông Trương Huy San "Osin Huy Đức" và luật sư Trần Đình Triển bị bắt". Người Lao Động. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2025.
40. ^ "Nhà báo Huy Đức bị bắt về tội 'lợi dụng tự do, dân chủ'". BBC News tiếng Việt. ngày 7 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2025.
41. ^ "Việt Nam: Hãy trả tự do cho nhà báo nổi tiếng". Tổ chức Theo dõi Nhân quyền. ngày 7 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2025.
42. ^ "Vietnam: Independent journalist taken away by the regime according to RSF sources". Phóng viên không biên giới (bằng tiếng Anh). ngày 7 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2025.
43. ^ a b "Nhà báo Huy Đức bị bắt: Các tổ chức quốc tế kêu gọi trả tự do 'ngay lập tức'". BBC News tiếng Việt. ngày 8 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2025.
44. ^ Nguyễn Hưởng (ngày 12 tháng 2 năm 2025). "Truy tố ông Trương Huy San "Osin Huy Đức"". Người Lao Động. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2025.
45. ^ "Truy tố bị can Trương Huy San về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ". Tuổi Trẻ. ngày 12 tháng 2 năm 2025. ISSN 0868-3999.
46. ^ Minh Phước (ngày 27 tháng 2 năm 2025). "Nhà báo Huy Đức, tác giả "Bên Thắng cuộc", bị tuyên 30 tháng tù". Đài Á Châu Tự Do. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2025.

Nguồn

• Nguyễn Nguyệt Cầm; Zinoman, Peter (ngày 1 tháng 11 năm 2024). "Interview with Trương Huy San (Huy Đức)". Journal of Vietnamese Studies (bằng tiếng Anh). Quyển 19 số 3–4. tr. 64–123. doi:10.1525/vs.2024.19.3-4.64. ISSN 1559-372X.
• Zinoman, Peter (ngày 1 tháng 11 năm 2024). "Introduction: Interview with Trương Huy San (Huy Đức)". Journal of Vietnamese Studies (bằng tiếng Anh). Quyển 19 số 3–4. tr. 58–63. doi:10.1525/vs.2024.19.3-4.58. ISSN 1559-372X.

Đọc thêm

• [1] bài trên RFA – Hoa Kỳ
• [2] bài trên VOA – Hoa Kỳ

Liên kết ngoài

• Bài Bức tường Berlin dẫn tới việc Huy Đức bị cho nghỉ việc ở Sài Gòn Tiếp Thị
• Blog Osin Blog của Huy Đức
• Facebook Trương Huy San